Stawka ryczałtu ewidencjonowanego na karę umowną

Przeczytaj także: Karta podatkowa dla firm w 2013 r.

Art. 14 ust. 2 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej zalicza m.in. otrzymane kary umowne. Przychód powstaje tutaj na zasadach określonych w art. 14 ust. 1i tejże ustawy, a więc w dacie jego faktycznego potrzymania (w dniu otrzymania zapłaty). W przypadku przedsiębiorców opodatkowanych skalą podatkową czy też podatkiem liniowym, sposób ustalenia wartości podatku od tego przychodu jest bardzo prosty. Otóż sumuje się go z innymi uzyskanymi przychodami, pomniejsza o koszty uzyskania przychodu i liczy podatek wg skali (obecnie 18% lub 32%) bądź stawki liniowej (19%). Nie ma tutaj szczególnego sposobu ustalania wartości podatku od otrzymanej kary.

Sytuacja wygląda zgoła inaczej w przypadku przedsiębiorców, którzy jako formę opodatkowania wybrali ryczałt. Ustawa o ryczałcie ewidencjonowanym określa różne stawki tego podatku w zależności od tego, z jakiego konkretnie tytułu przychód powstał (rodzaju czynności). Stawki te wahają się od 3% do aż 20%. Ustawa o ryczałcie ewidencjonowanym bardzo często przy tym odnosi się do zapisów zwartych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jest tak chociażby w zakresie określenia tego, co należy rozumieć na potrzeby ryczałtu pod pojęciem przychodów z działalności gospodarczej. Otóż są to przychody określone w art. 14 ustawy o podatku dochodowym. Co za tym idzie, ponieważ przychody z kar umownych znalazły się w art. 14 ust. 2 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym, słuszne wydaje się stanowisko, że otrzymujący je ryczałtowiec także winien je opodatkować.

Jaką stawkę podatku tutaj jednak zastosować, skoro tych jest kilka? Niestety bezpośredniego wyjaśnienia tej kwestii w ustawach podatkowych już zabrakło. Wiadomo jedynie kiedy powstaje przychód z tego tytułu (tj. w dacie otrzymania kary umownej).

Ustawa o ryczałcie ewidencjonowanym wskazuje bowiem tylko, że do:

• przychodów określonych w art. 14 ust. 2 pkt 11 i 12 ustawy o podatku dochodowym stosuje się 8,5% stawkę ryczałtu
• przychodów określonych w art. 14 ust. 2 pkt 14 ustawy o podatku dochodowym stosuje się 5,5% stawkę ryczałtu
• przychodów określonych w art. 14 ust. 2 pkt 2 i 5-10 ustawy o podatku dochodowym stosuje się 3% stawkę ryczałtu

Nigdzie w ustawie o ryczałcie ewidencjonowanym ustawodawca nie odnosi się do samych kar umownych, jak też nie wskazał bezpośrednio, jaką stawkę tego podatku zastosować do przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym.

Jak zatem postąpić? Może zastosować stawkę podatku właściwą dla tej czynności, w związku z którą kara umowna została otrzymana (czyli np. jeżeli dotyczyła usług budowlanych, należy ją opodatkować stawką 5,5%, zaś w przypadku handlu stawką 3%)? A może z uwagi na brak regulacji karę tę zaliczyć proporcjonalnie do wszystkich stawek podatku, które stosuje dany przedsiębiorca? Które rozwiązanie jest prawidłowe? – trudno powiedzieć, chociaż logiczniejszą wydaje się być pierwsza propozycja, a więc zastosowanie stawki właściwej dla czynności, w związku z którą karę umowną otrzymano.

Niemniej przydałoby się w tej kwestii wyjaśnienie resortu finansów poprzez wydanie chociażby stosownej interpretacji prawa podatkowego, czy też innej informacji zawartej na stronie ministerstwa.