Przychody, koszty podatkowe i podatek wspólników spółki komandytowej

Przeczytaj także: Podatek dochodowy w spółce komandytowej

Gdyby bowiem osoby fizyczne ograniczyły się jedynie do prowadzenia przedsiębiorstwa w formie spółki z o.o., podatek dochodowy byłby płatny dwukrotnie. Najpierw spółka od uzyskanego dochodu musiałaby zapłacić podatek dochodowy od osób prawnych (a więc CIT) w wysokości 19%. Na tym etapie jednak zarobione pieniądze w dalszym ciągu pozostają w spółce. Aby stały się one własnością wspólników, ci muszą podjąć uchwałę o podziale wypracowanego zysku pomiędzy siebie w postaci dywidendy. Ta natomiast jest opodatkowana 19% podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Dlatego też gro przedsiębiorców podejmuje działania zmierzające do obniżenia obciążeń fiskalnych. Otwarciem firm na własne imię i nazwisko jednak często nie są zainteresowani z uwagi na odpowiedzialność za zobowiązania. W przypadku własnej firmy odpowiedzialność ta jest nieograniczona. Oznacza to, że błędnie podjęta decyzja może skutkować utratą dobytku całego życia. Ograniczenie tej odpowiedzialności występuje w przypadku spółki z o.o. (co do zasady do wysokości wkładów na kapitał zakładowy). Niestety prowadzenie działalności w tej formie to wysoka danina dla państwa, o czym mowa była wyżej.

Wyjściem pośrednim jest utworzenie spółki komandytowej, w której to komandytariuszem są osoby fizyczne, zaś komplementariuszem spółka z o.o., której wspólnikami są komandytariusze spółki komandytowej. Dlaczego jest to opłacalne?

Spółka komandytowa, jako osobowa spółka prawa handlowego, nie posiada osobowości prawnej. Spółki niemające osobowości prawnej nie są natomiast podatnikami podatku dochodowego i to niezależnie od tego, czy ich wspólnikami są osoby prawne, czy osoby fizyczne. W efekcie nie podlegają one opodatkowaniu podatkiem dochodowym (wyjątkiem od reguły są spółki komandytowo-akcyjne, które wolą ustawodawcy od 2014 r. stały się podatnikami CIT-u).

I tak zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych łączy się z przychodami każdego wspólnika proporcjonalnie do posiadanego prawa do udziału w zysku (udziału). W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe.

Podobna regulacja znajduje się w art. 8 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tutaj jednak trzeba pamiętać, że ustawodawca nakazuje rozpoznawać różne źródła przychodów. Stąd istotny jest także art. 5b ust. 2 tejże ustawy mówiący, że jeżeli pozarolniczą działalność gospodarczą prowadzi spółka niebędąca osobą prawną, przychody wspólnika z udziału w takiej spółce, określone na podstawie art. 8 ust. 1, uznaje się za przychody ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3. Mówiąc innymi słowy wspólnik spółki komandytowej uzyskany w taki sposób przychód zaliczy do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Wspólnicy na bieżąco rozpoznają przypadające na nich przychody i koszty podatkowe – w momencie kiedy spółka osiągnie przychody lub poniesie koszty, a od ustalonego za dany miesiąc lub kwartał dochodu odprowadzają zaliczkę na podatek dochodowy (PIT i CIT). Końcowe rozliczenie następuje w zeznaniu rocznym (zgodnie z zasadą, że przychody i koszty przyporządkowuje się im w takiej proporcji, w jakiej zgodnie z umową spółki uczestniczą oni w zyskach), razem z innymi dochodami w taki sposób opodatkowanymi.