Zmiany w podatkach stłamszą rozwój gospodarczy?

Przeczytaj także: Podatki 2013: korekta kosztów bublem roku

Ustawa z 16 listopada 2012r. o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce
Trzecia ustawa deregulacyjna wprowadza nowe obciążenia dla przedsiębiorców, a przede wszystkim w istotny sposób przyczyni się do powiększenia zatorów płatniczych.
Jak czytamy w uzasadnieniu ustawy jej celem miała być „przede wszystkim poprawa funkcjonowania małych i średnich przedsiębiorstw oraz mikroprzedsiębiorców”, bowiem „w okresie kryzysu nieuzasadnione obciążenia administracyjne są szczególnie szkodliwe dla rozwoju gospodarki.” Pod dumnym sztandarem „poprawy płynności finansowej przedsiębiorców poprzez ograniczenie zatorów płatniczych w gospodarce oraz zwiększenie dyscypliny płatniczej między przedsiębiorcami” nałożono na przedsiębiorców nowe obciążenia dokumentacyjne i zwiększono obciążenia podatkowe.

Przedsiębiorcy od 1 stycznia br. muszą zmniejszyć koszty uzyskania przychodów o kwoty wynikające z niezapłaconych dokumentów, a wierzyciele i tak nie zmniejszą swoich przychodów. Niezapłacona faktura nie będzie kosztem uzyskania przychodu, a wykazana sprzedaż – pomimo jej nieuregulowania przez naszego kontrahenta – będzie nadal przychodem (brak symetrii). Tym samym zwiększa się podstawa opodatkowania. Należy się spodziewać że podatnik który ma problemy z płynnością finansową, nie płaci faktur w ustalonych terminach, w pierwszej kolejności zapłaci dodatkowe zobowiązanie podatkowe, a nie zaległe faktury.

Obowiązek korekty kosztów uzyskania przychodów w podatkach PIT i CIT, o kwoty wynikające z niezapłaconych dokumentów po upływie 30 dni od daty terminu płatności, bądź 90 dni od daty zaliczenia tej kwoty do kosztów uzyskania przychodów, jeżeli termin płatności jest dłuższy niż 60 dni, spowodował konieczność prowadzenia dodatkowych ewidencji pozwalających na precyzyjne określanie, jaką część faktury kontrahent zapłacił, a jaką nie i wywołał lawinowy wzrost zapisów księgowych, zarówno w księgach rachunkowych, jak i podatkowej księdze przychodów i rozchodów. Powyższe nakłada na przedsiębiorców dodatkowe obciążenia administracyjne i wzrost kosztów obsługi księgowej.

Jak podano w uzasadnieniu projektu, powołując się na źródła Komisji Europejskiej, Polska ma drugi najwyższy (za Cyprem) w UE wskaźnik administracyjnych kosztów podatkowych oraz trzeci najwyższy (za Czechami i Bułgarią) wskaźnik długości czasu potrzebnego na wypełnianie wymogów podatkowych. Można się spodziewać że dzięki wprowadzeniu ustawy Polska przesunęła się na pozycję lidera.

Należy ponadto zwrócić uwagę że:

• przepisy o korekcie kosztów wygenerowały duże ryzyko podatkowe, można je traktować jako podrzuconą przez ustawodawcę bombę z opóźnionym zapłonem, która może wybuchnąć w przyszłości, gdy u podatnika pojawi się kontrola,
• ustawa nie uwzględniła specyfiki rozliczania np. robót budowlanych,
• niezamieszczenie w ustawie odpowiednich przepisów przejściowych może rodzić konflikty z organami podatkowymi co do obowiązku korekty kosztów o niezapłacone faktury sprzed 1 stycznia,
• ekspresowe wprowadzanie zmian nie pozwoliło na dostosowanie systemów informatycznych.

Projekt z 1 marca br. zmian ustawy o podatku VAT oraz Ordynacji podatkowej
Jako metodę zwalczania oszustw w handlu niektórymi towarami (dot. towarów wrażliwych: stali, benzyny czy złota), wprowadza koncepcję solidarnej odpowiedzialności za niezapłacony VAT przez dostawców, co oznacza iż, nawet w przypadku gdy nabywca nie wiedział i przy zachowaniu należytej staranności nie mógł się dowiedzieć, że uczestniczy w transakcji oszukańczej może być zmuszony do zapłacenia VAT zamiast dostawcy – oszusta. Zasada solidarnej odpowiedzialności w zaproponowanym kształcie jest groźna dla przedsiębiorców i jest jedynie sposobem na zapewnienie państwu wpływów z podatku VAT, a nie eliminowanie patologii z obrotu gospodarczego.

Warto zwrócić uwagę, że nie dotyczy on jedynie firm z branży obracających ww towarami, a każdego przedsiębiorcy, który nabywając paliwo na stacji benzynowej – będzie mógł być pociągniętym do odpowiedzialności, gdy dana stacja nie zapłaci podatku VAT. Można obawiać się, iż część firm po wejściu w życie przepisów wycofa się z rynku. Szacujemy, że proponowane zmiany przez MF mogą drastycznie zmniejszyć skupowy rynek złota złomowego warty dziś ok. 1,5 mld złotych lub przenieść jego znaczącą cześć to tzw. „szarej strefy”.
Rozwiązaniem problemu nadużyć w obrocie przedmiotowymi asortymentami mogłoby być wprowadzenie tzw. odwróconego VAT-u (rozliczanie VAT przez nabywcę). Takie rozwiązanie wymaga jednak decyzji przyjętej jednogłośnie przez Radę UE, na podstawie złożonego przez Polskę za pośrednictwem Komisji Europejskiej, dobrze umotywowanego wniosku derogacyjnego.

Założenia do projektu nowelizacji Ordynacji podatkowej

1. Ministerstwo Finansów planuje wprowadzenie klauzuli zwalczającej unikanie opodatkowania. Organy podatkowe miałyby zyskać możliwość określenia zobowiązania podatkowego w wysokości określonej decyzją, w sytuacji gdy uznają, że podatnik dokonał transakcji bez jakiegokolwiek uzasadnienia biznesowego, a jej jedynym celem było uzyskanie korzyści podatkowej polegającej na uniknięciu zapłaty podatku lub obniżeniu jego wysokości.