Amortyzacja jednorazowa gdy niesprawny samochód firmowy?

Przeczytaj także: Samochód ciężarowy: homologacja a podatki

Zasady dokonywania jednorazowych odpisów amortyzacyjnych znalazły się w art. 22k ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ust. 7 tego przepisu mówi, że podatnicy, w roku podatkowym, w którym rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej oraz mali podatnicy, mogą dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 Klasyfikacji, z wyłączeniem samochodów osobowych (mieszczą się tutaj zatem co do zasady składniki majątku będące rzeczami ruchomymi), w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym równowartości kwoty 50.000 euro łącznej wartości tych odpisów amortyzacyjnych (po przeliczeniu na złote limit ten na rok 2013 wynosi 205 000 zł).

O tym, w którym momencie takiej amortyzacji można dokonać, wskazuje ust. 8 cytowanego przepisu. Otóż jednorazowego odpisu amortyzacyjnego podatnik może dokonać nie wcześniej niż w miesiącu, w którym środek trwały został wprowadzony do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Czyli przykładowo dokonując zakupu składnika majątku w postaci chociażby samochodu ciężarowego w czerwcu 2013 r., wprowadzenie go do ewidencji środków trwałych w tym miesiącu uprawnia podatnika do zastosowania do niego jednorazowego odpisu amortyzacyjnego.

Tak będzie jednak jedynie w sytuacji, gdy samochodem tym od razu będzie można jeździć po polskich drogach. Dlaczego?

Aby odpowiedzieć na powyższe pytanie, musimy odnieść się do regulacji zawartej w art. 22a ust. 1 cytowanej ustawy mówiącej o tym, jakie składniki majątku są w ogóle zaliczane do środków trwałych podlegających amortyzacji. Otóż są m.in. różnego rodzaju ruchomości, w tym także środki transportu, które muszą stanowić własność lub współwłasność podatnika, zostać nabyte lub wytworzone oraz być kompletne i zdatne do użytku w dniu ich przyjęcia do używania, o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie np. umowy najmu czy dzierżawy.

Środkiem trwałym podlegającym amortyzacji jest zatem jedynie taki składnik majątku, który w chwili oddania go do używania jest kompletny i zdatny do użytku. Powyższe jest bardzo istotne w przypadku zakupu chociażby samochodu uszkodzonego. Jeżeli bowiem jego uszkodzenie powoduje, że nie jest on zdatny do użytku zgodnie z jego przeznaczeniem, nie będzie mógł zostać uznany za środek trwały tak długo, aż uszkodzenie to nie zostanie usunięte. Przedstawiając to na naszym przykładzie, jeżeli nabyty samochód miałby uszkodzenie silnika niepozwalające na eksploatację pojazdu, które to uszkodzenie zostałoby usunięte dopiero w lipcu 2013 r. – pojazd ten stałby się środkiem trwałym podlegającym amortyzacji dopiero w lipcu i najwcześniej w tym miesiącu przedsiębiorca mógłby dokonać w stosunku do niego jednorazowego odpisu amortyzacyjnego. Jeżeli natomiast uszkodzenia pojazdu nie wpływałyby na możliwość jego użytkowania (np. należałoby przeprowadzić drobne naprawy lakiernicze czy też w niedalekiej przyszłości wymienić zużywające się części eksploatacyjne), amortyzacja jednorazowa będzie możliwa już w czerwcu o ile oczywiście w miesiącu tym samochód zostałby wprowadzony do ewidencji środków trwałych.

Nie można przy tym zapomnieć, że w przypadku samochodów z reguły możliwość ich przyjęcia do używania jest uzależniona od ich dopuszczenia do ruchu drogowego (zarejestrowania). Jedynie bowiem pojazd dopuszczony do takiego ruchu może być wykorzystywany zgodnie z jego przeznaczeniem (czyli do poruszania się po drogach). Jeżeli zatem konieczne jest także zarejestrowanie nabytego samochodu, aby był on dopuszczony do ruchu drogowego, dopiero fakt dokonania tej czynności umożliwi uznanie takiego pojazdu za zdatny do użytku, a tym samym za uznanie go za środek trwały. Wszelkie wcześniej poniesione wydatki w takiej sytuacji zwiększają wartość początkową tego składnika majątku. Oczywiście nie będzie można także dokonać amortyzacji jednorazowej przed rejestracją takiego pojazdu. Jeżeli natomiast następuje jedynie przerejestrowanie samochodu na nowego właściciela, czynność rejestracyjna nie wpływa na uznanie go za środek trwały.