Podatek dochodowy od najmu: domek turystyczny to nie pokój gościnny

Przeczytaj także: Wynajem pokoi w gospodarstwie rolnym zwolniony z podatku

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawczyni posiada gospodarstwo rolne, pracuje na etacie oraz prowadzi działalność gospodarczą, od której opłaca podatek dochodowy na zasadach ogólnych. Obok domu mieszkalnego znajdującego się na prowadzonym gospodarstwie rolnym wybudowała ona wraz z mężem dwa małe domki turystyczne, które mają być wynajmowane turystom. Każdy taki domek posiada dwie sypialnie, salonik, łazienkę i kuchnię jak też ciągi komunikacyjne. Łącznie pokoi sypialnianych jest zatem 4. Saloniki pełnią tutaj funkcję pokoju dziennego, nie sypialni.
W projekcie budowlanym domki turystyczne są określone jako „Budynki mieszkalne jednorodzinne z przyłączami”. Można w nich mieszkać cały rok.

Zainteresowana zadała pytanie, czy wynajem pokoi w domkach może traktować jako usługę agroturystyczną, korzystającą ze zwolnienia z podatku dochodowego? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(...) Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji zaniechano poboru podatku.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł. Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnymi źródłami przychodów są określone w art. 10 ust. 1:
• pkt 3 – pozarolnicza działalność gospodarcza,
• pkt 6 – najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. Sergii Mostovyi - Fotolia.com

Domek turystyczny to nie pokój gościnny

Wynajmu domku turystycznego umieszczonego na terenie gospodarstwa rolnego nie można potraktować jako wynajmu pokoju gościnnego w budynku mieszkalnym znajdującym się na terenie takiego gospodarstwa. W efekcie wynajem taki nie może korzystać ze zwolnienia z podatku dochodowego.

Pojęcie działalności gospodarczej zostało zdefiniowane w art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem za pozarolniczą działalność gospodarczą uważa się działalność zarobkową wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową, polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż, polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych – prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 ustawy.

Tak więc działalność gospodarcza to taka działalność, która:
• jest działalnością zarobkową,
• musi być działalnością wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową, działalnością polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż lub działalnością polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych;
• musi być działalnością prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły;
• działalność ta nie może polegać na wykonywaniu czynności, o których mowa jest w art. 5b ust. 1 ww. ustawy;
• przychody z niej uzyskane nie mogą być zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2, 4-9 tej ustawy.

Działalność jest wtedy zarobkowa, gdy jest zdolna do potencjalnego generowania zysku, a jej przeznaczeniem jest zapewnienie określonego dochodu. Działalność musi być tak prowadzona i ukierunkowana, aby była w stanie zyski faktycznie osiągnąć. Jednakże brak zysku z podjętych działań noszących znamiona działalności gospodarczej nie oznacza, że działalność taka nie była faktycznie prowadzona. Prowadzenie bowiem działalności gospodarczej zawsze wiąże się z ryzykiem nieosiągnięcia dochodów. Zarobkowego charakteru nie mają działania, których wyłącznym celem jest zaspokojenie własnych potrzeb osoby podejmującej określone czynności.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymagają również, aby czynności wykonywane były w sposób zorganizowany i ciągły, przy czym możliwe jest osiąganie dochodów z tego rodzaju działalności bez spełnienia niektórych formalnych elementów organizacji (np. rejestracji urzędowej), gdyż prowadzenie działalności gospodarczej jest kategorią obiektywną, niezależnie od tego, jak działalność tę ocenia sam prowadzący ją podmiot i jak ją nazywa oraz czy dopełnia ciążących na nim obowiązków z działalnością tą związanych.

Zatem każde działanie spełniające wskazane wyżej przesłanki, stanowi w rozumieniu przepisów ww. ustawy pozarolniczą działalność gospodarczą, niezależnie od tego czy podatnik dokonał jej rejestracji, czy nie, bowiem, jak już wskazano, ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uzależnia uznania danego działania za pozarolniczą działalność gospodarczą od faktu zarejestrowania (zgłoszenia do właściwego rejestru) tej działalności.

W myśl art. 14 ust. 1 ww. ustawy, za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

W przypadku, gdy przedmiotem najmu są składniki majątku związane z działalnością gospodarczą, albo najem jest przedmiotem tej działalności, zgodnie z treścią art. 14 ust. 2 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynajmowanie nieruchomości traktowane jest jako pozarolnicza działalność gospodarcza. W myśl bowiem tego przepisu przychodem z działalności gospodarczej są również przychody z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz z innych umów o podobnym charakterze, składników majątku związanych z działalnością gospodarczą.

W art. 21 ust. 1 pkt 43 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca zawarł zwolnienie przedmiotowe, z treści którego wynika, iż wolne od podatku dochodowego są dochody uzyskane z tytułu wynajmu pokoi gościnnych, w budynkach mieszkalnych położonych na terenach wiejskich w gospodarstwie rolnym, osobom przebywającym na wypoczynku oraz dochody uzyskane z tytułu wyżywienia tych osób, jeżeli liczba wynajmowanych pokoi nie przekracza 5.

Należy podkreślić, że zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie sądowo-administracyjnym poglądem przepisy dotyczące wszelkiego rodzaju ulg i zwolnień podatkowych, jako odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania, powinny być interpretowane ściśle, w oparciu o wykładnię gramatyczną przepisów ustawy, z wyłączeniem wykładni rozszerzającej.

Wskazać należy, że zwolnienie określone w art. 21 ust. 1 pkt 43 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uzależnione jest od spełnienia łącznie kilku warunków, a mianowicie:
• najem musi dotyczyć pokoi gościnnych znajdujących się w budynkach mieszkalnych,
• budynki, w których pokoje przeznaczone są na wynajem, położone są na terenie wiejskim w gospodarstwie rolnym,
• przedmiotem usług jest najem pokoi gościnnych osobom przebywającym na wypoczynku,
• liczba wynajmowanych pokoi nie przekracza 5.

Ponadto ww. przepis stanowi, że jeżeli spełnione są powyższe warunki, również dochody uzyskane z tytułu wyżywienia osób, którym wynajęto pokoje, nie podlegają opodatkowaniu.
W myśl art. 2 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ilekroć w ustawie jest mowa o gospodarstwie rolnym, oznacza to gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów ustawy o podatku rolnym.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 617) za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.(...)

Mając na względzie powołane wyżej regulacje prawne stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie nie zostaną spełnione wszystkie przesłanki określone w art. 21 ust. 1 pkt 43 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jak wynika z powołanego przepisu, aby skorzystać ze zwolnienia, o którym mowa w ww. przepisie, najem musi dotyczyć pokoi gościnnych znajdujących się w budynkach mieszkalnych. Natomiast w sprawie będącej przedmiotem wniosku, przesłanka ta nie zostanie spełniona, bowiem Wnioskodawczyni nie przeznaczy pod wynajem pokoi gościnnych, znajdujących się w budynku mieszkalnym, lecz przeznaczy pod wynajem dwa domki turystyczne, wybudowane na terenie gospodarstwa rolnego obok jej domu mieszkalnego, w których to domkach poza pokojami sypialnymi znajdują się także salony, spełniające funkcję pokoju dziennego (nie sypialni), kuchnie, łazienki oraz ciągi komunikacyjne. Przedmiotem najmu nie będą zatem pokoje w budynkach mieszkalnych lecz domki turystyczne.

Wobec tego dochody osiągane przez Wnioskodawczynię z tytułu wynajmu ww. domków – nie będą mogły podlegać zwolnieniu, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 43 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Oznacza to, że Wnioskodawczyni zobowiązana będzie zaliczyć uzyskany z ww. tytułu przychód (dochód) do przychodów z działalności gospodarczej i opodatkować go podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach właściwych stosowanych przez Wnioskodawczynię dla tego źródła przychodów. (...)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów