Zwrot VAT w budownictwie gdy związek małżeński

Przeczytaj także: Zwrot VAT w budownictwie a śmierć małżonka

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Od 29 października 2007 r. pomiędzy wnioskodawcą a jego małżonką istnieje rozdzielność majątkowa orzeczona przez sąd, niemniej związek małżeński nadal istnieje. Od 29 sierpnia 2008 r. toczy się sprawa rozwodowa, która może potrwać jeszcze kilka lat. W latach 2009-2011 wnioskodawca przeprowadził remont domu, którego jest właścicielem i chciałby odzyskać część podatku VAT zawartego w cenie zakupionych materiałów budowlanych. Niestety nie może on uzyskać podpisu małżonki na formularzu VZM-1. Zadał pytanie, czy bez tego podpisu może skutecznie ubiegać się o zwrot VAT? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zasady zwrotu osobom fizycznym części wydatków poniesionych na zakup materiałów budowlanych przez te osoby w związku z budową i remontem budynku mieszkalnego lub jego części reguluje ustawa z dnia 29 sierpnia 2005 r. o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym (Dz. U. Nr 177, poz. 1468 ze zm.), która weszła w życie z dniem 01 stycznia 2006 r.

W myśl art. 3 ust. 1 ww. ustawy, osoba fizyczna ma prawo do zwrotu części wydatków poniesionych na zakup materiałów budowlanych w związku z:
1. budową budynku mieszkalnego;
2. nadbudową lub rozbudową budynku na cele mieszkalne lub przebudową (przystosowaniem) budynku niemieszkalnego, jego części lub pomieszczenia niemieszkalnego na cele mieszkalne, w wyniku których powstał lokal mieszkalny spełniający wymagania określone w odrębnych przepisach;
3. remontem budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego.

Dokumentem stanowiącym podstawę do obliczenia kwoty zwrotu części wydatków, o których mowa w ust. 1, jest faktura wystawiona dla osoby fizycznej (art. 3 ust. 4).

Kliknij, aby powiekszyć

fot. Gül Kocher - Fotolia.com

Zwrot VAT w budownictwie gdy związek małżeński

Fakt, że wnioskodawca posiada z żoną rozdzielność majątkową, nie powoduje ustania małżeństwa, w związku z czym niezależnie czy wnioskodawca złoży indywidualny wniosek VZM-1, czy też wspólnie z małżonką, zawsze wymagane jest złożenie obu podpisów małżonków.

Zwrot, o którym mowa powyżej, dotyczy wydatków poniesionych na zakup materiałów budowlanych, które do dnia 30 kwietnia 2004 r. były opodatkowane stawką podatku od towarów i usług w wysokości 7%, a od dnia 01 maja 2004 r. są opodatkowane podatkiem VAT, tj. stawką 22% natomiast od dnia 01.01.2011 r. stawką 23% (art. 3 ust. 3 w zw. z art. 11a ust. 1 ww. ustawy). Ponadto zwrot dotyczy jedynie wydatków udokumentowanych fakturami VAT w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), wystawionymi od dnia 01 maja 2004 r.

Stosownie do art. 4 ust. 1 ww. ustawy prawo do zwrotu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, przysługuje, pod warunkiem że osoba fizyczna lub jej małżonek nie dokonywali czynności, o których mowa w art. 3 ust. 1, jako podatnicy podatku od towarów i usług, w celu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

W myśl natomiast art. 4 ust. 2 ustawy o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków, związanych z budownictwem mieszkaniowym, prawo do zwrotu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, przysługuje pod warunkiem, że osoba fizyczna posiada:
1. prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane w rozumieniu ustawy z dnia 07 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2003r. Nr 207, poz. 2016 ze zm.) albo tytuł prawny do budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w przypadku remontu budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego;
2. pozwolenie na budowę w przypadku inwestycji, dla której zgodnie z ustawą z dnia 07 lipca 1994r. - Prawo budowlane wymagane jest takie pozwolenie.

Jednocześnie wskazać należy, iż zgodnie z art. 4 ust. 3 ww. ustawy w przypadku osoby fizycznej pozostającej w związku małżeńskim w dniu poniesienia wydatków, o których mowa w art. 3 ust. 1, kwota zwrotu, obliczona zgodnie z art. 3 ust. 5-7, dotyczy łącznie obojga małżonków. Jeżeli:
1. przed zawarciem związku małżeńskiego, osoba fizyczna otrzymała kwotę zwrotu, to kwotę zwrotu obliczoną zgodnie z art. 3 ust. 5-7 pomniejsza się o kwoty uprzednio otrzymane;
2. w czasie trwania związku małżeńskiego lub do momentu orzeczenia przez sąd separacji, osoba fizyczna otrzymała kwotę zwrotu, a następnie związek małżeński ustał lub sąd orzekł separację, przysługującą jej kwotę zwrotu pomniejsza się o 50 % kwoty uprzednio otrzymanej, jeżeli składany był wspólny wniosek małżonków, lub o kwotę otrzymanego zwrotu, jeżeli składany był odrębny wniosek.

Jak stanowi art. 2 ust. 6 ustawy o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym za małżonków uważa się osoby fizyczne pozostające w związku małżeńskim, z wyjątkiem małżonków w stosunku do których sąd orzekł separację.

W myśl art. 5 ust. 1 ww. ustawy zwrot, o którym mowa w art. 3 ust. 1, dokonywany jest na wniosek osoby fizycznej złożony w urzędzie skarbowym.

Stosownie do art. 5 ust. 2 jeżeli osoba fizyczna pozostaje w związku małżeńskim, wniosek może być złożony wspólnie z małżonkiem lub odrębnie przez każdego z małżonków. Jeżeli małżonkowie składają odrębne wnioski, do różnych urzędów skarbowych, są jednocześnie obowiązani zawiadomić o złożeniu wniosku urząd skarbowy właściwy dla złożenia wniosku przez małżonka.

Przepis art. 4 ust. 3 ww. ustawy stanowi, iż w przypadku osoby fizycznej pozostającej w związku małżeńskim w dniu poniesienia wydatków, o których mowa w art. 3 ust. 1, kwota zwrotu, obliczona zgodnie z art. 3 ust. 5-7, dotyczy łącznie obojga małżonków.

Jeżeli:
1. przed zawarciem związku małżeńskiego, osoba fizyczna otrzymała kwotę zwrotu, to kwotę zwrotu obliczoną zgodnie z art. 3 ust. 5-7 pomniejsza się o kwoty uprzednio otrzymane;
2. w czasie trwania związku małżeńskiego lub do momentu orzeczenia przez sąd separacji, osoba fizyczna otrzymała kwotę zwrotu, a następnie związek małżeński ustał lub sąd orzekł separację, przysługującą jej kwotę zwrotu pomniejsza się o 50% kwoty uprzednio otrzymanej, jeżeli składany był wspólny wniosek małżonków, lub o kwotę otrzymanego zwrotu, jeżeli składany był odrębny wniosek.

W tym miejscu wskazać należy, iż w art. 2 ust. 6 ustawodawca wskazał, iż ilekroć w ustawie jest mowa o małżonkach – rozumie się przez to osoby pozostające w związku małżeńskim, z wyjątkiem małżonków w stosunku do których sąd orzekł separację.

Kwestie stosunków majątkowych w małżeństwie reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 1964 r. Nr 9, poz. 59 ze zm.). Na podstawie art. 31 § 1 tej ustawy z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny).

Jest to ich majątek wspólny. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną. Cechą charakterystyczną tego typu współwłasności jest to, iż niemożliwe jest ustalenie wielkości udziału małżonków we współwłasności (współwłasność bezudziałowa) oraz żaden z małżonków w czasie jej trwania nie może rozporządzać swymi prawami do majątku wspólnego.