Wystawienie faktury dla osoby prywatnej. Czy wymagany numer PESEL?

Przeczytaj także: Częsta sprzedaż w internecie (na allegro) z podatkiem VAT

Podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób prywatnych winni ją ewidencjonować na kasie fiskalnej. Mówi o tym wprost art. 111 ust. 1 ustawy o VAT (chyba że podatnik korzysta ze zwolnień w tym zakresie). Zatem to paragon fiskalny jest potwierdzeniem dokonania sprzedaży i powinien go otrzymać nabywca.

Jeżeli jednak nabywca taki (czyli osoba prywatna) w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dokonano sprzedaży (bądź otrzymano zaliczkę czy zadatek, które również na kasie fiskalnej winny być zaewidencjonowane) wystąpi z żądaniem wystawienia faktury, sprzedawca taki dokument musi mu obowiązkowo wystawić.


Faktura to dokument papierowy bądź elektroniczny, którego forma wprawdzie nie została określona przez ustawodawcę, ale zakres wykazywanych a niej danych już tak (ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie). To, co na fakturze winno się znaleźć, reguluje przede wszystkim art. 106e ustawy o VAT. I tak w zakresie danych identyfikujących strony transakcji ustawodawca wskazuje, że faktura powinna zawierać:

• imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy
• numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku
• numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b (nieistotnym z naszego punktu widzenia).

Dodajmy przy tym, że zgodnie z ustawą z dnia 13 października 1995 t. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników identyfikatorem podatkowym jest:

1. numer PESEL - w przypadku podatników będących osobami fizycznymi objętymi rejestrem PESEL nieprowadzących działalności gospodarczej lub niebędących zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług;
2. NIP - w przypadku pozostałych podmiotów podlegających obowiązkowi ewidencyjnemu.

Zestawiając powyższe z przepisami ustawy o VAT można dojść do wniosku, że na fakturze nie musi zostać podany numer PESEL (wyjątkiem są tylko faktury VAT RR, czyli przypadek nas niedotyczący). Dlaczego?

Otóż ustawa o VAT w art. 106e ust. 1 pkt 5 mówi, że sprzedawca na wystawionej fakturze powinien umieścić numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi.
Numer PESEL nie jest natomiast nadawany na potrzeby VAT - tutaj nadaje się NIP. W rezultacie osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej nie posiada numeru, za pomocą którego byłaby zidentyfikowana na potrzeby VAT. W związku z tym podatnik (sprzedawca) wystawiając fakturę dokumentującą sprzedaż towarów bądź usług dla osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, nie ma obowiązku podawania na niej numeru PESEL nabywcy.