Zaliczanie do kosztów podatkowych umorzonych wierzytelności

Przeczytaj także: Zapłata wierzytelności nieściągalnej uznanej za koszty podatkowe

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Spółka posiada wobec swojego kontrahenta w Polsce wierzytelności z tytułu dostaw towarów. Wierzytelności te zostały objęte układem w ramach toczącego się w wobec dłużnika postępowania upadłościowego z możliwością zawarcia układu.

Układ przyjęty przez wierzycieli został zatwierdzony postanowieniem Sądu z dnia 18 maja 2011 r. (uprawomocnionym 26 maja 2011 r.), a jego warunkiem była całkowita redukcja wszystkich zobowiązań kontrahenta o 30%.

Ostatecznie układ został przez dłużnika wykonany w 2016 r. Spółka nadmienia, że wierzytelności od tego kontrahenta zostały zaliczone do przychodów należnych i opodatkowane. Zadano pytanie, czy w takim przypadku spółka może dokonać korekty rozliczenia CIT-8 za 2011 r. i zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu umorzone wierzytelności? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawcy i odstąpił od jego uzasadnienia prawnego. Stanowisko to było następujące:

„(...) Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z przepisem art. 16 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT (ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 1888 ze zm.) nie uważa się za koszty uzyskania przychodów umorzonych wierzytelności, z wyjątkiem tych, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy o CIT zostały zarachowane jako przychody należne.

Zatem, możliwe jest w świetle powyższego przepisu zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów podatnika umorzonych wierzytelności, o ile zostały one uprzednio zarachowane na podstawie przepisu art. 12 ust. 3 ustawy o CIT jako przychody należne.

O możliwości zaliczenia umorzonych wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów decydują dwa warunki, które muszą zostać spełnione łącznie:
• wierzytelność musi być wcześniej zarachowana jako przychód należny,
• wierzytelność musi zostać umorzona.

W przypadku Spółki oba warunki zostały spełnione. Drugi warunek został spełniony poprzez zatwierdzenie prawomocnym postanowieniem Sądu układu, na mocy którego umorzona została część wierzytelności. Fakt ten spowodował, że zobowiązanie dłużnika wobec Spółki wygasło.

W świetle przepisu art. 508 Kodeksu cywilnego, zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik przyjmuje zwolnienie. Zatem skutkiem umorzenia jest zmniejszenie lub zlikwidowanie w całości lub części zobowiązania dłużnika w stosunku do wierzyciela,za jego zgodą, co prowadzi do wygaśnięcia zobowiązania. Wierzytelność zyskuje status umorzonej wówczas, gdy wierzyciel dysponuje oświadczeniem dłużnika, że zwolnienie z długu zostało przyjęte. Umorzenie wierzytelności skutkujące wygaśnięciem długu jest umową dwustronną pomiędzy wierzycielem i dłużnikiem.

W postępowaniu upadłościowym zawarty przez Spółkę układ z wierzycielami na mocy postanowienia Sądu Rejonowego jest swoistą umową, na mocy której dłużnik został zwolniony z części długu, a wierzyciele to zwolnienie przyjęli.

Mając powyższe na względzie z dniem uprawomocnienia się postanowienia Sądu o zatwierdzeniu układu tj. z dniem 26 maja 2011 roku doszło do częściowego umorzenia zobowiązania ciążącego na kontrahencie Spółki w kwocie stanowiącej 30% należności głównej.

Koszt podatkowy wystąpił zatem dla Spółki w dacie umorzenia wierzytelności wynikającej z zawartego układu zatwierdzonego prawomocnym postanowieniem Sądu tj. z dniem 26 maja 2011 r.

W konsekwencji Spółka jest uprawniona do uwzględnienia w swoich kosztach podatkowych część umorzonej w wyniku zawartego układu zatwierdzonego prawomocnym postanowieniem Sadu wierzytelności, która wcześniej stanowiła przychód z działalności gospodarczej Spółki poprzez skorygowanie zeznania CIT-8 za rok 2011.(...)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów