Kontynuacja przyjętej metody amortyzacji środków trwałych

Przeczytaj także: Zasada kontynuacji amortyzacji gdy zakup środka trwałego?

Amortyzacja środków trwałych kosztem
Zgodnie z uregulowaniami Ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawy o PIT) kosztem uzyskania przychodów są wydatki, które mają związek z uzyskanym przychodem - w szczególności służą uzyskaniu przychodu lub zabezpieczeniu bądź zachowaniu jego źródła. Użytkowanie w przedsiębiorstwie sprzętów, maszyn lub innych składników majątku, jeżeli zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych, powoduje konieczność dokonywania amortyzacji. Wydatek poniesiony na ich zakup nie może bezpośrednio powiększać kosztów podatkowych. Podstawą ujęcia w kosztach są natomiast odpisy amortyzacyjne dokonywane od wartości początkowej składnika majątku. Potwierdzeniem na powyższe jest zapis w art. 22 ust. 8 ww. ustawy, zgodnie z którym kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z art. 22a-22o, z uwzględnieniem art. 23.

Metody amortyzacji
Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się co do zasady od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych według przyjętej metody określonej w przepisach. Okres amortyzacji trwa, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po wprowadzeniu składnika majątku do ewidencji - do końca miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową. Amortyzacja może zostać przerwana z powodu postawienia środka trwałego w stan likwidacji, zbycia lub stwierdzenia jego niedoboru, np. z powodu zniszczenia bądź kradzieży. Jak zostało wspomniane, zasady przeprowadzania amortyzacji środków trwałych zostały określone w art. 22a-22o ustawy o PIT, wśród których można wyróżnić trzy metody ustalania wysokości odpisów:

• amortyzacja liniowa,
• amortyzacja degresywna,
• amortyzacja jednorazowa.

Najczęściej stosowaną przez podatników jest metoda liniowa. Polega ona na dokonywaniu odpisów amortyzacyjnych według przyjętej stawki - zgodnej z wykazem oraz kategorią środka trwałego - w równych wartościach, w każdym roku podatkowym od przyjętej wartości początkowej. Wspomniany wykaz stanowi załącznik do ustawy o PIT - “Wykaz rocznych stawek amortyzacyjnych”.

Następną wykorzystywaną często w praktyce jest degresywna metoda amortyzacji. Jej mniejsza popularność wynika z dużego stopnia złożoności w kwestii obliczania wartości odpisów amortyzacyjnych. Metoda ta została uregulowana w art. 22k ust. 1-3, zgodnie z którym odpisów dokonuje się w kilku etapach:

• w pierwszym podatkowym roku ich używania przy zastosowaniu stawek podanych w wykazie podwyższonych o współczynnik nie wyższy niż 2,0,
• w następnych latach podatkowych od ich wartości początkowej pomniejszonej o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne, ustalonej na początek kolejnych lat ich używania,
• począwszy od roku podatkowego, w którym określona roczna kwota amortyzacji będzie niższa od rocznej kwoty amortyzacji obliczonej według metody liniowej - podatnicy dokonują dalszych odpisów stosując amortyzację liniową.

---

Ważne! Metoda amortyzacji degresywnej możliwa jest jedynie w przypadku środków trwałych zaliczonych do grupy 3-6 i 8 “Klasyfikacji środków trwałych” (KŚT) oraz środków transportu - z wyłączeniem samochodów osobowych.

---

Ostatnim rodzajem amortyzacji jest amortyzacja jednorazowa, z której mogą skorzystać jedynie podatnicy rozpoczynający działalność gospodarczą w danym roku podatkowym lub posiadający status małego podatnika w rozumieniu przepisów ustawy o PIT. Zasady dokonywania odpisów jednorazowych zostały uregulowane w art. 22k ust 7-13. Czytamy w nim, iż odpisów dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 Klasyfikacji, z wyłączeniem samochodów osobowych, w roku ich wprowadzenia do ewidencji, jednak do wartości nieprzekraczającej w sumie równowartości kwoty 50.000 euro. Przeliczenia na złote dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok podatkowy wprowadzenia środka trwałego do ewidencji - w zaokrągleniu do 1.000 zł. Co istotne, odpis może zostać dokonany już w miesiącu wprowadzenia składnika majątku do ewidencji środków trwałych i oddania go do używania.

Zmiana metody amortyzacji? Niestety niemożliwa!
Wybór odpowiedniej metody amortyzacji posiadanych środków trwałych powinien być szczególnie przemyślany, bowiem podatnik nie może zmienić decyzji w tej kwestii, po dokonaniu pierwszego odpisu. Zgodnie z art. 22h ust. 2 ustawy - podatnicy dokonują wyboru jednej z metod amortyzacji dla poszczególnych środków trwałych przed rozpoczęciem ich amortyzacji oraz obowiązkowo stosują ją do pełnego zamortyzowania danego składnika majątku.