Prezenty dla (dzieci) pracowników a koszty firmy

Przeczytaj także: Bony towarowe a podatki (PIT, CIT i VAT)

Przykładowo, spółka (podatnik VAT) sfinansowała ze środków obrotowych prezenty dla pracowników i ich dzieci - zabawki, słodycze itp. Czy takie wydatki będą mogły być uwzględnione w kosztach podatkowych?

Zasada ogólna
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów enumeratywnie wymienionych w art. 16. Dla zaliczenia danego wydatku konieczne jest zatem, aby:

• pomiędzy poniesionym wydatkiem a przychodem podatnika istniał związek przyczynowo-skutkowy
• wydatek nie została zamieszczony w katalogu wydatków niestanowiących KUP.

W odniesieniu do możliwości uznania wydatków na zakup prezentów dla pracowników i dla dzieci pracowników za koszty uzyskania przychodów, należy zauważyć iż decydujące znaczenie będą miały w tej kwestii zasady ogólne określone w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Wydatki takie nie zostały bowiem wprost wyłączone z kosztów, o których mowa w art. 16 ustawy o CIT. Oznacza to, iż w celu zaliczenia przedmiotowych wydatków do kosztów podatkowych powinien zostać zachowany związek przyczynowo– skutkowy poniesionego wydatku z uzyskanym przychodem.

Pracownicy tak, ich dzieci już nie
Co do zasady przyjmuje się, iż do kosztów podatkowych można zaliczyć wydatki na zakup prezentów dla pracowników, gdyż pełnią one w pewnym stopniu rolę motywującą oraz wspomagają budowanie więzi z firmą. Z tego względu można uznać, że przekazanie pracownikowi prezentu może wpływać pozytywnie na wykonywanie przez nich pracy i tym samym- na wzrost przychodów pracodawcy.

Wydaje się, że zasada ta nie dotyczy jednak wydatków na prezenty dla dzieci pracowników. Darowanie prezentów okolicznościowych na rzecz pracowników takich jak np. paczki świąteczne czy prezenty z okazji przejścia na emeryturę jest zwyczajem powszechnie przyjętym, czego nie można powiedzieć o prezentach na rzecz dzieci pracowników- zwyczajowo tego typu prezentów się nie daje, mają one raczej charakter wyjątkowy.
Brak związku
Ponadto, trudno udowodnić, iż fakt obdarowania dziecka prezentem może skutkować zwiększeniem przychodów u przedsiębiorcy. Jeśli bowiem w odniesieniu do pracownika możliwe jest pośrednie powiązanie prezentu ze zwiększeniem dochodów przedsiębiorcy, w stosunku do prezentu dla dziecka, z którym przedsiębiorcy nie wiąże żaden stosunek prawny, istnienie związku przyczynowo- skutkowego jest trudne do udowodnienia. Zawsze co prawda można podnosić, że pracownik poprzez fakt obdarowania dziecka jest pośrednio zmotywowany do lepszej pracy, jednak wydaje się, że związek taki nie ma charakteru związku przyczynowo-skutkowego. Z tego względu, wydatków na prezenty dla dzieci pracowników nie można, nawet w sposób pośredni, powiązać z osiąganymi przez spółkę przychodami, a zatem brak jest wystarczających przesłanek do uznania ich za koszty podatkowe.

Co z VAT?
Jak wynika z brzmienia art. 7 ust. 2 ustawy VAT, opodatkowaniu podlega przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do odliczenia VAT naliczonego przy ich nabyciu. Obecnie zatem bez znaczenia pozostaje cel, na jaki następuje przekazanie- opodatkowanie VAT zależy od tego, czy podatnik miał prawo do odliczenia VAT przy nabyciu towarów, które później przekazano jako prezenty.

Jeżeli spółka jest podatnikiem VAT i prowadzi działalność opodatkowaną, to ma ona co do zasady prawo do odliczenia VAT od towarów, które nabywa. Warunkiem jest, aby zakupy służyły czynnościom opodatkowanym i miały przynajmniej pośredni związek z obrotem u podatnika.

Wydaje się, że przekazanie prezentów dla dzieci pracowników ma bardzo pośredni i ogólny związek z prowadzoną działalnością opodatkowaną (kwalifikacja tego związku ma charakter indywidualny i względny). Bezpiecznym rozwiązaniem jest zatem przyjęcie, iż spółka ma prawo do odliczenia VAT od zakupu prezentów i z tego względu powinna naliczyć VAT przy ich późniejszym przekazaniu (chyba że przekazywane prezenty spełniają przesłanki bycia prezentami o małej wartości). Spółka w momencie przekazania powinna wystawić fakturę wewnętrzną.