Rozliczenie wydatków organizacji przetargu na budowę środka trwałego

Przeczytaj także: Remont i modernizacja nieruchomości poza środkami trwałymi

Jak w takim przypadku rozliczyć wydatki na przygotowanie oraz przeprowadzenie przetargu? Czy zaliczyć je bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodu, czy też powiększyć o nie wartość początkową środka trwałego, od której są liczone odpisy amortyzacyjne?

Przede wszystkim należy wyjaśnić, że budowa środka trwałego, który ma służyć prowadzonej działalności gospodarczej niewątpliwie następuje w celu uzyskania przychodu bądź zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu. Co za tym idzie, spełnia definicję podatkowego kosztu uzyskania przychodu. Niemniej wydatków na taką budowę nie można bezpośrednio do kosztów podatkowych zaliczyć. Środki trwałe podlegają bowiem amortyzacji i kosztem są tutaj dokonywane odpisy amortyzacyjne od ich ustalonej wartości początkowej.

Co jest wartością początkową środka trwałego? Ustala się ją w różny sposób w zależności od tego, w jak podatnik stał się jego właścicielem. W przypadku budowy środka trwałego wartością początkową jest tzw. koszt wytworzenia.

Definicję kosztu wytworzenia zawiera art. 16g ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Na jego mocy, do kosztów wytworzenia środka trwałego, wpływających na jego wartość początkową, od której dokonuje się odpisów amortyzacyjnych, zalicza się wartość, w cenie nabycia, zużytych do jego wytworzenia: rzeczowych składników majątku i wykorzystanych usług obcych, kosztów wynagrodzeń za prace wraz z pochodnymi, i inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych.

Do kosztu wytworzenia nie zalicza się natomiast kosztów ogólnych zarządu, kosztów sprzedaży oraz pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych, w szczególności odsetek od pożyczek (kredytów) i prowizji, z wyłączeniem odsetek i prowizji naliczonych do dnia przekazania środka trwałego do używania.

Czy mieszczą się tutaj także koszty przetargu nieograniczonego, który ma wyłonić głównego wykonawcę takiego składnika majtku?

Odpowiedzi na to pytanie starał się udzielić m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 02.12.2011 r., nr ITPB3/423-413b/11/MT.

W interpretacji czytamy, że „(…) Organizacja przetargu jest bezpośrednią konsekwencją decyzji Spółki o realizacji danej inwestycji. Wydatki związane z postępowaniem przetargowym mają tym samym bezpośredni wpływ na koszt inwestycji. wytworzenia. Winny zatem być elementem kosztu wytworzenia/ulepszenia i stanowić o wartości początkowej środka trwałego.(…)”

Stanowisko organu podatkowego zdaje się być słuszne. Gdyby bowiem nie podjęcie decyzji o budowie środka trwałego, do przeprowadzenia tego konkretnego przetargu nigdy by nie doszło. Jest on ściśle związany z wytworzeniem środka trwałego. Katalog wydatków, które mieszczą się w koszcie wytworzenia jest natomiast katalogiem otwartym. Ustawodawca podaje w nim jedynie przykłady wydatków, które winny zostać tutaj uwzględnione wskazując jednocześnie, że koszt wytworzenia winien zawierać wszelkie wydatki, które są bezpośrednio związane z powstaniem danego środka trwałego.

Tym samym, skoro zorganizowany przetarg ma za zadanie wyłonić wykonawcę przy budowie środka trwałego, trudno uznać, że nie wykazuje on na tyle ścisłego związku z tą inwestycją, aby nie mógł być do niej bezpośrednio przyporządkowany.

W przytoczonej interpretacji organ podatkowy odniósł się także do kwestii kosztów ogólnego zarządu, które nigdy w wartości początkowej środka trwałego nie są uwzględniane.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiują pojęcia „kosztów ogólnych zarządu”. W doktrynie przyjmuje się jednak, że przez koszty ogólne zarządu rozumie się koszty działania jednostki jako całości oraz zarządzania nią. W kosztach zarządu wyróżnia się:

1. koszty administracyjno-gospodarcze, na które składają się: wynagrodzenia wraz z pochodnymi pracowników zarządu, koszty delegacji, koszty eksploatacji samochodów służbowych, koszty zużycia materiałów biurowych, podatki o charakterze kosztowym, opłaty pocztowe, telekomunikacyjne i inne, koszty utrzymania budynków i pomieszczeń zarządu,
2. koszty ogólnoprodukcyjne obejmujące koszty prowadzenia i utrzymania komórek oraz obiektów ogólnego przeznaczenia, takich jak: magazyny, biura, laboratoria, bocznice kolejowe, a także koszty ochrony mienia jednostki, bezpieczeństwa i ochrony pracy, szkolenia załogi, racjonalizacji i wynalazczości,
3. koszty nieprodukcyjne, tj. nie przynoszące efektu gospodarczego, do których zalicza się koszty przestojów, ubytki naturalne i niedobory w magazynach.(…)”

Wydatki takie nie są bezpośrednio związane z realizacją ściśle określonej inwestycji, ale z całokształtem działalności podatnika. Z całą pewnością zatem nie można do nich zaliczyć wydatków na organizację przetargu w omawianym zakresie.