Likwidacja spółki cywilnej: przejęcie i amortyzacja środka trwałego

Przeczytaj także: Budynek wybudowany na cudzym gruncie amortyzujemy liniowo

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

W 2003 r. wspólnicy spółki cywilnej zakupili na jej potrzeby lokal użytkowy. Jego wartość wynosiła wtedy 153 885 zł. Następnie w tym samym roku ze spółki wystąpił drugi ze wspólników, a jego miejsce zajęła żona wnioskodawcy. Wskazany lokal, w wyniku ugody sądowej został w 2007 r. własnością wnioskodawcy. Biegły sądowy oszacował jego wartość na 404 000 zł. Wnioskodawca spłacił wspólnika, a następnie w grudniu 2008 r. dokonał darowizny połowy tej nieruchomości na rzecz żony wskazując jej wartość na kwotę 300 000 zł. 31 marca 2011 r. podjęto uchwałę o likwidacji spółki cywilnej, zaś powyższy lokal został wprowadzony z dniem 1 kwietnia 2011 r. do firmy wnioskodawcy. Zadał on pytanie, jak winien ustalić wartość początkową tego środka trwałego? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 22a ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.), amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:
1. budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
2. maszyny, urządzenia i środki transportu,
3. inne przedmioty
- o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1, zwane środkami trwałymi.

W myśl art. 22f ust. 1 ww. ustawy podatnicy, z wyjątkiem tych, którzy ze względu na ogłoszoną upadłość obejmującą likwidację majątku nie prowadzą działalności gospodarczej, dokonują odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, o których mowa w art. 22a ust. 1 i ust. 2 pkt 1-3 oraz w art. 22b.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. Stepan Popov - Fotolia.com

Przejęcie i amortyzacja środka trwałego

Przyjmując do własnej działalności gospodarczej środek trwały w postaci lokalu użytkowego, który to przedsiębiorca otrzymał w związku z likwidacją spółki cywilnej, winien on ustalić jego wartość początkową w wysokości przyjętej wcześniej przez spółkę, jak też kontynuować stosowaną przez niej metodę amortyzacji.

Zasady ustalania wartości początkowej, które są zróżnicowane m.in. z uwagi na sposób nabycia, reguluje art. 22g ww. ustawy. Przepis art. 22g ust. 1 ww. ustawy (w brzmieniu obowiązującym w roku 2011) stanowi, że za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, z uwzględnieniem ust. 2-18, uważa się:
1. w razie odpłatnego nabycia - cenę ich nabycia;
1a. w razie częściowo odpłatnego nabycia - cenę ich nabycia powiększoną o wartość przychodu, określonego w art. 11 ust. 2b;
2. w razie wytworzenia we własnym zakresie - koszt wytworzenia;
3. w razie nabycia w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób - wartość rynkową z dnia nabycia, chyba że umowa darowizny albo umowa o nieodpłatnym przekazaniu określa tę wartość w niższej wysokości;
4. w razie nabycia w postaci wkładu niepieniężnego (aportu) wniesionego do spółki niebędącej osobą prawną:
a. wartość początkową, od której dokonywane były odpisy amortyzacyjne - jeżeli przedmiot wkładu był amortyzowany,
b. wydatki poniesione na nabycie lub wytworzenie przedmiotu wkładu, niezaliczone do kosztów uzyskania przychodów w jakiejkolwiek formie - jeżeli przedmiot wkładu nie był amortyzowany,
c. wartość określoną zgodnie z art. 19 - jeżeli ustalenie wydatków na nabycie lub wytworzenie przedmiotu wkładu przez wspólnika wnoszącego wkład, będącego osobą fizyczną, jest niemożliwe i przedmiot wkładu nie był wykorzystywany przez wnoszącego wkład w prowadzonej działalności gospodarczej, z wyłączeniem wartości niematerialnych i prawnych wytworzonych przez wspólnika we własnym zakresie,
5. w razie otrzymania w związku z likwidacją osoby prawnej, z zastrzeżeniem ust. 14b, ustaloną przez podatnika wartość poszczególnych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, nie wyższą jednak od ich wartości rynkowej.

Z art. 22g ust. 12 ustawy wynika zaś, że w razie zmiany formy prawnej, a także połączenia albo podziału podmiotów dokonywanych na podstawie odrębnych przepisów - wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych ustala się w wysokości wartości początkowej określonej w ewidencji (wykazie) podmiotu o zmienionej formie prawnej, podzielonego albo połączonego. Zasadę tę stosuje się odpowiednio do spółek niebędących osobami prawnymi.

Jednakże w przypadku nabycia do prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej składnika majątku (środka trwałego), który podatnik otrzymał w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną wartość początkową tego środka trwałego ustala się na podstawie art. 22g ust. 14c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przy czym, w myśl art. 5a pkt 26 ww. ustawy, przez spółkę niebędącą osobą prawną należy rozumieć spółkę niebędącą podatnikiem podatku dochodowego.

Zgodnie z treścią art. 22g ust. 14c ww. ustawy w przypadku otrzymania, w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną lub wystąpieniem wspólnika z takiej spółki, środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych przepis ust. 12 stosuje się odpowiednio.

Stosownie natomiast do treści art. 22h ust. 3c ww. ustawy, w przypadku otrzymania, w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną lub wystąpieniem wspólnika z takiej spółki, środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio. Przy czym, w myśl art. 22h ust. 3 ww. ustawy, podmioty powstałe w wyniku zmiany formy prawnej, podziału albo połączenia podmiotów, o których mowa w art. 22g ust. 12 lub 13, dokonują odpisów amortyzacyjnych z uwzględnieniem dotychczasowej wysokości odpisów oraz kontynuują metodę amortyzacji przyjętą przez podmiot o zmienionej formie prawnej, podzielony albo połączony, z uwzględnieniem art. 22i ust. 2-7.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż w ramach prowadzonej przez siebie indywidualnej działalności gospodarczej wykorzystuje Pan lokal użytkowy, który otrzymał w związku z likwidacją spółki cywilnej, której był wspólnikiem.

Mając na uwadze powołane powyżej przepisy stwierdzić należy, że przyjmując do swojej działalności gospodarczej środek trwały (lokal użytkowy), który otrzymał Pan w związku z likwidacją spółki cywilnej, której był wspólnikiem, zobowiązany był ustalić jego wartość początkową na podstawie cyt. wyżej art. 22g ust. 14c w związku z ust. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a więc w wysokości wartości przyjętej wcześniej przez spółkę cywilną (tj. wg ceny nabycia) i kontynuować stosowaną przez tę spółkę metodę amortyzacji przedmiotowego środka trwałego. Przy dokonywaniu amortyzacji ww. środka trwałego powinien Pan również uwzględnić dokonane już przez spółkę odpisy amortyzacyjne.(…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów