Podatek VAT 2014: skomplikowany obowiązek podatkowy

Przeczytaj także: Rozliczanie podatku należnego VAT w 2014 r.

Analogicznie trzeba będzie potraktować sprzedaż na próbę i prawo odkupu, gdyż sprzedawca może, ale nie musi z nich skorzystać. Jednak sprzedaż z zastrzeżeniem prawa własności lub na próbę może przewidywać odmienne postanowienia, np. że własność definitywnie przejdzie na nabywcę z upływem określonego terminu, w którym będzie można skorzystać z tych praw. Jeżeli jednak wcześniej dojdzie do wydania towaru, to organy potraktują to jako dostawę, gdyż prawo do rozporządzania towarem jak właściciel przejdzie na nabywcę w podatkowym, a nie cywilistycznym rozumieniu.

Usługi wykonywane etapami
Czynności częściowe, jak również odbierane etapami są uznawane za wykonane w przypadku zrealizowania części usługi, dla której określono zapłatę (art. 19a ust. 2 ustawy o VAT).

Usługi ciągłe
W przypadku czynności, dla których ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, czyli np. prowadzenie obsługi księgowej (bez oznaczenia terminu świadczenia usługi, ale ze wskazaniem płatności, np. raz na miesiąc czy raz na dwa lata), obowiązek podatkowy powstaje z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia. Będzie tak do momentu zakończenia świadczenia tej usługi. Przy okresach płatności lub rozliczeń ponadrocznych obowiązek powstanie z upływem każdego roku podatkowego, tj. 31 grudnia.

Należy zauważyć, że ustawodawca od 1 stycznia 2014 r. całkowicie wyeliminował szczególny moment powstania obowiązku podatkowego w następujących sytuacjach: dostawy wysyłkowej za zaliczeniem pocztowym, usług komunikacji miejskiej, otrzymania wkładu budowlanego lub mieszkaniowego i innych czynności w spółdzielniach mieszkaniowych. Podatnicy, którzy dalej pozostaną objęci szczególnym momentem powstania obowiązku podatkowego, wcale jednak nie będą się mieli lepiej niż w roku 2013, gdyż dotychczas ogólny moment powstania obowiązku można było optymalizować. Trzeba podkreślić, że ustawodawca dokonał swoistego zamachu na kieszenie takich przedsiębiorców, przyspieszając im moment zapłaty podatku. Zamiast upływu terminu płatności lub otrzymania zapłaty (albo upływu 30, 60 lub 90 dni od wykonania świadczenia), wprowadzono wymagalność VAT na moment wystawienia faktury. Chodzi tu o:

• Świadczących usługi budowlane lub budowlano-montażowe.
• Dostawców książek drukowanych (PKWiU ex 58.11.1) z wyłączeniem map i ulotek oraz gazet, czasopism i magazynów drukowanych (PKWiU ex 58.13.1 i PKWiU ex 58.14.1).
• Drukujących książki (PKWiU ex 58.11.1) z wyłączeniem map i ulotek oraz gazet, czasopism i magazynów (PKWiU ex 58.13.1 i PKWiU ex 58.14.1), z wyjątkiem czynności będących importem usług.

Dotyczy to także przedsiębiorców wystawiających faktury z tytułu:

• Dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego.
• Wykonanych usług:
  – telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych,
  – wymienionych w poz. 140–153, 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy o VAT,
  – najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze,
  – ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia,
  – stałej obsługi prawnej i biurowej,
  – dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego, z wyjątkiem usług, do których stosuje się art. 28b, stanowiących import usług.

Opóźnienia w płatnościach w tych branżach są powszechnie znane. Zmiana zasad określania obowiązku podatkowego z pewnością nie jest korzystna dla przedsiębiorców. Przyczyni się raczej do kredytowania Skarbu Państwa.

Podstawa prawna:
Art. 19a ust. 1–3 i 8 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2014 r.


W czasopiśmie „Serwis Podatkowy VAT” omawiamy planowane zmiany w VAT oraz ich konsekwencje dla Twojej firmy, podajemy również rozwiązania konkretnych problemów polskich księgowych.