Nieodpłatne przekazanie samochodu: kasa fiskalna i podatek VAT

Przeczytaj także: Kasa fiskalna gdy podatnik czynny lub zwolniony z VAT

Zwolnienie przewidziane dla towarów używanych było określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT. Wskazywało ono, że generalnie dostawa towarów wykorzystywanych w firmie przez co najmniej półroczny okres od nabycia do nich prawa jak właściciel, była zwolniona z tego podatku, jeżeli przy nabyciu (czy wytworzeniu) tych towarów podatnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części.

Ze zwolnienia tego korzystali bardzo często przedsiębiorcy, którzy dokonywali nabycia składników majątku z tzw. drugiej ręki. Tutaj bowiem często zakup następował od osoby nieprowadzącej działalności gospodarczej, czy tez na podstawie faktury marży. Sprzedaż tak zakupionych towarów była zwolniona z podatku od towarów i usług, co wydawało się być logiczne, jako że przy zakupie też VAT odliczany nie był.

Tak było do końca roku 2013. Obecnie regulacja ta zwalnia z podatku jedynie dostawę tych towarów, przy nabyciu których podatnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT-u naliczonego oraz dodatkowo służyły one wykonywaniu jedynie czynności zwolnionych od podatku.

Co za tym idzie, obecnie tylko nieliczni ze zwolnienia skorzystać mogą. W zasadzie można się pokusić o stwierdzenie, że zwolnienie to przysługuje jedynie podatnikom korzystającym ze zwolnień w VAT dla swojej działalności gospodarczej (czy to przedmiotowych, czy też podmiotowych).

Tym samym, jeżeli przykładowo podatnik kilka lat temu nabył samochód osobowy na umowę kupna sprzedaży i pojazd ten stanowi środek trwały jego firmy oraz służy jej prowadzeniu (dodajmy, że jest to działalność opodatkowana VAT-em), jego obecna sprzedaż w ramach prowadzonej działalności będzie obarczona podstawową stawką podatku, a nie jak to miało miejsce wcześniej – zwolniona z tego podatku.

Warto przy tym pamiętać, że na potrzeby podatku VAT opodatkowane jest nie tylko zbycie odpłatne, ale także niektóre czynności wykonywane nieodpłatnie. Zgodnie bowiem z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT na równi z odpłatną dostawą towarów ustawodawca nakazuje rozumieć także nieodpłatne przekazanie towarów należących do podatnika, w szczególności:

• przekazanie lub zużycie towarów m.in. na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników,
• wszelkie inne darowizny.

Przekazania takie podlegają jednak opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony w całości lub w części z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia przekazywanych towarów lub ich części składowych.

Tym samym w uproszczeniu mówiąc nieodpłatne przekazanie jest traktowane jak odpłatna dostawa towarów (a więc sprzedaż), jeżeli podatnikowi przysługiwało przy nabyciu takiego towaru prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Jeżeli zatem nasz podatnik nabytego wcześniej na podstawie umowy kupna sprzedaży samochodu nie sprzeda, a przekaże nieodpłatnie (przykładowo swojej żonie, czy synowi a nawet do swojego majątku prywatnego a nie firmowego), czynność ta nie będzie rodziła skutków w podatku VAT, gdyż nie będzie traktowana jako odpłatna dostawa towarów.

Czy zatem darowiznę taką należałoby zaewidencjonować za pomocą kasy fiskalnej (oczywiście jeżeli podatnik urządzenie to jest obowiązany stosować)? Wydaje się że nie. A to dlatego, że takie nieodpłatne przekazanie w ogóle nie będzie w obrębie zainteresowania ustawy o VAT (nie stanowi czynności opodatkowanej w postaci dostawy towarów czy świadczenia usług). Na kasie fiskalnej natomiast podatnicy są obowiązani ewidencjonować obrót określony w ustawie o VAT na rzecz określonych podmiotów. Skoro zatem takie nieodpłatne przekazanie nie jest obrotem, prawidłowym wydaje się nieewidencjonowanie go na kasie rejestrującej.