Zakup używanego samochodu poza deklaracją VAT?

Przeczytaj także: Odwrotne obciążenie a mały podatnik i metoda kasowa w VAT

Przypomnijmy, obecny wzór deklaracji VAT-7 składa się z dwóch stron. Na pierwszej z nich podatnicy rozliczają podatek należny dotyczący ich sprzedaży, importu towarów, importu usług czy też wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. W deklaracji tej trzeba przy tym wykazywać także dokonywane czynności, w stosunku do których nie powstaje podatek należny. Chodzi tutaj np. o dostawę towarów i świadczenie usług, które nie podlegają opodatkowaniu w Polsce, wykonywanie czynności zwolnionych z podatku VAT czy WDT. Znalazło się w niej miejsce także dla czynności, z tytułu których podatek VAT rozlicza nabywca (np. sprzedaż złomu). Warto przy tym pamiętać, że podatnicy dokonujący sprzedaży w procedurze VAT marży wykazują w takiej deklaracji jedynie wartość tej marży oraz obliczonego od niej podatku należnego.

Na drugiej stronie deklaracji podatnicy rozliczają VAT naliczony, czyli od dokonanych zakupów towarów i usług.

Dodajmy w tym miejscu, iż dane, które podatnik wpisuje do deklaracji VAT składanej następnie w urzędzie skarbowym, wynikają z ewidencji prowadzonych na potrzeby tego podatku. To co w ewidencjach winno się znaleźć, określa natomiast art. 109 ustawy o VAT. Są to mianowicie kwoty określone w art. 90, dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania, wysokość podatku należnego, kwoty podatku naliczonego obniżające kwotę podatku należnego oraz kwotę podatku podlegającą wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu, a także inne dane służące do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej. To informacje podstawowe, które są rozszerzane o inne dane w przypadku występowania przypadków szczególnych.

Z przytoczonego przepisu wynika zatem, że w ewidencji podatnicy muszą wykazywać kwoty podatku naliczonego w wysokości, w jakiej pomniejszają one podatek należny. Jak wskazał Naczelnik Urzędu Skarbowego w Sopocie w postanowieniu w sprawie interpretacji prawa podatkowego z dnia 22.03.2005 r. nr PP/443-9/05, „(…) Dane, które podatnik wpisuje do deklaracji składanej w urzędzie skarbowym, stanowią odzwierciedlenie danych wynikających z prowadzonych przez niego ewidencji sprzedaży i ewidencji zakupu VAT. W ewidencji zakupu VAT powinny znaleźć się wszystkie zakupy, od których podatnik w całości lub w części odliczy podatek VAT. Taki też zapis zawierają objaśnienia do deklaracji VAT-7, z których wynika, iż w części D deklaracji VAT-7, w której rozlicza się podatek naliczony, wykazać należy – zgodnie z objaśnieniami do deklaracji – wartość towarów i usług oraz kwotę podatku naliczonego (z uwzględnieniem korekt), w takiej wysokości, w jakiej podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego(…)

Mowa jest tam bowiem o opodatkowanych zakupach, a przez te należy rozumieć tylko te zakupy, od których przysługuje określona kwota podatku naliczonego do odliczenia od podatku należnego. Musi być ona zatem określona w danej fakturze zakupu w kwocie wyższej od zera (…).
Wynika to wprost z brzmienia art. 86 ust.1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług, zgodnie z którym; w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust.4, art. 120 ust.17 i 19 oraz art. 124. Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.(…)”

Przykładem takiego zakupu może być chociażby używany samochód. W przypadku zakupu go z komisu bardzo często bowiem jego sprzedaż następuje w procedurze marży, co jest równoznaczne z tym, że na fakturze nie jest wykazywana kwota podatku należnego od tej sprzedaży. To z kolei powoduje, że nabywca nie ma możliwości odliczenia podatku naliczonego od takiego zakupu. Ponadto gdy sprzedaży samochodu osobowego (będącego często środkiem trwałym) dokonuje inny przedsiębiorca, z reguły czynność ta jest zwolniona z podatku VAT. W takim przypadku pomimo otrzymania zwykłej faktury, nie ma na niej kwoty podatku, który można by odliczyć od dokonanego zakupu.

Podatnicy nie mają obowiązku wykazywania takich zakupów w deklaracji VAT. Naczelnik Urzędu Skarbowego w Sopocie w przytoczonej wyżej interpretacji wręcz stwierdził, że jeżeli „(…) na fakturze występuje zerowa stawka VAT lub nabyty towar jest zwolniony od podatku VAT, to brak jest jakiegokolwiek uzasadnienia do wykazywania wartości tych zakupów w ewidencji i deklaracji VAT-7.(…)”