Przychód wspólnika z najmu lokalu dla spółki cywilnej

Przeczytaj także: Usługa najmu mieszkania nie zawsze zwolniona z VAT

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą w zakresie rachunkowo-księgowej jako jedna z dwóch wspólników spółki cywilnej (każdy posiada po 50% udziałów). Spółka ta zawarła z nią umowę najmu lokalu (mieszkania) w części do niej należącej (czyli 1/2) i od tego dnia w lokalu tym posiada siedzibę i prowadzi działalność. Czynsz najmu lokalu wynosi miesięcznie 1 350 zł, co jest dokumentowane rachunkiem. Podatek z tego tytułu wnioskodawczyni odprowadza na zasadach ogólnych, przy czym do przychodu zalicza jedynie 50% kwoty najmu, tj. tę część, która przypada w kosztach spółki na drugiego wspólnika. Nie wykazuje natomiast przychodu w części dotyczącej jej udziału w zyskach spółki. Zadała pytanie, czy takie postępowanie jest prawidłowe? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 3 i 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), odrębnym źródłem przychodów są określone w pkt 3 i 6 tego przepisu:
• pozarolnicza działalności gospodarcza,
• najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą.

Powyższe oznacza, iż przychody z najmu mogą być zaliczone do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej określonych w art. 10 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy lub też stanowić odrębne źródło przychodów przewidziane w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kwalifikowane jako „najem prywatny”.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej, zaniechano podatku.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. Picture-Factory - Fotolia.com

Spółka cywilna: przychód z najmu lokalu od wspólnika

Otrzymana kwota czynszu wynikająca z zawartej umowy najmu pomiędzy wspólnikiem spółki cywilną a tą spółką, w całości stanowi dla tego wspólnika przychód podatkowy. Jeżeli przychód ten będzie równy dochodowi, wówczas od całej uzyskanej kwoty należy obliczyć podatek dochodowy od osób fizycznych.

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów (art. 9 ust. 2 powoływanej ustawy).

Przychodem w myśl art. 11 ust. 1 powołanej ustawy, zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Oznacza to, że określenia wysokości przychodu z najmu zaliczanego do źródła przychodów przewidzianego w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a więc najmu niestanowiącego pozarolniczej działalności gospodarczej, należy dokonywać w oparciu o postanowienia ww. art. 11 ustawy, a dochód z tego tytułu należy ustalić na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. (…)

Zgodnie z art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

Zgodnie z art. 860 § 1 ustawy Kodeks cywilny przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów.

Z przytoczonych powyżej uregulowań prawnych wynika, iż podstawą generowania przychodów z najmu jest fakt zawarcia stosownej umowy między stronami (w sytuacji przedstawionej we wniosku - pomiędzy Spółką cywilną a Wnioskodawczynią). Określona w umowie najmu wysokość czynszu stanowi przysporzenie majątkowe wynajmującego – Wnioskodawczyni. Aby powstał przychód po stronie wynajmującego muszą zachodzić przesłanki wynikające z powyższego przepisu, czyli czynsz musi być otrzymany lub postawiony do dyspozycji wynajmującego. Stanowi on przysporzenie majątkowe wynajmującego, a tym samym tworzy przychód w rozumieniu podatkowym. Przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych powstaje wówczas, gdy wystąpi przysporzenie majątkowe, co ma miejsce w rozpatrywanym przypadku.

Bez znaczenia dla prawidłowego rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy a w szczególności określenia wysokości tego przychodu (dochodu) pozostaje okoliczność, iż Wnioskodawczyni umowę najmu #189; lokalu mieszkalnego stanowiącego jej majątek prywatny zawarła ze Spółką cywilną, w której jest wspólnikiem. Zauważyć należy, iż wskazana we wniosku umowa najmu lokalu mieszkalnego została zawarta pomiędzy dwoma odrębnymi uczestnikami obrotu gospodarczego tj. pomiędzy Wnioskodawcą i Spółką cywilną a nie poszczególnymi wspólnikami tej Spółki. Nie można więc uznać, iż jest to „świadczenie samemu sobie”. Lokal będący przedmiotem najmu jest wykorzystywany przez Spółkę cywilną, która jest najemcą, stroną zawartej umowy. Natomiast dochód z tytułu najmu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy ustalić na podstawie art. 9 ust. 2 powoływanej ustawy.

Reasumując, mając na względzie przedstawiony stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa podatkowego uznać należy, iż otrzymana kwota czynszu w wysokości 1350 zł wynikająca z zawartej umowy najmu ze Spółką cywilną, w całości stanowi dla Wnioskodawczyni przychód podatkowy. W konsekwencji, jeżeli przychód ten będzie równy dochodowi (nie wystąpią koszty uzyskania przychodów z tytułu najmu prywatnego) wówczas od całej uzyskanej przez Wnioskodawczynię kwoty należy obliczyć podatek dochodowym od osób fizycznych. (…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów