Rolnik ryczałtowy i świadczenie usług rolniczych w podatku VAT

Przeczytaj także: Preferencyjne zasady podatku VAT dla rolnictwa

Ostatnimi czasy wśród rolników bardzo popularne jest otwieranie firmy właśnie w zakresie usług rolniczych. Ponieważ wiąże się to z dużymi wydatkami (zakup maszyn rolniczych niezbędnych do świadczenia takich usług), które są obciążone 23% podatkiem VAT, rejestrują się oni jako podatnicy VAT czynni z tytułu tej działalności, aby VAT od dokonanych zakupów odliczyć. Z drugiej strony część rolników chce tutaj w dalszym ciągu korzystać ze statusu rolnika ryczałtowego w zakresie prowadzonego gospodarstwa rolnego. Czy takie postępowanie jest prawidłowe? Wydaje się że nie.

Zgodnie bowiem z art. 2 pkt 15 ustawy o VAT przez działalność rolniczą rozumie się produkcję roślinną i zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, gruntową, szklarniową i pod folią, produkcję roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadowniczą, chów, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowego lub fermowego oraz chów i hodowlę ryb i innych organizmów żyjących w wodzie, a także uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin "in vitro", fermową hodowlę i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowlę i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, chów i hodowlę dżdżownic, entomofagów i jedwabników, prowadzenie pasiek oraz chów i hodowlę innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym oraz sprzedaż produktów gospodarki leśnej i łowieckiej, z wyjątkiem drewna okrągłego z drzew tropikalnych (PKWiU 02.20.13.0) oraz bambusa (PKWiU ex 01.29.30.0), a także świadczenie usług rolniczych.

Pkt 19 przytoczonego przepisu mówi zaś, że rolnik ryczałtowy to rolnik, który dokonuje dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczy usługi rolnicze, korzystający ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3, z wyjątkiem rolnika obowiązanego na podstawie odrębnych przepisów do prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Dla porządku dodajmy, że art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT zwalnia z tego podatku dostawę produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej, dokonywaną przez rolnika ryczałtowego oraz świadczenie usług rolniczych przez rolnika ryczałtowego.

Art. 15 ust. 2 ustawy o VAT wskazuje z kolei, że na potrzeby tego podatku działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody.

Tym samym działalność rolnicza na potrzeby VAT-u jest działalnością gospodarczą, która korzysta ze zwolnienia w przypadku jej prowadzenia przez podatnika mającego status rolnika ryczałtowego. Niemniej rolnik taki jest podatnikiem prowadzącym działalność gospodarczą, gdyż tą jest także działalność rolnicza. W ramach działalności rolniczej mieści się z kolei zarówno sprzedaż płodów rolnych pochodzących z własnego gospodarstwa rolnego jak i wykonywanie usług rolniczych.

Analizując przytoczone regulacje dochodzimy zatem do wniosku, że nie powinna wystąpić sytuacja, w której rolnik ryczałtowy jednocześnie korzysta ze zwolnienia dla sprzedawanych produktów pochodzących z jego gospodarstwa rolnego i rozlicza podatek VAT na zasadach ogólnych z tytułu świadczenia usług rolniczych. Czy takie stwierdzenie jest słuszne?

Zdaniem organów podatkowych tak. (Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 21.07.2011 r. nr IPTPP1/443-128/11-2/ALN uznał, że rolnik ryczałtowy nie może łączyć dwóch statusów - podatnika VAT zwolnionego jako rolnik ryczałtowy w stosunku do sprzedaży produktów rolnych i jednocześnie podatnika VAT czynnego - w pozostałym zakresie działalności rolniczej, tj. świadczenia usług rolniczych).