Ordynacja podatkowa: kiedy zaległości zapłaci były małżonek

Przeczytaj także: Zaległości podatkowe zapłaci współmałżonek?

W przypadku, gdy rozwiedziony podatnik zalega z zapłatą podatku, za powstały wobec fiskusa dług całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem odpowiada jego były małżonek. Egzekucja zobowiązania wynikającego z decyzji o odpowiedzialności podatkowej np. byłej żony może być jednak wszczęta dopiero wówczas, gdy egzekucja z majątku męża okazała się w całości lub w części bezskuteczna. Co więcej, były małżonek będzie odpowiadał w ograniczonym stopniu.

Ograniczenie
Odpowiedzialność za długi podatkowe byłego małżonka zostaje zawężona do zaległości podatkowych z tytułu zobowiązań, które powstały w czasie trwania wspólności majątkowej i to tylko do wysokości wartości przypadającego byłemu współmałżonkowi udziału w majątku wspólnym. Jest to niejako zabezpieczenie majątku, jaki małżonek wypracował już po rozwodzie.

---

Warto pamiętać, że w myśl przepisów Ordynacji podatkowej skutki prawne ograniczenia, zniesienia, wyłączenia lub ustania wspólności majątkowej nie odnoszą się do zobowiązań podatkowych powstałych przed dniem:

• zawarcia umowy o ograniczeniu lub wyłączeniu ustawowej wspólności majątkowej,
• zniesienia wspólności majątkowej prawomocnym orzeczeniem sądu,
• ustania wspólności majątkowej w przypadku ubezwłasnowolnienia małżonka,
• uprawomocnienia się orzeczenia sądu o separacji.

---

Odpowiedzialność byłego małżonka dłużnika nie obejmuje natomiast w ogóle podatków niepobranych oraz pobranych, ale niewpłaconych przez płatników lub inkasentów oraz odsetek za zwłokę oraz kosztów egzekucyjnych powstałych po dniu uprawomocnienia się orzeczenia o rozwodzie.

Przykład
Uprawomocnienie orzeczenia rozwodu nastąpiło 16 maja 2012 r. W trakcie trwania małżeństwa nie doszło do zawarcia umowy o rozdzielność majątkową. Majątek został podzielony po połowie, a udział każdego z małżonków został wyceniony na kwotę 80 000 zł. Mąż w trakcie trwania małżeństwa otworzył firmę i prowadzi ją do dnia dzisiejszego. Po kontroli podatkowej przeprowadzonej w roku 2013, obejmującej rozliczenie VAT-u za styczeń i luty 2012 r. została wydana decyzja ustalająca zaległości na kwotę 100 000 zł. Jeśli przedsiębiorca będzie uchylał się od zapłaty zaległości, jego była żona może spodziewać się doręczenia decyzji fiskusa o ściągnięciu długu z jej majątku, jednak jedynie do kwoty 80.000 zł.

Ściągnięcie pieniędzy po wydaniu decyzji
Dodatkowo warto pamiętać, że o odpowiedzialności podatkowej osób trzecich organ podatkowy orzeka w drodze decyzji. Innymi słowy, organ podatkowy, zanim wystąpi o egzekucję zaległości podatkowej z majątku byłego małżonka zalegającego z zapłatą podatku podatnika, musi wydać decyzję w tej sprawie. Ma na to 5 lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym powstała zaległość podatkowa.


Katarzyna Miazek, Adam Bujalski