Odliczenie VAT od zakupów na raty

Przeczytaj także: Jak szeroko interpretować prawo do odliczenia VAT?

Załóżmy dla przykładu, że we wrześniu 2018 r. przedsiębiorca X dokonał zakupu nowego firmowego komputera. Sam towar jak i fakturę otrzymał już we wrześniu. Spłata rat będzie jednak trwać kolejnych dwanaście miesięcy, poczynając od października 2018 r. Kiedy i w jakiej kwocie może odliczyć podatek VAT od takiego zakupu?

Ogólna zasada, wyrażona w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT mówi, że w zakresie, w jakim nabywane towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jeżeli zatem zakup komputera ma służyć wykonywaniu czynności opodatkowanych VAT, to co do zasady daje on prawo do odliczenia tego podatku.

Następnym krokiem jest sprawdzenie, czy nabyty towar bądź usługa nie zostały wymienione w przepisach ustawy o VAT jako te, przy nabyciu których w ogóle podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia podatku bądź jest ono w jakiś sposób ograniczone.

I tak dla przykładu VAT-u w ogóle nie można odliczyć od usług noclegowych i gastronomicznych (z pewnymi wyłączeniami). Podstawy do odliczenia tego podatku nie stanowią zaś faktury, które zostały wystawione przez podmiot nieistniejący, sama transakcja nie podlega opodatkowaniu bądź jest z podatku zwolniona itd. Zakładamy, że w naszym przypadku żadne z powyższych nie miały miejsca.

Moment odliczenia VAT

Podstawowy termin odliczenia podatku naliczonego zawiera art. 86 ust. 10 ustawy o VAT. Mówi on, że prawo to powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych towarów czy usług powstał obowiązek podatkowy. Dodatkowo art. 86 ust. 10b ustawy dodaje tutaj, że odliczenie nie może nastąpić wcześniej, niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę uprawniającą do tego odliczenia.

VAT można odliczyć też później, o czym mówi art. 86 ust. 11 ustawy o VAT: jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w opisanym wyżej terminie, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych. Jeżeli także i te okresy już upłyną, odliczenie VAT nadal jest możliwe, ale poprzez złożenie korekty za okres, w którym powstało prawo do odliczenia VAT. Co ważne, korektę taką trzeba złożyć w ciągu pięciu lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego (art. 86 ust. 13 ustawy o VAT).

Zakupy na raty

W świetle przepisów ustawy o VAT zakup w systemie ratalny nie ma znaczenia przy określaniu prawa do odliczenia podatku naliczonego, jak też terminu, w którym z takiego odliczenia podatnik może skorzystać. W takich przypadkach również należy stosować zasady opisane wyżej.

Przy zakupach ratalnych warto zwracać szczególną uwagę na to, kiedy dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel na nabywcę. To ten moment bowiem wyznacza powstanie obowiązku podatkowego u sprzedawcy – tak istotnego przy określaniu momentu odliczenia VAT. Na ogół będzie to termin wydania towaru nabywcy – nie wpływa na niego rozłożony w czasie sposób zapłaty.

Podsumowując Przedsiębiorca z naszego przykładu, przy założeniu że rozlicza VAT za okresy miesięczne, będzie mógł odliczyć podatek naliczony od zakupu komputera we wrześniu bądź w jednym z dwóch kolejnych miesięcy 2018 r.