Faktoring: prowizja i odsetki faktora w kosztach podatkowych

Przeczytaj także: Strata z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności jako koszt uzyskania przychodów

Rodzajów faktoringu jest kilka. W każdym przypadku jednakże chodzi o nic innego jak o pewnego rodzaju pożyczenie pieniędzy na procent.

Za taką usługę faktor oczywiście chce mieć zapłacone. Na jego wynagrodzenie składa się z reguły prowizja i odsetki. Wynagrodzenie to stanowi dla korzystającego z usług faktora koszt uzyskania przychodu. Powstaje jednak pytanie, w którym momencie koszt taki należy rozpoznać? Czy stosować tutaj regulacje odnoszące się do zaliczania w koszty odsetek od kredytów, pożyczek i opóźnień w płatnościach (a więc kasowo)?

W którym momencie koszt rozpoznać? W przypadku podatników prowadzących księgi rachunkowe wynagrodzenie faktora należy zaliczyć do tzw. kosztów pośrednich (trudno bowiem powiązać je z konkretnym przychodem firmy). Koszt taki rozpoznaje się co do zasady w dacie jego poniesienia (czyli ujęcia w księgach rachunkowych. W przypadku podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów metodą uproszczoną koszt co do zasady należy rozpoznać w dacie dowodu go dokumentującego (np. faktury).

Dzień zapłaty nie jest ważny?

Przepisy podatkowe wskazują jednakże, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz niezapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów). Czy aby zatem tej regulacji nie należy tutaj stosować?

Stąd wydatki związane z faktoringiem są rozliczane tak, jak inne koszty pośrednie. Potrąca się je zatem w dacie ujęcia kosztu w księgach, a w przypadku podatników prowadzących PKPiR - w dacie faktury dokumentującej usługę.

W tej kwestii wypowiedział się m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 17 lutego 2016 r., nr IBPB-1-3/4510-712/15/AW. Wprawdzie interpretacja tyczyła się daty powstania przychodu u faktora, niemniej organ podatkowy doszedł tutaj do bardzo istotnych wniosków co do tego, które regulacje określające moment powstania przychodu należy stosować.

W interpretacji czytamy: „(...) wszystkie opłaty, prowizje, odsetki faktoringowe należne Bankowi z tytułu świadczonych przez niego usług faktoringu będą stanowiły przychody należne w rozumieniu art. 12 ust. 3 updop. Nie ulega bowiem wątpliwości, że przychody te nie wystąpiłyby, gdyby Bank nie prowadził działalności faktoringowej. Wynikają one bezpośrednio z zawieranych z klientami umów faktoringowych i są z nimi połączone nierozerwalnym związkiem przyczynowo-skutkowym. Gdyby nie został nawiązany stosunek prawny pomiędzy Bankiem a faktorantami, nie doszłoby do nabycia wierzytelności przez Bank, następnie do uzyskania przez niego przychodów pochodzących ze spłaty wierzytelności od dłużnika, a także do otrzymania od faktoranta opisanych odsetek, opłat i prowizji. Ponadto, w stosunku do wynagrodzenia należnego z tytułu usług faktoringowych świadczonych przez Bank, które mają charakter ciągły zastosowanie znajdzie art. 12 ust. 3c updop. Natomiast, do wynagrodzenia o charakterze jednorazowym (prowizji) zastosowanie znajdzie art. 12 ust. 3a updop, czyli prowizje tego typu stanowić będą przychód podatkowy Banku z chwilą wykonania usługi nie później niż w dniu wystawienia faktury lub uregulowania należności.(...)”