Podatek od spadku też się przedawnia

Przeczytaj także: Podatek od spadków i darowizn też się przedawnia

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 24 czerwca 2014 r. teść wnioskodawczyni nabył przez zasiedzenie z dniem 2 stycznia 1985 r. udział wynoszący 8/32 części w prawie własności nieruchomości. Teść jednakże zmarł w roku 1986, zaś spadek po nim dziedziczył m.in. mąż wnioskodawczyni. Nabycie tego spadku zostało stwierdzone postanowieniem Sądu Rejonowego z 17 lutego 1999 r., które uprawomocniło się 11 marca 1999 r. Następnie mąż wnioskodawczyni zmarł 23 lutego 2003 r. Postanowienie Sądu o nabycie spadku po nim (jednym ze spadkobierców była wnioskodawczyni) uprawomocniło się natomiast 15 kwietnia 2004 r.

Wniosek o nabycie w drodze zasiedzenia z dniem stycznia 1985 r. udziału w prawie własności nieruchomości przez teścia wnioskodawczyni złożyli obecnie żyjący spadkobiercy (w tym wnioskodawczyni).

Wnioskodawczyni zadała pytanie, czy jest zobowiązana do zapłaty podatku od spadków i darowizn w wysokości 7% z tytułu nabytego udziału w prawie własności nieruchomości przez ojca spadkodawcy wnioskodawczyni w drodze zasiedzenia w sytuacji, gdy postanowienie o nabyciu spadku po teściu uprawomocniło się w 1999 r., zaś postanowienie o nabyciu spadku po małżonku wnioskodawczyni uprawomocniło się w 2004 r. Czy ma tutaj zastosowanie instytucja przedawnienia zobowiązania podatkowego, w związku z czym zainteresowana nie musi składać korekty deklaracji podatkowej? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(...) Stosownie do art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629) do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2006 r.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. reinhard sester - Fotolia.com

Podatek od spadku też się przedawnia

Obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn ciąży na podatniku od momentu uprawomocnienia się postanowienia sądu o dział spadku. Jeżeli od tego czasu upłynął już okres 5 lat, przedawnieniu uległo prawo do ustalenia zobowiązania podatkowego.

Przydatne narzędzia:
Kalkulator podatku od spadków i darowizn

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2004 r., Nr 142, poz. 1514, ze zm.) w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2007 r. podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, m.in. tytułem spadku.
Spadek jest instytucją regulowaną przepisami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r.Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121, ze zm.).

W myśl art. 922 § 1 tej ustawy przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób.

Zgodnie z art. 924 tejże ustawy spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, iż dniem nabycia spadku jest data śmierci spadkodawcy.

Natomiast, zgodnie z art. 1025 § 1 ww. Kodeksu, prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Z powołanych wyżej artykułów wynika, iż spadkobiercy w zasadzie wchodzą w sytuację prawną, w jakiej pozostawał spadkodawca.

Natomiast kwestia zasiedzenia uregulowana została generalnie w art. 172-177 Kodeksu cywilnego.

W myśl art. 172 § 1 ustawy Kodeks cywilny posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od dwudziestu lat jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze. Po upływie trzydziestu lat posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.

Zasiedzenie jest tzw. instytucją dawności, służącą korygowaniu rzeczywistego stanu posiadania ze stanem prawnym. Prowadzi ono do nabycia przez posiadacza własności na skutek długotrwałego posiadania przez niego rzeczy, czemu towarzyszy utrata własności przez dotychczasowego właściciela, który w przeszłości utracił posiadanie rzeczy. Poprzez zasiedzenie można nabyć własność rzeczy ruchomych i nieruchomych, udziału we współwłasności, prawa użytkowania wieczystego, służebność gruntową. Zasiedzenie jest instytucją prowadzącą do nabycia prawa na skutek upływu czasu. Umożliwia ono, sankcjonując stan faktyczny, usunięcie długotrwałej niezgodności między stanem prawnym a stanem posiadania. Na skutek zasiedzenia, które następuje ex lege, dotychczasowy uprawniony traci swoje prawo, a nabywca uzyskuje je niezależnie od niego; jest więc ono pierwotnym sposobem nabycia prawa podmiotowego.

Jak z powyższego wynika nabycie tytułem zasiedzenia jest tytułem odrębnym od nabycia tytułem dziedziczenia (spadku).

Z treści wniosku wynika, że 1 października 1986 r. zmarł teść Wnioskodawczyni. Zgodnie z postanowieniem sądu z 17 lutego 1999 r., które uprawomocniło się 11 marca 1999 r. mąż Wnioskodawczyni nabył spadek po ojcu w #188; części.

W dniu 23 lutego 2003 r. zmarł mąż Wnioskodawczyni. Na podstawie postanowienia sądu z 24 marca 2004 r., które uprawomocniło się 15 kwietnia 2004 r. Wnioskodawczyni nabyła spadek po mężu w #189; części.

Na podstawie postanowienia sądu z 24 czerwca 2014 r., teść Wnioskodawczyni nabył z dniem 2 stycznia 1985 r., przez zasiedzenie, udział wynoszący 8/32 części w prawie własności nieruchomości, w miejsce dotychczasowego właściciela udziału.

Zatem w przedmiotowej sprawie z uwagi na fakt nabycia spadku przed wejściem w życie z dniem 1 stycznia 2007 r. znowelizowanej ustawy o podatku od spadków i darowizn będą miały zastosowanie przepisy ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r.

Zgodnie z art. 5 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych (...).

W przypadku nabycia majątku spadkodawcy w drodze dziedziczenia obowiązek podatkowy powstaje z chwilą przyjęcia spadku – art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy.