Bieżący podgląd firmowych kont bankowych dla fiskusa

Przeczytaj także: Czy w ewidencji VAT wykazywać wszystkie pozycje faktur sprzedaży?

„W celu ograniczenia oszustw i nadużyć występujących w zakresie podatku od towarów i usług oraz podatków dochodowych proponuje się wprowadzenie obowiązku przekazywania przez podatników dobowych wyciągów z rachunków bankowych Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej. Działania te miałyby charakter prewencyjny w zakresie ograniczenia oszustw i nadużyć podatkowych, w tym w szczególności oszustw karuzelowych, i realizowane byłyby poprzez szybką identyfikację transakcji podejrzanych oraz weryfikację spójności deklarowanych przychodów oraz kosztów z obrotami na rachunku. Przekazywanie dziennych wyciągów z rachunków bankowych umożliwiłoby szybką reakcję organów podatkowych na niekorzystne zachowania podatników, co uchroniłoby uczciwych podatników od nieuczciwych działań ich kontrahentów. Propozycja przekazywania codziennie wyciągów z rachunków bankowych oparta jest na koncepcji JPK_WB na żądanie.” - tak zaczyna się uzasadnienie do projektu nowelizacji.

Na kogo ma być nałożony nowy obowiązek?

Obowiązanymi do przekazywania Szefowi KAS wyciągów z rachunków bankowych prowadzonych przez banki oraz SKOK-i mają być osoby prawne, jednostki organizacyjnie niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące przedsiębiorcami w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.
Wyłączeni spod tego obowiązku będą natomiast mikro przedsiębiorcy oraz jednostki sektora finansów publicznych, o których mowa w art. 9 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.

Zakres przekazywanych informacji

Projekt zakłada, że wyciągi bankowe przekazywane fiskusowi powinny zawierać:

1. dane identyfikacyjne nadawcy i odbiorcy zlecenia płatniczego obejmujące nazwę i adres oraz NIP lub REGON, jeżeli są dostępne,
2. numery rachunków bankowych nadawcy i odbiorcy,
3. datę i czas obciążenia rachunku nadawcy lub datę i czas dokonania wpłaty gotówkowej,
4. kwotę i walutę operacji,
5. tytuł i opis zlecenia płatniczego,
6. saldo rachunku przedsiębiorcy po realizacji zlecenia płatniczego,
7. informację o numerze rachunku wirtualnego utworzonego w celu identyfikacji masowych płatności, jeżeli zlecenie płatnicze dotyczy uznania takiego rachunku.

Przekazanie wyciągów bankowych

Wyciągi bankowe zawierające powyższe informacje mają być przekazywane za okresy dobowe w terminie do końca dnia następującego po każdej kolejnej dobie, za wyjątkiem świąt i dni wolnych od pracy (w tym sobót). Mają one trafiać do fiskusa za pomocą środków komunikacji elektronicznej w postaci odpowiadającej strukturze logicznej JPK, w tym przypadku JPK_WB.

Wyciągi mają być przekazywane przez banki za pośrednictwem systemu teleinformatycznego Krajowej Izby Rozliczeniowej.
Przepisy natomiast nic nie mówią o realizowaniu takiego obowiązku przez banki zagraniczne. W związku z tym należy przyjąć, że podmioty posiadające konta zagraniczne powyższy obowiązek będą musieli wypełniać samodzielnie (bez pośrednictwa banku). Tak wynika z uzasadnienia do projektu.

Nowe regulacje mają wejść w życie już od początku września 2017 r.

Korzyści głównie dla fiskusa

Resort finansów szacuje, że jeszcze w tym roku powyższa zmiana ma przynieść budżetowi ok. 2,2 mld zł, a w latach kolejnych po 4,5 mld zł. Optymistycznie założono też, że pozytywne zmiany będą widoczne już od lipca (a nie września), ze względu na wystąpienie „czynnika o charakterze prewencyjnym”.

Dzięki nowym regulacjom, oprócz zwiększenia wpływów podatkowych (poprzez zmniejszenie luki podatkowej), fiskus będzie mógł szybciej wykrywać potencjalne nieprawidłowości w przestrzeganiu przepisów prawa podatkowego i reagować na nie w czasie rzeczywistym. Ma się też skrócić czas kontroli podatkowych, celno-skarbowych oraz czynności sprawdzających, zwiększyć skuteczność egzekucji należności podatkowych. Ograniczone zostaną także oszustwa i nadużycia występujące głównie w podatku VAT - czytamy w uzasadnieniu do projektu.

Co zyskają podatnicy?

W uzasadnieniu do projektu wskazano, że fiskus będzie zawiadamiał podatników o stwierdzonych nieprawidłowościach jak też ostrzegał ich o „podejrzanych” transakcjach, dzięki czemu mają oni uzyskać lepszą ochronę przed konsekwencjami nieuczciwości ze strony kontrahentów. Mają zostać też ograniczone kontrole podatkowe (jedynie do podatników, u których wystąpiły nieprawidłowości). Skrócony zostanie czas weryfikowania zwrotów z deklaracji, a w efekcie ich szybsze uzyskanie. Nowy obowiązek ma też się przyczynić do eliminacji z rynku nieuczciwej konkurencji cenowej bazującej na oszustwach podatkowych.

Ponadto podatnicy mają zostać zwolnieni z obowiązku dostarczania do urzędów skarbowych dokumentów potwierdzających zapłacenie podatku naliczonego w przypadku chęci uzyskania zwrotu podatku VAT w przyspieszonym terminie, chociaż na chwilę obecną projekt nowelizacji nie zakłada takich zmian w ustawie o VAT.

Oszczędności w liczbach

Jak to zostało już wskazane wyżej, w pierwszym roku istnienia nowego obowiązku wpływy budżetowe mają wzrosnąć o 2,2 mld zł, a w latach następnych co roku o 4,5 mld zł - i to bez ponoszenia dodatkowych nakładów finansowych po stronie budżetu. Wydatki związane z wprowadzanymi regulacjami będą finansowane w ramach limitu wydatków przewidzianego corocznie w ustawie budżetowej, bez konieczności wyasygnowania środków ponad limit dysponenta.

Ile mają zaoszczędzić i wydać podatnicy? Niestety projektodawcy wskazali, że oszczędności finansowe dla przedsiębiorców są trudne do oszacowania. Nie wypowiedziano się też o kosztach, które w związku z nowymi obowiązkami podatnicy będą musieli ponieść (chociażby nałożone na nich przez banki w związku ze świadczeniem dodatkowej usługi).