Ordynacja podatkowa: podmioty powiązane i ORD-W1

Przeczytaj także: Ważny certyfikat rezydencji podatkowej

Konkretny przypadek
Rozważmy następującą sytuację: w polskiej spółce członkiem zarządu jest pracownik spółki-matki z siedzibą w Szwajcarii, oddelegowany przez nią do pełnienia tej funkcji w spółce-córce. Członek zarządu, będący rezydentem szwajcarskim, przyjeżdża do Polski tylko co kilka tygodni na posiedzenia zarządu (jego łączny pobyt w Polsce nie przekroczy 183 dni). Polska spółka-córka nie płaci mu z tego tytułu żadnego wynagrodzenia, uiszcza jednak opłatę za czynności zarządcze na rzecz szwajcarskiej spółki-matki. Czy w takiej sytuacji polska spółka jest zobowiązana do składania formularza ORD-W1?

Brzmienie przepisu
Zgodnie z art. 82a § 1 Ordynacji podatkowej, dla wystąpienia obowiązku składania formularza ORD-W1 muszą być spełnione łącznie dwa poniższe warunki:
a) w związku z umowami o unikaniu podwójnego opodatkowania może to mieć wpływ na powstanie obowiązku podatkowego lub wysokość zobowiązania podatkowego osób otrzymujących wynagrodzenie;
b) podmiot będący nierezydentem bezpośrednio lub pośrednio bierze udział w zarządzaniu lub kontroli podmiotu, którego dotyczy obowiązek informacyjny, albo posiada udział w kapitale tego podmiotu uprawniający do co najmniej 5% wszystkich praw głosu.

Dochód z pracy najemnej
Zgodnie z powyższym, podstawowe znaczenie będzie miało wskazanie jak opodatkowane będzie wynagrodzenie pracownika spółki-matki (członka zarządu spółki-córki) na gruncie umowy polsko-szwajcarskiej o unikaniu podwójnego opodatkowania. Art. 82a Ordynacji podatkowej należy czytać w ten sposób, że jeżeli dochód tego pracownika na mocy umowy polsko-szwajcarskiej nie będzie opodatkowany w Polsce, nie będzie obowiązku składania formularza ORD-W1.

W przedstawionym przykładzie pracownik spółki-matki nie będzie otrzymywał jakiegokolwiek wynagrodzenia od polskiej spółki-córki z tytułu pełnienia w niej funkcji członka zarządu, lecz będzie uzyskiwał wynagrodzenie za pracę od spółki-matki. W ramach umowy o pracę będzie wykonywał m.in. obowiązki członka zarządu w polskiej spółce. Wydaje się, iż z uwagi na fakt, że pracownik uzyskuje od szwajcarskiego podmiotu wynagrodzenie ze stosunku pracy (polska spółka nie będzie wypłacać mu wynagrodzenia z tytułu bycia członkiem jej zarządu) zastosowanie znajdzie art. 14 umowy polsko-szwajcarskiej, odnoszący się do opodatkowania dochodów z pracy najemnej.

Opodatkowanie przy oddelegowaniu
Zgodnie z art. 14 ust. 2 umowy polsko-szwajcarskiej, wynagrodzenie jakie otrzymuje osoba mająca miejsce zamieszkania w jednym państwie z pracy najemnej wykonywanej w drugim umawiającym się państwie podlega opodatkowaniu tylko w tym pierwszym państwie jeżeli:
a) osoba wykonująca pracę przebywa w drugim państwie przez okres krótszy niż 183 dni w danym roku,
b) wynagrodzenie jest wypłacane przez pracodawcę niemającego siedziby w drugim państwie,
c) wynagrodzenie nie jest ponoszone przez zakład lub stałą placówkę.

W rozważanym przykładzie, pracownik podmiotu szwajcarskiego, będący rezydentem szwajcarskim będzie przyjeżdżał do Polski co kilka tygodni, a jego łączny pobyt w Polsce w danym roku nie przekroczy 183 dni.

W praktyce zatem o obowiązku składania formularza ORD-W1 przez polską spółkę i o opodatkowaniu pracownika zdecyduje możliwość uznania, czy wynagrodzenie pracownika jest ponoszone przez szwajcarską spółkę-matkę, czy też faktycznie (ekonomicznie) przez polską spółkę-córkę.

Pracodawca w sensie ekonomicznym
Przyjmuje się, że w przypadku gdy pracownik wykonuje pracę w celu wykonania zobowiązań wynikających z umowy pomiędzy jego pracodawcą (podmiotem zagranicznym) a polskim przedsiębiorcą istnieje możliwość skorzystania z regulacji art. 14 ust. 2. Możliwość ta jest ograniczona do przypadków, gdy wynagrodzenie pracownika wypłacane przez pracodawcę zagranicznego jest jedynie jednym ze składników wynagrodzenia ustalonego w umowie między podmiotem polskim i zagranicznym. Artykuł 14 nie będzie zatem miał zastosowania, jeżeli polska spółka opłacać będzie tylko koszty wynagrodzeń pracownika (stałaby się bowiem wtedy pracodawcą w sensie ekonomicznym).

Uwzględniając powyższe, jeżeli wynagrodzenie jakie polska spółka-córka płaci za usługę szwajcarskiej spółki-matki będzie składało się z dwóch elementów: wynagrodzenia pracownika oraz marży to w wydaje się, iż polska spółka nie powinna składać formularza ORD-W1, zaś pracownik będący rezydentem szwajcarskim nie będzie zobowiązany do rozliczenia dochodu uzyskanego w Polsce w związku ze świadczeniem pracy na rzecz tej spółki. Jeśli wynagrodzenie byłoby inaczej kalkulowane to wtedy istnieje ryzyko opodatkowania dochodu pracownika w Polsce i składania przez spółkę-córkę formularza ORD-W1.