Podatek od sprzedaży mieszkania: spłata nie zawsze w koszty

Przeczytaj także: Sprzedaż mieszkań jako działalność gospodarcza

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

W 1989 r. wnioskodawca uzyskał spółdzielcze lokatorskie mieszkanie. W 1999 r. rozstał się z żoną, zaś w 2001 r. uzyskał rozwód, w wyniku którego przyznano mu prawo do korzystania z tego lokalu. Była żona jednak do mieszkania go nie wpuszczała i dodatkowa je zadłużyła. W wyniku takiego działania spółdzielnia mieszkaniowa zobowiązała wnioskodawcę i jego byłą żonę do założenia sprawy o podział majątku dorobkowego i ustalenie komu należy się mieszkanie. W 2010 r. zostało zawarte przed sądem porozumienie, na mocy którego lokal został przyznany wnioskodawcy, przy czym nałożono na niego obowiązek spłaty byłej małżonki w kwocie 40 000 zł. Wydanie lokalu zostało uzależnione od dokonania tejże spłaty. Po otrzymaniu mieszkania wnioskodawca wystąpił o przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu w spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, co nastąpiło w marcu 2011. Lokal ten wnioskodawca zbył w marcu 2012 r. za 244 000 zł. Z uzyskanych pieniędzy nabył spółdzielcze własnościowe mieszkanie za kwotę 205 000 zł. Zadał pytanie, czy do kosztów uzyskania przychodu ze sprzedaży może zaliczyć spłatę na rzecz byłej małżonki? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. Mariusz Blach - Fotolia.com

Podatek od sprzedaży mieszkania: spłata nie zawsze w koszty

Podatnik, który dokonał spłaty na rzecz żony w celu nabycia od niej udziału we wkładzie mieszkaniowym, a następnie przekształcił spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu w spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, które to po pewnym czasie zbył, do kosztów uzyskania przychodu z tej sprzedaży nie może zaliczyć spłaty dokonanej na rzecz żony.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) - c) ww. ustawy, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie:
a. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W przypadku sprzedaży nieruchomości decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma moment jej nabycia. (…)

Podkreślić należy, iż spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, z którego ustanowieniem wiąże się uiszczenie wkładu mieszkaniowego, w myśl art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t. j. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 ze zm.) jest prawem niezbywalnym, nie przechodzi na spadkobierców i nie podlega egzekucji. Skoro zatem ww. prawo jest niezbywalne, to nie ma jego nabycia ani zbycia w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy. Osoby zamieszkujące w takich mieszkaniach jedynie je użytkują, nie posiadają do nich tytułu własności. Tym samym 5-letni termin określony w powołanym przepisie może być liczony jedynie od nabycia prawa zbywalnego, np. przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w prawo spółdzielcze własnościowe do lokalu, co w przedmiotowej sprawie nastąpiło w marcu 2011 r.

Tym samym, stwierdzić należy, iż odpłatne zbycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w marcu 2012 r. stanowi źródło przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem nastąpiło przed upływem pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie.

Wskazać przy tym należy, iż na gruncie przedmiotowej sprawy zastosowanie znajdą przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym w 2009 r., bowiem ustawą z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316 ze zm.) zmieniono m.in. zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) - c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nowe zasady opodatkowania, zgodnie z art. 14 ustawy zmieniającej, mają zastosowanie do uzyskanych dochodów (poniesionej straty) od dnia 1 stycznia 2009 r.

Tym samym, zgodnie z art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.