Produkcja niezakończona a koszty (podatkowe) i VAT

Przeczytaj także: Dekoracje świąteczne a koszty podatkowe i VAT

W przypadku nakładów poniesionych na produkcję niezakończoną, a więc jeszcze niesprzedaną, nie ma związku bezpośredniego pomiędzy nakładami a przychodami. Zatem nie można wartości tych nakładów generalnie uznać za koszt uzyskania przychodów. Zasada ta potwierdzona została dodatkowo w art. 15 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: ustawa o CIT) i art. 22 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT), zgodnie z którymi koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącane w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, z zastrzeżeniem ust. 4b i 4c.

Nakłady poniesione na wyprodukowanie wyrobów staną się kosztem uzyskania przychodów dopiero w momencie sprzedaży efektów produkcji. Jeśli sprzedaży będą podlegały wyroby gotowe, to dopiero po zakończeniu produkcji i sprzedaży tych wyrobów gotowych. Jeśli jednostka dokona sprzedaży produkcji niezakończonej, to w dacie uzyskania przychodów z tej sprzedaży. Z punktu widzenia podatkowego nie ma znaczenia, czy jednostka indywidualnie rozlicza koszty wytworzenia niesprzedanych produktów, czy dokonuje rozliczenia jako tzw. zmiana stanu produktów. Oczywiście należy też uwzględnić tu zasady związane z terminową zapłatą zobowiązań wobec dostawców tych czynników produkcji, ujęte w art. 15b ustawy o CIT i art. 24d ustawy o PIT.

---

Interpretacja IS – rozliczenie kosztów wytworzenia
Wymóg ustalenia stanu produktów według rzeczywistych kosztów poniesionych na sprzedaną produkcję wynika z przyjętych zasad teorii i praktyki w rachunkowości. Skoro zatem zmiany stanu produkcji podwyższają lub pomniejszają koszt planowany, to nie mogą stanowić podatkowych kosztów uzyskania przychodów. Kosztem uzyskania przychodów, pod warunkiem spełnienia wymogów wynikających z przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, może być wyłącznie rzeczywisty koszt w momencie uzyskania przychodu (sprzedaży).

Interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 4 stycznia 2011 r., nr ILPB4/423-234/10-2/ŁM

---

Podkreślić jednak należy, że odmiennie z punktu widzenia kosztów uzyskania przychodów będą traktowane koszty związane z wynagradzaniem pracowników. Dla kosztów wynagrodzeń oraz kosztów ubezpieczeń społecznych i składek na fundusze finansowane ze środków pracodawcy ustawodawca przewidział bowiem odrębne zasady rozliczania.

Zgodnie z art. 15 ust. 4g ustawy o CIT i art. 22 ust. 6ba ustawy o PIT należności z tytułów, o których mowa w art. 12 ust. 1 i 6 ustawy o PIT, oraz zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakład pracy stanowią koszty uzyskania przychodów w miesiącu, za który są należne, pod warunkiem że zostały wypłacone lub postawione do dyspozycji w terminie wynikającym z przepisów prawa pracy, umowy lub innego stosunku prawnego łączącego strony. W przypadku uchybienia temu terminowi do należności tych stosuje się art. 16 ust. 1 pkt 57 ustawy CIT. Oznacza to, że pracodawcy, którzy terminowo wypłacają tego rodzaju należności, mogą je zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów już w miesiącu, za który są należne (czyli na zasadzie memoriałowej). Dopiero w przypadku niedotrzymania terminu wypłaty wynagrodzenia regulacja prawna odsyła do art. 16 ust. 1 pkt 57 ustawy o CIT i art. 23 ust. 1 pkt 55 ustawy o PIT.

W myśl tych przepisów nie uważa się za koszty uzyskania przychodów niewypłaconych, niedokonanych lub niepostawionych do dyspozycji wypłat, świadczeń oraz innych należności z tytułów określonych w art. 12 ust. 1 i 6, art. 13 pkt 2 i 4–9 oraz w art. 18 ustawy z o PIT, świadczeń pieniężnych z tytułu odbywania praktyk absolwenckich, a także zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wypłacanych przez zakład pracy, z zastrzeżeniem art. 15 ust. 4g.

Wskazane artykuły są przepisami szczególnymi. Z ich treści wynika, że wynagrodzenia wypłacane na rzecz pracownika mogą stanowić koszt uzyskania przychodów w miesiącu, za który są należne, jednak pod warunkiem że zostały wypłacone lub postawione do dyspozycji pracownika w terminie wynikającym z przepisów prawa pracy, umowy lub innego stosunku prawnego łączącego strony.

Potwierdził to m.in. dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 25 kwietnia 2013 r., nr IPTPB3/423-45/13-2/KJ oraz dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach interpretacji indywidualnej z 12 kwietnia 2013 r., nr IBPBI/2/423-76/13/PC, a także dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 14 sierpnia 2013 r., nr IPPB5/423-373/13-2/AS.

Wszyscy oni stwierdzili, że w odniesieniu do należności związanych ze stosunkiem pracy:

1. wynagrodzeń pracowniczych,
2. „składek ZUS” od wypłacanych pracownikom wynagrodzeń w części finansowanej przez płatnika składek zmodyfikowane zostały ogólne zasady zaliczania wydatków do bezpośrednich i pośrednich kosztów uzyskania przychodów.

W odniesieniu natomiast do składek na ubezpieczenia społeczne, w części finansowanej przez płatnika, składki na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, z zastrzeżeniem art. 16 ust. 1 pkt 40 ustawy o CIT, stanowią koszty uzyskania przychodów w miesiącu, za który należności te są należne, pod warunkiem że składki zostaną opłacone:

1. z tytułu należności wypłacanych lub postawionych do dyspozycji w miesiącu, za który są należne – w terminie wynikającym z odrębnych przepisów;
2. z tytułu należności wypłacanych lub postawionych do dyspozycji w miesiącu następnym, w terminie wynikającym z przepisów prawa pracy, umowy lub innego stosunku prawnego łączącego strony – nie później niż do 15. dnia tego miesiąca.