Sprzedaż samochodu przy korzystaniu ze zwolnienia z VAT

Przeczytaj także: Utrata zwolnienia z VAT gdy sprzedaż samochodu?

Dla przykładu załóżmy że od 2016 r. podatnik wykonuje tylko działalność korzystającą ze zwolnienia przedmiotowego z VAT. Wcześniej prowadził działalność mieszaną (czyli zarówno zwolnioną jak i opodatkowaną). Wówczas to, w roku 2009 kupił samochód osobowy, który potraktował jako swój środek trwały. Od zakupu tego odliczył część podatku VAT, zgodnie z ustalaną wtedy proporcją. Obecnie pojazd zamierza sprzedać. Czy będzie to sprzedaż zwolniona z podatku?

Na pierwszy rzut oka wydawałoby się że tak. Podatnik ten przecież nie rozlicza podatku VAT i nie składa deklaracji. Czy aby jednak na pewno?

Zwolnienia przedmiotowe z podatku VAT zostały określone w art. 43 ust. 1 ustawy o VAT. Zapewne któreś z nich ma zastosowanie do „zwykłej” sprzedaży przedsiębiorcy z naszego przykładu. Tutaj też znajduje się zwolnienie przewidziane dla zbycia używanych w firmie składników jej majątku.

Przeanalizujmy zatem, czy warunki tego zwolnienia są w naszym przypadku zachowane.

Towar wykorzystywany na potrzeby działalności zwolnionej

Pierwszy warunek zwolnienia mówi, że odnosi się ono do dostawy towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku. Nasz przedsiębiorca prowadzi wyłącznie działalność zwolnioną z VAT od 2016 r. Od tego momentu zatem samochód zaczął służyć tylko tej działalności. Można w związku z tym przyjąć że ów warunek jest spełniony.

Brak odliczenia VAT

Drugi warunek zwolnienia wskazuje, że w stosunku do sprzedawanego towaru podatnikowi nie mogło przysługiwać prawo do odliczenia VAT przy jego zakupie.
Nasz przedsiębiorca natomiast takie prawo miał i z niego skorzystał. Nie jest tutaj przy tym ważne, że prawo do odliczenia VAT było istotnie ograniczone z uwagi na stosowaną proporcję (jak też ograniczenia związane z odliczaniem VAT od samochodów osobowych).
Ten warunek zatem nie został spełniony. Co więcej, podatnik nie spełniłby go nawet wówczas, gdyby dobrowolnie zrezygnował z odliczenia VAT przy zakupie. Ustawodawca mówi bowiem nie o fizycznym odliczeniu podatku a jedynie o wystąpieniu prawa do takiego odliczenia.

Przytoczona regulacja nie będzie miała zatem zastosowania do przedsiębiorcy z naszego przykładu.

W rezultacie sprzedaż samochodu winna zostać opodatkowana na zasadach ogólnych. Podstawą opodatkowania będzie wszystko, co stanowi zapłatę, którą sprzedawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, bez kwoty podatku (art. 29a ust. 1 i 6 pkt 1 ustawy o VAT). Do sprzedaży będzie miała zastosowanie podstawowa stawka podatku VAT.

Obowiązek podatkowy z tytułu dokonanej sprzedaży powstanie z chwilą dokonania tej dostawy, a więc przeniesienia prawa do rozporządzania samochodem jak właściciel. Jeżeli podatnik wcześniej otrzymał część lub całość zapłaty (np. przedpłatę, zaliczkę), obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty (art. 19a ust. 1 i 8 ustawy o VAT).

Skutkiem takiego postępowania będzie też obowiązek złożenia deklaracji VAT za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy od tej sprzedaży.