Samochód osobowy: pełne odliczenie VAT gdy faktyczny handel

Przeczytaj także: Faktura VAT-marża a odliczenie podatku

W przedmiotowej sprawie spółka w deklaracji VAT odliczyła cały podatek naliczony z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia samochodu osobowego. Jak oświadczyła do protokołu z kontroli, samochód ten został nabyty celem dalszej odsprzedaży, co potwierdza jego zaksięgowanie w księdze przychodów i rozchodów w kolumnie dotyczącej zakupu towarów handlowych, jak również wykazanie jego wartości w remanencie końcowym. Spółka podjęła przy tym uchwałę o poszerzeniu działalności o sprzedaż detaliczną samochodów osobowych, jednakże na dzień przeprowadzenia kontroli nie złożono wniosku o poszerzenie działalności gospodarczej do KRS.

Na podstawie zgromadzonego materiału fiskus uznał, że pełne odliczenie VAT od zakupu tego samochodu spółce nie przysługuje. Co do zasady bowiem odliczenie to jest limitowane – nie może przekroczyć 60% podatku, nie więcej niż 6 000 zł. Jedynie na zasadzie wyjątku można odliczyć cały VAT od takiego zakupu, gdy np. przedmiotem działalności podatnika jest handel samochodami, co wynika z art. 86 ust. 4 pkt 7 lit. a) ustawy o VAT (stan prawny na 2007 r.). Organ podatkowy wskazał, że z punktu widzenia regulacji zawartej w omawianym przepisie istotne jest, by podatnik rzeczywiście prowadził działalność polegającą na odsprzedaży, albo też co najmniej z okoliczności towarzyszących nabyciu samochodów powinno wynikać, że podatnik miał zamiar podjąć tego rodzaju działalność. Nie wystarczy w tym przypadku sama tylko deklaracja podatnika, że prowadzi tego rodzaju działalność, wyrażona poprzez stosowny wpis określający przedmiot działalności w odpowiednich organach ewidencyjnych, jeśli nie towarzyszą temu okoliczności przemawiające za tym, że odsprzedaż samochodów stanowi rzeczywisty przedmiot działalności podatnika. W analizowanej sprawie stwierdzono, że spółka nabyła przedmiotowy samochód osobowy niejako przy okazji prowadzonej działalności gospodarczej. Począwszy od dnia rozszerzenia przedmiotu działalności do dnia przeprowadzenia kontroli zakupiła ona bowiem tylko jeden taki samochód i nie dokonała żadnych innych transakcji. Na tej podstawie organ podatkowy uznał, że spółka nie prowadziła faktycznie działalności gospodarczej w zakresie sprzedaży samochodów i odmówił prawa do odliczenia całego VAT od zakupu tego samochodu.

Z powyższym zgodził się także organ odwoławczy. Sprawa trafiła do sądu, który w I instancji przyznał rację fiskusowi. Także Naczelny Sąd Administracyjny nie podzielił zdania skarżącej spółki.

NSA podkreślił, że o prowadzeniu działalności polegającej na odsprzedaży samochodów nie decyduje sama deklaracja w tym zakresie lecz jej faktyczne jej wykonywanie. Muszą wystąpić okoliczności przemawiające za tym, że odsprzedaż samochodów stanowi rzeczywisty przedmiot działalności. Tymczasem w rozpatrywanej sprawie ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, że sprzedaż przedmiotowego pojazdu była jednorazową, incydentalną czynnością.

Skarżąca nie wykazała dostatecznie, że podejmowała aktywne działania zmierzające do odsprzedaży pojazdu. Przekazywanie informacji wśród znajomych nie może być uznane za działania profesjonalnego podmiotu zajmującego się odsprzedażą pojazdów. Podkreślono przy tym, że z żadnego przepisu nie wynika, aby dla celów odliczenia całego VAT jakiekolwiek znaczenie miało zaliczenie przez podatnika pojazdu samochodowego do środków trwałych. Jak czytamy w wyroku:

„(…) w ocenie NSA przedmiotowy samochód osobowy (…) nie był towarem handlowym i nabycie jego nie służyło celowi odsprzedaży w rozumieniu art. 86 ust. 4 pkt 7 lit. a u.p.t.u. Z art. 86 ust. 3 w zw. z art. 86 ust. 4 pkt 7 lit. a u.p.t.u. wynika, że ustawodawca dał uprawnienie do odliczenia całego podatku naliczonego wszystkim podatnikom których przedmiotem działalności jest odsprzedaż samochodów. Jeżeli Skarżąca nie należy do tej kategorii podmiotów prawa to może być traktowana odmiennie i z prawa do odliczenia będzie korzystała w ograniczonym zakresie określonym w art. 86 ust. 3 u.p.t.u.(…)”