Ulga na dziecko: dochód i strata w PIT nie kompensują się

Przeczytaj także: Ulga prorodzinna: piecza nad dzieckiem to za mało

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Pomiędzy małżonkami występuje rozdzielność majątkowa. Wychowują oni dwójkę dzieci: jedno małoletnie, a drugie pełnoletnie - zarabiające. Wnioskodawczyni uzyskuje dochody z pracy. Te w 2015 r. po odjęciu składek na ubezpieczenie społeczne wyniosły 98.282,78 zł. Mąż wnioskodawczyni prowadzi firmę opodatkowaną podatkiem liniowym, która przyniosła dochód na poziomie 30.980,72 zł. Dodatkowo mąż poniósł stratę z najmu opodatkowanego skalą podatkową w kwocie 76.140,92 zł. Łączne dochody małżonków (uwzględniając poniesioną stratę) wyniosły w związku z tym w 2015 r. 53.122,58 zł.

Z uwagi na to, że limit dochodu nie przekroczył tutaj kwoty 112.000 zł, wnioskodawczyni skorzystała z ulgi na jedno dziecko. Zadała pytanie, czy miała prawo do ulgi prorodzinnej? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(...) Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2032 ze zm.) – opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do treści art. 9 ust. 2 ww. ustawy – dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. resket - Fotolia.com

Ulga na dziecko: fiskus nie pozwala odliczyć straty

Przy jednym dziecku ulga prorodzinna uzależniona jest od wysokości dochodów rodziców. Zdaniem fiskusa sumować należy tutaj jedynie uzyskane dochody. Poniesiona strata dochodów takich nie zmniejsza.

W myśl art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:
1. wykonywał władzę rodzicielską;
2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Zgodnie z art. 27f ust. 2 ww. ustawy – odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:
1. jednego małoletniego dziecka – kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:
a. pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112.000 zł,
b. niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56.000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a);
2. dwojga małoletnich dzieci – kwota 92,67 zł na każde dziecko;
3. trojga i więcej małoletnich dzieci – kwota:
a. 92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
b. 166,67 zł na trzecie dziecko,
c. 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.

Zgodnie z art. 27f ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

W przypadku, gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem (art. 27f ust. 3 ustawy).

Z przepisu art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Według art. 27f ust. 5 ww. ustawy – odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów – imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:
1. odpis aktu urodzenia dziecka;
2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły. (...)

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny stwierdzić należy, że ograniczenie zastosowania ulgi prorodzinnej polegające na wprowadzeniu limitu dochodów, stosownie do art. 27f ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obejmuje rodziców posiadających jedno dziecko, o którym mowa w art. 27f ust. 1 i ust. 6.

Przy czym wysokość tych dochodów ustalić należy w sposób określony w art. 27 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, należy pomniejszyć o kwotę składek na ubezpieczenie społeczne, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

W świetle przywołanych przepisów stwierdzić należy, że jeżeli Wnioskodawczyni chce skorzystać z preferencji podatkowej, o której mowa w art. 27f analizowanej ustawy, czyli z tzw. ulgi prorodzinnej, to niezbędne jest ścisłe stosowanie się do zapisów ustawy regulującej tę ulgę. W związku z czym należy wskazać, że przepis art. 27f ust. 2a stanowi przepis szczególny w stosunku do art. 9 ust. 2 wprowadzającego generalną definicję dochodu. Ustawodawca wyraźnie bowiem określił, że dochodami stanowiącymi podstawę zastosowania analizowanej ulgi są dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym pomniejszone wyłącznie o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

Literalna wykładnia art. 27f ust. 2a ww. ustawy nie pozostawia wątpliwości, że Wnioskodawczyni ustalając wysokość dochodu za 2015 r. na potrzeby ulgi prorodzinnej winna zsumować dochody – swoje i małżonka – z poszczególnych źródeł, a więc swój dochód ze stosunku pracy i dochód małżonka opodatkowany podatkiem liniowym, pomniejszone wyłącznie o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a. Natomiast poniesiona przez męża Wnioskodawczyni strata z najmu nie może mieć wpływu na wysokość dochodu w rozumieniu art. 27f ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Gdyby intencją ustawodawcy była możliwość kompensowania osiągniętych dochodów poniesionymi stratami, to dałby temu wyraz wprost w treści przepisu definiującego dochód na potrzeby ulgi prorodzinnej. Z przepisu art. 27f ust. 2a nie wynika również, wbrew temu co twierdzi Wnioskodawczyni, aby dochody podatnika obejmowały sumę przychodów i kosztów uzyskania przychodów ze wszystkich źródeł. Jak już wyjaśniono powyżej przepis ten stanowi o dochodach.

Tutejszy organ pragnie zaakcentować, że zwolnienia podatkowe oraz ulgi są wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, dlatego do interpretacji przepisów ustanawiających zwolnienia podatkowe, jak również ulgi, należy stosować wykładnię ścisłą, która nie wychodzi poza literalne brzmienie przepisów. Stąd też, korzystanie ze zwolnienia przysługuje podatnikowi tylko i wyłącznie w sytuacji spełnienia przesłanek wskazanych w przepisach prawa.

Biorąc zatem pod uwagę fakt, że Wnioskodawczyni posiada jedno małoletnie dziecko, w stosunku do którego – co do zasady – mogłaby skorzystać z omawianej ulgi, a dochód Wnioskodawczyni oraz jej małżonka, ustalony według zasad powyżej wskazanych, w roku podatkowym 2015, przekroczył 112.000 zł, uznać należy, że wystąpiła negatywna przesłanka uniemożliwiająca zastosowanie odliczenia od podatku na podstawie art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem ze względu na przekroczenie wysokości określonego w art. 27f ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych łącznego limitu dochodu warunkującego prawo do odliczenia, Wnioskodawczyni nie przysługuje ulga prorodzinna za 2015 r. (...)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów