Ulga prorodzinna: ważna umowa rodziców czy odliczenie 50/50?

Przeczytaj także: Rozliczenie roczne gdy etat, podatek liniowy i małoletnie dziecko

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawca jest ojcem syna z pierwszego małżeństwa, którego rozpad został orzeczony z winy pozwanej. Jednocześnie miejsce pobytu dziecka zostało ustanowione przy matce, pozostawiając zainteresowanemu prawo współdecydowania o istotnych życiowych sprawach syna. Sąd zasądził na od ojca także alimenty dla dziecka w kwocie 800 zł.

W 2009 r. wnioskodawca podjął próbę porozumienia się z matką syna co do podziału pomiędzy nimi limitu ulgi prorodzinnej. Docelowo rodzice ustalili, że matka rozlicza 10 z 12 części przysługujących ulgi, a wnioskodawca 2 z 12 części ulgi.

Zainteresowany uważa jednak, że taki podział jest dla niego niesprawiedliwy. Wkład realnych w wychowywania syna jest bowiem porównywalny do wkładu matki, zarówno pod względem materialnym, niematerialnym, wychowawczym, rozwojowym i emocjonalnym (pomimo dzielącej ich odległości). Dlatego zainteresowany spytał, czy ma prawo do połowy wartości ulgi za rok 2015 i lata następne oraz czy może skorygować zeznania za lata 2012 - 2014, w których to zwiększy swoje odliczenie o 4/12 części ulgi? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(...) Zgodnie bowiem z art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:
1. wykonywał władzę rodzicielską;
2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. Piotr Adamowicz - Fotolia.com

PIT

W przypadku, gdy rodzice dziecka doszli do porozumienia w zakresie podziału wartości ulgi pomiędzy siebie, porozumienie to jest wiążące. W związku z tym żaden z rodziców nie może samowolnie skorzystać z odliczenia połowy kwoty ulgi, gdy zgodnie z takim porozumieniem przypadająca na niego wartość jest niższa.

Na mocy natomiast art. 27 ust. 4 ww. ustawy, odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Stosownie zaś do art. 27f ust. 5 ww. ustawy, odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:
1. odpis aktu urodzenia dziecka;
2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Zgodnie zatem z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obojgu rodzicom – jeżeli wykonują władzę rodzicielską – przysługuje ulga na dzieci małoletnie.

Władza rodzicielska – zgodnie z art. 93 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r., poz. 583, z późn. zm.) – przysługuje obojgu rodzicom, a – stosownie do art. 97 § 1 tejże ustawy – jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest zobowiązane i uprawnione do jej wykonywania.