Zwolnienie "podmiotowe" z podatku VAT: zasady w 2014 r.

Przeczytaj także: Od czego zależy limit zwolnienia z VAT w 2014 roku?

Wartość limitu nie obejmowała wartości odpłatnej dostawy towarów, odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od podatku, a także dostawy towarów zaliczanych do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Dla tych przedsiębiorców, którzy rozpoczynali działalność gospodarczą w trakcie roku limit był wyliczany proporcjonalnie do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym.

Natomiast od tego roku definicja zwolnienia podmiotowego w aktualnych przepisach odnosi się do wartości sprzedaży, czyli do przedmiotu opodatkowania. W związku z tym zwolnienie z art. 113 przestało mieć charakter zwolnienia podmiotowego. Limit kwotowy 150 000 zł się nie zmienił, ale nie dotyczy już wartości sprzedaży opodatkowanej VAT.

Do wysokości tego limitu wlicza się wartość sprzedaży dokonywanej przez przedsiębiorcę ogółem, która nie obejmuje:

• wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju;
• odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wykluczeniem:
  a) transakcji związanych z nieruchomościami,
  b) usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41,
  c) usług ubezpieczeniowych,
  - jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych;
• oraz, jak do tej pory, dostawy towarów zaliczanych do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Co taka zmiana oznacza dla przedsiębiorców? W minionym roku broker ubezpieczeniowy, który prowadził sprzedaż towarów opodatkowaną VAT, do wysokości limitu 150 000 zł, wliczał jedynie wartość dostawy opodatkowanej. Broker był zobowiązany dokonać rejestracji do podatku VAT dopiero po przekroczeniu 150 000 zł obrotu towarami opodatkowanymi.

Obecnie (w 2014 roku) ten sam broker, aby wyliczyć limit, musi zsumować wartość sprzedanych usług ubezpieczeniowych, a także sprzedaży opodatkowanej. Jeśli obrót z całej działalności brokera przekroczył w 2013 roku 150 000 zł, to oznacza to, że na 1 stycznia 2014 powinien zarejestrować się do VAT. Oczywiście dalej w działalności ubezpieczeniowej broker będzie stosował stawkę zwolnioną, ale dostawa towarów będzie już opodatkowana.

Do limitu 150 000 zł działalność ubezpieczeniowa nie liczyłaby się tylko wtedy, gdy miałaby charakter transakcji pomocniczej. Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości wskazuje bowiem, że takimi transakcjami pomocniczymi są transakcje mające charakter uboczny do działalności podstawowej.

Kontrowersje wśród podatników budzi zapis o transakcjach, które są związane z nieruchomościami. Problematyczna okazała się definicja transakcji, która nie dość jasno określa, czy jest nią jedynie obrót – sprzedaż, czy może także najem na cele mieszkaniowe zwolniony z VAT z art. 43 ust. 1 pkt. 36. Jak potwierdza Krajowa Informacja Podatkowa, przedstawiając stanowisko Ministerstwa Finansów, najem na cele mieszkaniowe wlicza się do wysokości limitu i mieści się w definicji transakcji.

Jeśli przedsiębiorca utraci prawo do zwolnienia, jest wówczas zobligowany zarejestrować się do VAT. Tutaj również przepisy uległy zmianie. W 2013 r. podatnik miał obowiązek opodatkować jedynie kwotę nadwyżki ponad 150 000 zł, obecnie zaś opodatkowaniu podlega cała czynność powodująca przekroczenie limitu.

Przykład:
W dniu 19 listopada 2013 roku podatnik miał obrót na poziomie 132 000 zł. Dnia 21 listopada wykonał usługę, którą wycenił na 20 000 zł. Opodatkowaniu VAT podlega jedynie nadwyżka ponad 150 000 zł, czyli 2 000 zł. Gdyby sytuacja miała miejsce w 2014 roku, cała czynność powodująca przekroczenie limitu podlegałaby pod opodatkowanie stawką podatku właściwą dla świadczonej usługi, tj. 20 000 zł.