Metoda kasowa a wewnątrzwspólnotowa dostawa towaru w VAT

Przeczytaj także: Rozliczenie VAT gdy rezygnacja z metody kasowej

Art. 21 ust. 1 ustawy o VAT wskazuje, że mały podatnik może wybrać metodę rozliczeń tego podatku polegającą na tym, że obowiązek podatkowy w odniesieniu do dokonywanych przez niego dostaw towarów i świadczenia usług powstaje:

1. z dniem otrzymania całości lub części zapłaty - w przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz podatnika, o którym mowa w art. 15, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny,
2. z dniem otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 180. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi - w przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz innego podmiotu, aniżeli wymieniony wyżej

Metodę tę można stosować po uprzednim pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca miesiąca poprzedzającego okres, za który ma ona być stosowana. Otrzymanie przy tym zapłaty w części powoduje powstanie obowiązku podatkowego w tej właśnie części.

W uproszczeniu zatem przyjmując, przy powyższej metodzie rozliczania podatku VAT, zwanej metodą kasową, podatnik płaci podatek od dokonanej sprzedaży (powstaje u niego obowiązek podatkowy) dopiero z chwilą otrzymania zapłaty. Nie można jednak zapominać, że zasada taka występuje także tutaj także w podatku naliczonym podlegającym odliczeniu.

Co się natomiast tyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, moment powstania obowiązku podatkowego z tego tytułu został określony w art. 20 ust. 1 ustawy o VAT. Powstaje on z chwilą wystawienia faktury przez podatnika, nie później jednak niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano tej dostawy.

Warto przy tym pamiętać, że do takiej dostawy podatnik musi niekiedy zastosować stawkę krajową, a nie preferencyjną w wysokości 0%.

Otóż jednym z warunków zastosowania preferencyjnej stawki podatku, jest posiadanie przez podatnika przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy dowodów, z których będzie wynikać, iż towary będące przedmiotem WDT zostały wywiezione z kraju i dostarczone do nabywcy na terytorium innego państwa członkowskiego. Mówi o tym art. 42 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT. Jakie winny to być dokumenty, regulują dalsze przepisy tego artykułu.

Jeżeli warunek posiadania powyższych dokumentów nie został spełniony przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej w przypadku deklaracji za okres kwartalny (a takie rozliczenia składają podatnicy korzystający z metody kasowej), podatnik nie wykazuje tej dostawy w ewidencji VAT za ten okres, natomiast wykazuje tę dostawę w ewidencji za następny okres rozliczeniowy ze stawką właściwą dla dostawy danego towaru na terytorium kraju, jeżeli przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za ten następny okres rozliczeniowy nie posiada stosownych dokumentów. Niebagatelne znaczenie ma tutaj zatem prawidłowe określenie momentu powstania obowiązku podatkowego od WDT.

Który z przytoczonych przepisów będzie miał w związku z tym zastosowanie przy określeniu powstania obowiązku podatkowego przy WDT przez małego podatnika rozliczającego się metodą kasową (art. 21 ust. 1 czy art. 20 ust. 1 ustawy o VAT)?

Odpowiedź na to pytanie znajduje się w art. 21 ust. 6 pkt 2. Przepis ten mówi bowiem, że ust. 1 nie stosuje się m.in. do dostawy towarów, o której mowa w art. 20 ust. 1 -4. Co za tym idzie, kasowa metoda rozliczania podatku VAT nie ma zastosowania do wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. Podatnik ją stosujący w związku z tym obowiązek podatkowy z tytułu takich transakcji winien rozpoznać w dacie wystawienia faktury, nie później jednak niż 15. dnia miesiąca następującego po tym, w którym dokonał dostawy.