Umorzenie przymusowe udziałów w darowiźnie a podatek dochodowy

Przeczytaj także: Umorzenie udziałów z darowizny: podatek dochodowy

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

W przyszłości wnioskodawczyni otrzyma darowiznę udziałów w spółce z o.o. z siedzibą w Polsce. Wartość tych udziałów w umowie darowizny zostanie określona w wartości rynkowej na dzień dokonania darowizny. Tak otrzymane udziały następnie mogą zostać umorzone w drodze umorzenia przymusowego. Wnioskodawczyni zadała pytanie, jak w takiej sytuacji ustalić dochód z tytułu umorzenia udziałów? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawczyni i odstąpił od jego uzasadnienia prawnego. Stanowisko to było następujące:

„(…) Zdaniem Wnioskodawczyni, instytucja przymusowego umorzenia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością została uregulowana w art. 199 KSH. Zgodnie z art. 199 § 1 KSH, udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe).

Zgodnie z art. 199 § 2 KSH, w przypadku przymusowego umorzenia udziałów, uchwała zgromadzenia wspólników spółki powinna określić wysokość wynagrodzenia należnego wspólnikowi za umorzone udziały w wysokości nie niższej od wartości przypadających na umarzane udziały aktywów netto, wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszoną o kwotę przeznaczoną do podziału pomiędzy wspólników. Wnioskodawczyni uważa, że przychodem z tytułu umorzenia Udziałów będzie faktycznie otrzymane od Spółki wynagrodzenie.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. Torbz - Fotolia.com

Umorzenie przymusowe udziałów w darowiźnie a podatek dochodowy

Jeżeli umorzenie udziałów otrzymanych przez wnioskodawczynię w drodze darowizny nastąpi w drodze umorzenia przymusowego, przychód uzyskany z tego tytułu należy pomniejszyć o koszty uzyskania przychodu w wysokości wartości rynkowej udziałów, jaka określona zostanie w umowie darowizny, o ile będzie to wartość rynkowa.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm., „ustawy PIT”), za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się m.in. dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, których podstawą uzyskania są udziały (akcje) w spółce mającej osobowość prawną. Uszczegółowieniem tego przepisu jest art. 24 ust. 5 pkt 1 ustawy PIT, zgodnie z którym dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także dochód uzyskany z umorzenia udziałów (akcji).

W odniesieniu do art. 24 ust. 5 pkt 1 ustawy PIT, ustawodawca szczegółowo wskazał, w jaki sposób należy ustalać dochód z umorzenia udziałów lub akcji. Zgodnie z art. 24 ust. 5d ustawy PIT, dochodem z umorzenia udziałów w spółkach mających osobowość prawną jest nadwyżka przychodu otrzymanego w związku z umorzeniem udziałów (akcji) nad kosztami uzyskania przychodu, obliczonymi zgodnie z art. 22 ust. 1f albo art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy PIT. Jeżeli jednak nabycie udziałów nastąpiło w drodze spadku lub darowizny, wówczas koszty uzyskania przychodu ustala się do wysokości wartości z dnia nabycia spadku lub darowizny.

Wymienione powyżej przepisy ustawy PIT nie precyzują, w jaki sposób należy ustalić wartość udziałów (akcji) z dnia nabycia spadku lub darowizny.

Zdaniem Wnioskodawczyni, ponieważ ustawa PIT nie wskazuje, w jaki sposób należy określić wartość udziałów z dnia nabycia darowizny, a ponieważ należy przyjąć, że ogół ustaw podatkowych stanowi jedną spójną całość, należy pomocniczo posłużyć się przepisami ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 ze zm., „Ustawa PSD”).

W rezultacie, zdaniem Wnioskodawczyni, wartość udziałów na dzień nabycia darowizny określa się zatem zgodnie z art. 8 ust. 1 Ustawy PSD, tj. wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw. W świetle art. 8 ust. 3 Ustawy PSD, wartość rynkową praw majątkowych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku podatkowego (nabycia darowizny). W związku z tym, jeżeli w umowie darowizny zostanie określona wartość udziałów i wartość ta będzie korespondowała z wartością rynkową na dzień dokonania darowizny, wówczas za koszt uzyskania przychodów przy ustalaniu dochodu z udziału w zyskach osób prawnych w związku z umorzeniem tych udziałów należy przyjąć wartość udziałów określoną (wskazaną) w umowie darowizny.