Kasa fiskalna a nieodpłatne przekazanie samochodu bez VAT

Przeczytaj także: Nieodpłatne przekazanie samochodu: kasa fiskalna i podatek VAT

Rozpatrzmy następującą sytuację: Pan Piotr prowadzi działalność gospodarczą, w której wykorzystuje nabyty kilka lat temu na jej potrzeby samochód osobowy. Od zakupu tego pojazdu nie odliczył jednak podatku naliczonego – kupił on bowiem auto używane na umowę kupna sprzedaży (a co za tym idzie, VAT od tej transakcji w ogóle nie wystąpił). Obecnie pojazd ten zamierza przekazać na własne cele osobiste. Jego bieżąca wartość rynkowa to ok. 40 tys. zł. Czy takie przekazanie będzie opodatkowane VAT-em? Czy spowoduje utratę prawa do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy użyciu kasy rejestrującej?

Odpowiadając na zadane wyżej pytania w pierwszej kolejności należy ustalić, czy opisana czynność będzie w ogóle podlegała opodatkowaniu VAT-em.

I tak definicja sprzedaży została określona w art. 2 pkt 22 ustawy o VAT. Jest nią mianowicie odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów. Art. 5 ustawy w ust. 1 pkt 1 wskazuje zaś, że opodatkowaniu VAT-em podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium.

Zgodnie z kolei z art. 7 ust. 2 ustawy, dostawą towarów o której mowa wyżej jest także przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w tym w szczególności:

1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2. wszelkie inne darowizny

Ustawodawca zastrzega jednak, że przekazania takie są traktowane jak odpłatna dostawa towarów jedynie wówczas, gdy podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Co za tym idzie, ustawodawca nakazuje traktować jak odpłatną dostawę towarów (a więc opodatkować) jedynie takie nieodpłatne przekazania szeroko rozumianych towarów, w stosunku do których podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego (w całości lub części).

Jeżeli zaś prawo do takiego odliczenia na etapie zakupu, importu czy wytworzenia towaru nie przysługiwało, jego późniejsze nieodpłatne przekazanie nie będzie traktowane jak odpłatna dostawa towaru.

I właśnie z takim przypadkiem mamy do czynienia w naszym przykładzie. Przedsiębiorca bowiem przekazał na swoje cele osobiste, stanowiący składnik majątku prowadzonej firmy samochód osobowy, przy nabyciu którego nie przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku naliczonego. Oznacza to zatem, że czynność ta w ogóle nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT-em. Nie jest bowiem traktowana jako odpłatna dostawa towaru, trudno też uznać przekazanie samochodu na cele osobiste za świadczenie usługi (w dodatku odpłatne).

Powyższe ma niebagatelne znaczenie dla ujęcia takiej czynności na kasie fiskalnej, ewentualnie utraty prawa do zwolnienia z obowiązku jej stosowania.

Jak bowiem mówi art. 111 ust. 1 ustawy o VAT, podatnicy dokonujący sprzedażyna rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

W przytoczonej regulacji ustawodawca zatem posługuje się wyjaśnionym już wcześniej pojęciem sprzedaży, a ponieważ wskazane w przykładzie działanie nie jest przez niego traktowane jako sprzedaż, nie powinno być ujmowane na kasie fiskalnej.

Omawianie przekazanie na cele osobiste podatnika nie powinno wpływać także na prawo do zwolnienia z obowiązku stosowania kas rejestrujących (skoro nie jest ono w ogóle objęte podatkiem od towarów i usług).