Usługi obce księgowane jak materiały w księdze podatkowej?

Przeczytaj także: Ewidencja w PKPiR zakupu usług jak towarów czy materiałów

Kolumny te można podzielić na przychodowe i kosztowe. W przypadku kosztowych ustawodawca uznał, że podatnicy odrębnie powinni wykazywać zakup towarów handlowych i materiałów, koszty uboczne takich zakupów, koszty wynagrodzeń i inne koszty (zwane w księdze pozostałymi wydatkami).

Już nazewnictwo poszczególnych kolumn wskazuje, co w nich powinno się znaleźć. Ustawodawca podał tutaj także definicje towarów czy materiałów. W objaśnieniach do prowadzonej księgi wskazał nadto przykładowe wydatki, które w odpowiednich kolumnach księgi winny być uwzględnione.

I tak za towary są uznawane towary handlowe, materiały podstawowe i pomocnicze, półwyroby (półfabrykaty), wyroby gotowe, braki i odpady oraz materiały przyjęte od zamawiających do przerobu lub obróbki – które ustawodawca również postanowił zdefiniować (por. § 3 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów).

Trudno tutaj zatem znaleźć miejsce na inne usługi, np. podwykonawców. Wydawałoby się zatem, że właściwą dla nich jest kolumna 13 księgi – pozostałe wydatki. Tutaj bowiem wpisuje się te wartości kosztowe, które do innych kolumn księgi nie pasują.


I tak jest w rzeczywistości. Zdaniem organów podatkowych jednak nie w każdym przypadku. Te uważają bowiem, że w wyjątkowych sytuacjach w kolumnie 10 winny znaleźć się także koszty usług podwykonawców uczestniczących w procesie produkcyjnym.

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 10.03.2014 r. nr IBPBI/1/415-1255/13/ZK uznał, że „(...) Skoro wybudowane przez Wnioskodawcę budynki mieszkalne będą stanowić przeznaczone do sprzedaży wyroby gotowe, a przed zakończeniem ich budowy - produkcję niezakończoną w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, to wszystkie materiały i zakupione od podwykonawców usługi, będą stanowiły element kosztu wytworzenia tychże budynków. W myśl bowiem § 3 pkt 4 ww. rozporządzenia, koszt wytworzenia obejmuje wszelkie koszty związane bezpośrednio i pośrednio z przerobem materiałów, z wykonywaniem usług lub pozyskaniem (wydobyciem) kopalin, z wyłączeniem kosztów sprzedaży wyrobów gotowych i usług. W konsekwencji zarówno zakupione materiały, jak i usługi niezbędne do wykonania wyrobu gotowego (budynku mieszkalnego) podlegają ujęciu w kolumnie 10 prowadzonej podatkowej księgi przychodów i rozchodów w cenie ich zakupu. (...)”

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 27.02.2013 r. nr uznał natomiast, że „(...) wykonana usługa zorganizowania uroczystości dla dzieci jest wyrobem gotowym, zaś materiały zużywane w toku świadczenia tej usługi, które stają się głównym elementem gotowego wyrobu, bądź bezpośrednio oddają wyrobowi swoje właściwości, jak np. naklejki, kredki, pisaki, kolorowe notesy, bańki mydlane, płyn do baniek mydlanych, balony, medale, wstążki do medali, puchary, dyplomy, torebki ozdobne, kredki do malowania buzi dzieci, tort, przekąski, napoje, owoce lub inne składniki, które wykorzystywane są w trakcie organizowania zabaw dla dzieci, wynajęcie sali, usługi podwykonawców animatorów zaliczane są odpowiednio do materiałów podstawowych i pomocniczych. Tym samym, należy je ująć w kolumnie 10 podatkowej księgi przychodów i rozchodów – „Zakup towarów handlowych i materiałów wg cen zakupu”. (...)”

W świetle przytoczonej definicji trudno usługi podwykonawców, czy też inne usługi obce kwalifikować jako materiały (podstawowe bądź pomocnicze), które podlegałyby ujęciu w kolumnie 10 księgi. Niemniej w przytoczonych interpretacjach organy podatkowe uznały, że jeżeli występuje bardzo ścisły związek pomiędzy daną usługą a produktem gotowym (czyli mówiąc innymi słowami, gdy usługi takie stanowią etap procesu produkcji zmierzający do wytworzenia wyrobu gotowego – pierwsza z przytoczonych interpretacji, czy też wykonania usługi – druga z przytoczonych interpretacji), jej koszt winien być zaksięgowany w kolumnie 10 księgi.

Warto przy tym nadmienić, że wyrobem gotowym w myśl przepisów rozporządzenia są nie tylko powstałe w procesie produkcji dobra materialne, ale także wykonane usługi, prace naukowo-badawcze, prace projektowe, geodezyjno-kartograficzne, zakończone roboty, w tym także budowlane.