Umorzenie wierzytelności bez faktury korygującej

Przeczytaj także: Oszustwa podatkowe nie pozbawiają prawa do korygowania VAT

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług wprost wskazują w jakich okolicznościach istnieje obowiązek wystawienia faktury korygującej. Najważniejszą przesłanką obligującą do wystawienia tego typu dokumentu jest okoliczność, iż pierwotna transakcja została udokumentowana za pomocą faktury (została wystawiona faktura dokumentująca sprzedaż) – wynika to z brzmienia art. 106j ustawy o VAT.
A zatem gdy faktycznie dana transakcja miała miejsca, została udokumentowana w drodze wystawienia faktury i kolejno doszło do umorzenia tej wierzytelności, należy zastanowić się czy jest to przesłanką do wystawienia korekty in minus.

Otóż jak wynika wprost z brzmienia art. 106j ust. 1 ustawy o VAT fakturę korygującą wystawia się w przypadku gdy po wystawieniu faktury:

1. udzielono obniżki ceny w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty (tzn. skonta),
2. udzielono innej obniżki ceny (opustu/rabatu - tzw. rabatu potransakcyjnego, czyli rabatu, który miał miejsce już po dokonaniu sprzedaży),
3. otrzymano zwrot towarów,
4. otrzymano zwrot opakowań,
5. otrzymano zwrot całości lub części zaliczki, przedpłaty,
6. podwyższono cenę sprzedanego towaru,
7. stwierdzono pomyłkę w cenie, stawce, kwocie podatku lub jakiejkolwiek innej pozycji faktury.

Powyższy przepis zatem wskazuje na zamknięty katalog przyczyn wystawiania faktur korygujących. Tym samym, skoro wśród tych przesłanek nie znalazło się umorzenie wierzytelności (trudno też w tym przypadku mówić o jakiejkolwiek pomyłce), oznacza to, że nie może stanowić przyczyny wystawienia takiej korekty. A co za tym idzie – podatnik nie jest uprawniony do skorygowania pierwotnej transakcji opodatkowanej VAT.

Co znajduje potwierdzenie w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej z dnia 11.3.2010 r., sygn. IPPP1-443-168/10-2/PR, mówiącej że „(...) przez ugodę, z którą mamy do czynienia w przedmiotowej sprawie, w myśl art. 917 KC, rozumie się sytuację, w której strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo, by uchylić spór istniejący lub mogący powstać. Takim ustępstwem w przedmiotowej sprawie jest rezygnacja przez Kontrahenta z części należności będąca rezultatem zawartej ugody. Sytuacji tej nie należy jednak utożsamiać ze zmniejszeniem wartości sprzedanych towarów i usług na skutek obniżenia ich ceny. Zawarta ugoda dotyczy bowiem jedynie rozliczeń pomiędzy kontrahentami (rezygnacji z dochodzenia określonej części należności). Reasumując, w świetle powyższego stwierdzić należy, że zawarcie przedmiotowej ugody nie stanowi przesłanki do wystawienia faktur korygujących, zmniejszających obrót kontrahenta Wnioskodawcy. Przepisy § 13 i 14 rozporządzenia nie znajdują zastosowania w przedstawionym stanie faktycznym”. Co prawda wskazana interpretacja została wydana na postawie nieobowiązującego już stanu prawnego, lecz nadal zdaniem autora zachowuje swoją aktualność.