Podmioty powiązane - szczegółowa dokumentacja podatkowa

Przeczytaj także: Podmioty powiązane 2016: dokumentacja cen transferowych

Najpierw warto wskazać w pigułce podstawy proponowanych zmian w przepisach. Jest nią transpozycja do polskiego porządku prawnego:

• dyrektywy Rady 2014/48/UE z dnia 24 marca 2014r. zmieniającej dyrektywę 2003/48/WE
  w sprawie opodatkowania dochodów z oszczędności w formie wypłacanych odsetek;
• dyrektywy Rady 2014/86/UE z dnia 8 lipca 2014r. zmieniającej dyrektywę Rady 2011/96/UE
  w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku spółek dominujących i spółek zależnych różnych państw członkowskich – w zakresie włączenia dwóch spółek prawa rumuńskiego do grupy podmiotów, w stosunku do których znajdą zastosowanie preferencyjne zasady opodatkowania dochodów/przychodów z dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych;
• dyrektywy Rady UE 2015/121 z dnia 27 stycznia 2015r. zmieniającej dyrektywę Rady 2011/96/UE w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku spółek dominujących i spółek zależnych różnych państw członkowskich – w zakresie wprowadzenia ogólnej klauzuli zapobiegania nadużyciom.

Co konkretnie ulega zmianie w zakresie dokumentacji cen transferowych?

1. Definicja posiadania udziału w kapitale innego podmiotu zmiana z 5 % na 20 %

Jeżeli w wyniku powiązań pomiędzy podmiotami, zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, i w wyniku tego podatnik nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały - dochody danego podatnika oraz należny podatek określa się bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.


Podobnie w art. 25 ust. 4 u.p.d.o.f. wskazuje się na kwestie posiadania udziału w kapitale określonego podmiotu. Kluczową jednak zmianą w tym zakresie będzie treść art. 25 ust. 5a. Obecnie bowiem pojęcie posiadania udziału w kapitale innego podmiotu oznacza sytuację, w której dany podmiot bezpośrednio lub pośrednio posiada w kapitale innego podmiotu udział nie mniejszy niż 5%, jednakże proponowane zmiany w tym zakresie zakładają zwiększenie tego wymogu do 20%. Powyższe ma wpłynąć na pominięcie tzw. inwestycji portfelowych. W praktyce jest to jednak niewielki ukłon w stronę podmiotów powiązanych, dla których w większości przypadków 5 % czy 20 % nie stanowi w tym zakresie znaczącej różnicy.

2. Podmioty obowiązane do sporządzenia dokumentacji – czyli podmioty, których przychody czy koszty w rozumieniu ustawy o rachunkowości przekroczą równowartość 2 000 000 euro.

W obecnym stanie prawnym zgodnie z treścią art. 25a u.p.d.o.f. podmiotami obowiązanymi do sporządzenia dokumentacji podatkowej są podatnicy dokonujący transakcji, w tym zawierający umowy spółki niebędącej osobą prawną, umowy wspólnego przedsięwzięcia lub umowy o podobnym charakterze, z podmiotami powiązanymi z tymi podatnikami - w rozumieniu art. 25 ust. 1 i 4 - lub transakcji, w związku z którymi zapłata należności wynikających z takich transakcji dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, w tym zawierający umowy spółki niebędącej osobą prawną, umowy wspólnego przedsięwzięcia lub umowy o podobnym charakterze, jeżeli jedną ze stron takiej umowy jest podmiot mający miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową.

Natomiast zgodnie z proponowanymi zmianami obowiązek sporządzania dokumentacji podatkowej transakcji z podmiotami powiązanymi oraz innych zdarzeń ujętych w księgach rachunkowych, których warunki zostały ustalone (lub narzucone) z podmiotami z nimi powiązanymi, będzie dotyczył podatników powiązanych w rozumieniu art. 25 ust. 1 i 4, prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą lub działy specjalne produkcji rolnej i prowadzących księgi rachunkowe, których (podatników) przychody lub koszty w rozumieniu przepisów o rachunkowości przekroczyły w roku podatkowym równowartość 2 000 000 euro. Ponadto niniejszy obowiązek dotyczy transakcji oraz innych zdarzeń ujętych w księgach rachunkowych od początku roku podatkowego.