Faktura pro forma w podatku VAT 2014

Przeczytaj także: Faktura pro-forma nie powoduje obowiązku w podatku VAT

Z dniem 01 stycznia 2014 r. zasady fakturowania uległy sporym zmianom. Przede wszystkim w art. 2 pkt 31 ustawy o VAT pojawiła się definicja faktury (wcześniej pojęcie to nie było określone), którą jest dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie.

Podstawowe elementy faktury znalazły się zaś w art. 106e ustawy o VAT. Wcześniejsze regulacje wskazywały, że dokument taki winien zawierać wyraz „FAKTURA”. Obecnie takiego wymogu nie ma (jedynie w przypadku faktur korygujących ustawodawca wymaga, aby te zawierały określenie „FAKTURA KORYGUJĄCA” albo „KOREKTA”). Stąd też powstają słuszne obawy, czy dokument zwany pro formą bądź fakturą pro forma może być uznany za fakturę na tle podatku od towarów i usług?

Problem ten pojawił się już w roku 2013 (przypomnijmy, że z jego początkiem także zmieniły się zasady wystawiania faktur). Wtedy to Minister Finansów wystosował z dniem 02 kwietnia 2013 r. wyjaśnienie dotyczące faktur pro forma, w którym wskazał, że nie jest to dowód księgowy. Jest to jedynie dokument wystawiany w obrocie gospodarczym i jego celem może być np. potwierdzenie złożenia oferty czy przyjęcia zamówienia do realizacji.

W piśmie tym Minister Finansów podkreślił, że wyraźne oznaczenie takiego dokumentu wyrazami pro-forma powoduje, że nie można przypisać mu waloru faktury w rozumieniu przepisów o VAT, gdyż podmiot go wystawiający jednoznacznie wskazuje, że faktura to nie jest. W związku z tym wystawienie pro-formy nie powoduje żadnych skutków na gruncie podatku VAT, a więc z jednej strony zapłaty podatku na nim wykazanego, z drugiej zaś nie daje prawa do odliczenia podatku naliczonego. Ponadto wystawienie tego dokumentu nie zwalnia podatnika z obowiązku wystawienia faktury dokumentującej dokonanie dostawy towaru, wykonanie usługi czy otrzymania należności przed dostawą lub wykonaniem usługi (w postaci chociażby zaliczki).

Jak czytamy w wyjaśnieniu, po wejściu z dniem 01 stycznia 2013 r. zmian w zakresie fakturowania, nie zmieniło się merytoryczne podejście do dokumentów określanych mianem pro-forma.

Podobnie też uznawały organy podatkowe. Przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z dnia 05.04.2013 r. nr ILPP2/443-5/13-4/MN wskazał, że:
„(…) Dokument nazywany fakturą pro forma nie jest dowodem księgowym. Jest to dokument wystawiany w obrocie gospodarczym i jego celem może być np. potwierdzenie złożenia oferty czy przyjęcia zamówienia do realizacji. Wyraźne oznaczenie tego dokumentu wyrazami pro forma powoduje, że nie można przypisać mu waloru faktury w rozumieniu przepisów o VAT, gdyż podmiot wystawiający taki dokument jednoznacznie wskazuje, że nie jest to faktura. Wystawienie tego dokumentu nie powoduje zatem skutków w zakresie podatku VAT, tj. obowiązku zapłaty wykazanego w tym dokumencie podatku oraz nie stanowi dla kontrahenta podstawy do odliczenia wykazanego w tym dokumencie podatku VAT. Wystawienie takiego dokumentu nie zwalnia również podatnika z obowiązku wystawienia faktury dokumentującej dokonanie dostawy towaru lub wykonanie usługi albo otrzymanie całości lub części należności przed dostawą lub wykonaniem usługi (co do zasady w terminie 7 dni od dokonania tych czynności – § 9 i § 10 rozporządzenia).