Ulga abolicyjna gdy metoda proporcjonalnego odliczenia

Przeczytaj także: Odliczenia od podatku w rozliczeniu rocznym 2012

W 2009 r. podatnik uzyskał dochód z pracy wykonywanej na rzecz B. spółka z o.o. na terytorium Arabii Saudyjskiej (od 01.01 do 22.05). W kraju tym nie wykazał oraz nie zapłacił z tego tytułu podatku, gdyż zgodnie z prawem tego kraju nie płaci się podatku dochodowego od wynagrodzeń. Pozostałą część roku pracował w Polsce. Dochód z pracy za granicą został wykazany w załączniku PIT/ZG do zeznania PIT-36. Pomiędzy Polską a Arabią Saudyjską nie ma umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. W stosunku do zagranicznych dochodów podatnik skorzystał natomiast z tzw. ulgi abolicyjnej. Wykazana w zeznaniu nadpłata podatku została podatnikowi zwrócona, po czym urząd skarbowy wydał decyzję określającą zobowiązanie podatkowe w tym zakresie. Zdaniem fiskusa bowiem zastosowanie ulgi abolicyjnej w tym przypadku nie było możliwe.

Podatnik nie zgadzając się z powyższym złożył odwołanie do izby skarbowej, a następnie skargę do sądu. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 10.01.2013 r. sygn. akt III SA/Wa 1399/12 przyznał jednak rację organom podatkowym.

Sąd podkreślił, że z podwójnym opodatkowaniem mamy do czynienia w sytuacji, gdy przepisy prawa więcej niż jednego państwa obejmują dany dochód opodatkowaniem (tj. gdy z reguły dwa państwa są zainteresowane opodatkowaniem tego samego dochodu). Najprostszym sposobem unikania podwójnego opodatkowania jest natomiast przyznanie tylko jednemu z państwa prawa do opodatkowania danego dochodu. Jeżeli zaś umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawierają postanowienie, że danego rodzaju dochód może podlegać opodatkowaniu w jednym z państw, co oznacza zwykle, że dany dochód może być opodatkowany w państwie źródła i w państwie rezydencji, stosuje się metodę zaliczenia, polegająca na tym, że jedno z państw (stron umowy) zalicza na rzecz podatku należnego – obliczanego od sumy wszystkich, krajowych i zagranicznych, dochodów – podatek zapłacony przez podatnika w drugim państwie od dochodu, który tam został opodatkowany, albo też metodę wyłączenia, polegająca na tym, że jedno z państw (zazwyczaj państwo rezydencji) rezygnuje z opodatkowania danego dochodu (zwalnia go od podatku), który to dochód jest opodatkowany w drugim państwie (państwie źródła).

Sposoby eliminowania lub łagodzenia skutków podwójnego opodatkowania w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, jakie występuje w sytuacji, gdy różne państwa roszczą sobie prawo do opodatkowania tego samego dochodu, określają przepisy art. 27 ust. 8, 9 i 9a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Pierwszy z nich reguluje metodę wyłączenia z progresją, dwa pozostałe metodę zaliczenia.

Zdaniem sądu w świetle tych regulacji jedynie zapłata przez skarżącego podatku w Arabii Saudyjskiej uprawniałaby go do skorzystania z odliczenia przewidzianego w art. 27g ustawy (a więc ulgi abolicyjnej). Jedynie wówczas bowiem przychody tam uzyskane rozliczane byłyby wg zasad określonych w art. 27 ust. 9 ustawy, do którego art. 27g wprost odsyła.

Skoro zaś skarżący nie zapłacił podatku w państwie źródła, nie było ani potrzeby, ani nawet możliwości zastosowania którejkolwiek z metod zapobiegających podwójnemu opodatkowaniu, które występuje w sytuacji, gdy różne państwa roszczą sobie prawo do opodatkowania tego samego dochodu.