Amortyzacja spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego

Przeczytaj także: Podatek dochodowy: prawa autorskie przy usługach doradczych

Art. 22a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej updof) definiuje nam, co należy zaliczać do środków trwałych podlegających amortyzacji. Są to m.in. maszyny urządzenia, czy też budynki, budowle, lokale będące odrębną własnością, a także środki transportu, które z założenia mają być wykorzystywane w firmie powyżej roku czasu. Warto pamiętać, że środki trwałe mogą zostać zarówno nabyte jak i wytworzone.

Art. 22b updof mówi z kolei, co należy zaliczyć do wartości niematerialnych i prawnych. I tak są to m.in. licencje, autorskie lub pokrewne prawa majątkowe, czy spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego. Co niezwykle ważne, wartość niematerialna i prawna może zostać jedynie nabyta (nie można jej wytworzyć we własnym zakresie).

Zgodnie z przytoczonymi wyżej przepisami budynek stanowiący własność podatnika jest środkiem trwałym, zaś spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego, wartością niematerialną i prawną. Ma to niebagatelne znaczenie przy amortyzacji, zwłaszcza gdy przedsiębiorca nabywa używany budynek czy też spółdzielcze prawo do lokalu wykorzystywanego wcześniej przez pewien okres czasu. Dlaczego?

Otóż zgodnie z art. 22j ust. 3 i 4 updof, podatnicy mogą indywidualnie ustalić stawki amortyzacyjne dla używanych lub ulepszonych środków trwałych, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji środków trwałych podatnika, z tym że okres amortyzacji nie może być krótszy niż:

1. dla budynków (lokali) niemieszkalnych, dla których stawka amortyzacyjna z Wykazu stawek amortyzacyjnych wynosi 2,5% - 40 lat pomniejszone o pełną liczbę lat, które upłynęły od dnia ich oddania po raz pierwszy do używania do dnia wprowadzenia do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych prowadzonej przez podatnika, z tym że okres amortyzacji nie może być krótszy niż 10 lat.
2. dla budynków (lokali) i budowli, innych niż wymienione wyżej - 10 lat, z wyjątkiem:
   a) trwale związanych z gruntem budynków handlowo-usługowych wymienionych w rodzaju 103 Klasyfikacji i innych budynków niemieszkalnych wymienionych w rodzaju 109 Klasyfikacji, trwale związanych z gruntem,
   b) kiosków towarowych o kubaturze poniżej 500 m³, domków kempingowych i budynków zastępczych
   - dla których okres amortyzacji - nie może być krótszy niż 3 lata;

Wymienione wyżej w pkt 2 środki trwały uznaje się za używane, jeżeli podatnik wykaże, że przed ich nabyciem były wykorzystywane co najmniej przez okres 60 miesięcy.

Jeżeli zatem przykładowo podatnik nabędzie 40-letni budynek niemieszkalny, to zgodnie z przytoczonymi regulacjami będzie mógł do niego zastosować amortyzację indywidualną z aż 10% stawką tej amortyzacji.

A jakby to było w przypadku nabycia spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego, który także ma 40 lat?
Odpowiedzi na to pytanie należy szukać w art. 22m ust. 4 updof. Otóż odpisów amortyzacyjnych od własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej dokonuje się przy zastosowaniu rocznej stawki amortyzacyjnej w wysokości 2,5%. Nie jest tutaj możliwe zastosowanie indywidualnej stawki amortyzacji określonej w art. 22j updof, jako że przepis ten tyczy się jedynie środków trwałych.