Sprzedaż rodzinnego ogródka działkowego bez podatku dochodowego

Przeczytaj także: Sprzedaż rodzinnego ogródka działkowego w podatku dochodowym

Gospodarze rodzinnych ogródków działkowych nie są ich właścicielami, a tylko użytkownikami. Ich własnością jest tylko to, co znajduje się na gruncie, czyli nasadzenia czy wybudowane altanki bądź domki rekreacyjne.

Sęk w tym, że w prawie cywilnym, wszystko co nie może być odłączone od gruntu bez jego uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączanego, jest częścią składową gruntu.

Na tej podstawie organy podatkowe twierdzą, że dokonane nasadzenia czy wybudowane altany przez działkowiczów na gruntach należących do rodzinnych ogródków działkowych stanowią również własność ROD czy Skarbu Państwa, zaś działkowicze jedynie je użytkują. Stąd przy ich sprzedaży nie dokonują zbycia rzeczy a jedynie prawa majątkowego polegającego właśnie na prawie do ich użytkowania. Taka kwalifikacja skutkuje natomiast tym, że przy sprzedaży z podatku trzeba rozliczyć się zawsze, nawet gdy daną działkę użytkowaliśmy kilkanaście lat, zaś zarobione pieniądze będą opodatkowane skalą podatkową (por. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 15.02.2017 r. nr 1061-IPTPB2.4511.913.2016.2.MK).

NSA: prawo ROD przed prawem cywilnym

Taki sposób opodatkowania fiskus opiera na prawie cywilnym, wskazującym co jest częścią składową (tutaj) gruntu. Tymczasem ustawa z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych w art. 30 ust. 2 wskazuje, że nasadzenia, urządzenia i obiekty znajdujące się na działce, wykonane lub nabyte ze środków finansowych działkowca, stanowią jego własność - czyli coś zupełnie odmiennego aniżeli mówi prawo cywilne, które to nakazuje przyporządkować do gruntu wszystkie jego części składowe (czyli to, co zostało na nim zasiane, zasadzone czy wybudowane). Wcześniej zasadę tę regulował w ten sam sposób art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o rodzinnych ogrodach działkowych.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 6 kwietnia 2017 r. sygn. akt II FSK 3660/16 uznał, że ta regulacja ma tutaj szczególne znaczenie. Sąd przypomniał, że rodzinne ogrody działkowe zakładane są na gruntach stanowiących własność Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego oraz Polskiego Związku Działkowców. Nie stanowią one własności użytkownika działki. Ponadto ustawa o ROD ma tutaj pierwszeństwo przed przepisami kodeksu cywilnego.

W efekcie wynagrodzenie ze sprzedaży nasadzeń, urządzeń i obiektów (wybudowanej altany - domek letniskowy) powinno być klasyfikowane jako przychód z odpłatnego zbycia rzeczy a przychód ze zbycia praw majątkowych. To z kolei oznacza, że działkowiec będzie musiał zapłacić PIT od nasadzeń i naniesień tylko wtedy, gdy sprzeda je przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie (wybudowanie, zasadzenie). Zasada ta zdaje się obejmować także altany i domki wybudowane na działkach.

Sprzedaż z PCC

Działkowiec przy sprzedaży powyższych PIT nie będzie musiał płacić, niemniej szczęśliwy nabywca daninę na rzecz Skarbu Państwa będzie już musiał uiścić. Chodzi tutaj o podatek od czynności cywilnoprawnych, który płaci się w wysokości 2% wartości transakcji, gdy przekracza ona 1 000 zł. Podatek reguluje nabywca w terminie 14 dni od zakupu. W tym czasie musi też złożyć deklarację PCC-3.