Odliczenie od podatku dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego

Przeczytaj także: Odliczenia od podatku 2012: ubezpieczenie zdrowotne

Opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne zostało określone w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (j.t. Dz. U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 z późn. zm.). Jej art. 66 zawiera zamknięty katalog osób podlegających obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu. I tak mieszczą się tutaj osoby zatrudnione w oparciu o umowę o pracę, umowę zlecenie, członkowie rad nadzorczych, rolnicy i ich domownicy, przedsiębiorcy, służby mundurowe i wiele innych.

W art. 68 przytoczonej ustawy ustawodawca wskazał jednak, że osoba niewymieniona w art. 66 może ubezpieczyć się dobrowolnie na podstawie pisemnego wniosku złożonego w Narodowym Funduszu Zdrowia, jeżeli ma miejsce zamieszkania na terytorium RP.

W wyliczeniu zawartym w art. 66 wskazanej ustawy zabrakło np. podatników, którzy trudnią się tzw. najmem prywatnym, a więc najmem poza działalnością gospodarczą. Co za tym idzie osoba, której najem taki stanowi jedyne źródło utrzymania, chcąc korzystać z publicznej służby zdrowia, może ubezpieczyć się dobrowolnie na podstawie wskazanego wcześniej art. 68. Dodajmy przy tym, że najem taki stanowi odrębne źródło przychodu w podatku dochodowym, określone w art. 10 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Prywatny najem może być opodatkowany w dwojaki sposób. Podstawową formą opodatkowania jest tutaj skala podatkowa (podatek płacony od dochodu). Podatnicy mogą przy tym skorzystać z uproszczenia i opłacać od takiego najmu ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wg stawki 8,5% wartości uzyskanego przychodu. Skorzystanie z tej ostatniej formy uzależnione jednak jest od złożenia w określonym terminie właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego pisemnego oświadczenia o jej wyborze.

Rodzi się w związku z powyższym pytanie, czy opłacaną dobrowolnie składkę na ubezpieczenie zdrowotne podatnik może odliczyć od podatku płaconego z tytułu tego najmu?

Odpowiedzi na powyższe należy szukać w art. 27b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ust. 1 pkt 1 lit. a) tego przepisu mówi, że obliczony podatek dochodowy w pierwszej kolejności ulega obniżeniu o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne wskazanej w przytoczonej wyżej ustawie o świadczeniach z opieki zdrowotnej, opłaconej zgodnie z przepisami tej ustawy w roku podatkowym bezpośrednio przez podatnika.
Obniżenie to nie dotyczy jednakże składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie ustawy oraz składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Ponadto kwota składki na ubezpieczenie zdrowotne, o którą zmniejsza się podatek, nie może przekroczyć 7,75% podstawy wymiaru tej składki.

W przytoczonej regulacji (jak też w żadnym innym przepisie) nie ma przy tym zastrzeżenia, że odliczeniu podlegają jedynie składki z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego, w związku z czym należy przyjąć, że od podatku odliczyć można również składki na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne, o ile te są płacone zgodnie z przepisami przytoczonej wyżej ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Wskazane stanowisko potwierdzają także organy podatkowe. Przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 29 kwietnia 2013 r. nr IBPBII/1/415-153/13/MK wskazał, że:

„(…) Ustawodawca w cytowanym przepisie art. 27b ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uzależnia możliwości odliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne od tego czy są to składki opłacone obowiązkowo czy też dobrowolnie.

W świetle powyższego należy stwierdzić, iż składki z tytułu dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego podlegają odliczeniu od podatku należnego, jeżeli objęcie osoby fizycznej ubezpieczeniem zdrowotnym jak również określenie wysokości składki nastąpiło zgodnie z przepisami o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia. Odliczeniu od podatku podlegają składki faktycznie zapłacone w danym roku podatkowym w wysokości 7,75% podstawy wymiaru składki. Wysokość wydatków na ubezpieczenie zdrowotne ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie. Zatem odliczeniu od podatku podlegają jedynie składki na ubezpieczenie zdrowotne rzeczywiście zapłacone przez podatnika w roku podatkowym. (…)”

Warto przy tym pamiętać, że składki takie można odliczyć zarówno od podatku płaconego z najmu na zasadach ogólnych wg skali podatkowej jak i w formie ryczałtu. Cytowany art. 27b co prawda znajduje się w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, która nie reguluje opodatkowania ryczałtem ewidencjonowanym, jednakże art. 13 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne mówi, iż ryczałt od przychodów ewidencjonowanych w pierwszej kolejności ulega obniżeniu o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne opłaconej przez podatnika, o której mowa w art. 27b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym, jeżeli nie została odliczona od podatku dochodowego.