Ryczałt ewidencjonowany a nieodpłatne użytkowanie lokalu

Przeczytaj także: Stawka ryczałtu gdy przychód z nieodpłatnych świadczeń

Ryczałtowcy winni pamiętać, że o ile ustawa o ryczałcie ewidencjonowanym reguluje zasady opodatkowania przy wyborze tej formy opodatkowania, w tym przede wszystkim stawki ryczałtu, tak nie zawiera definicji przychodu. Mówi jednak, że opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają przychody osób fizycznych z pozarolniczej działalności gospodarczej, o której mowa w art. 14 ustawy o podatku dochodowym.

Stawki ryczałtu dla poszczególnych przychodów zostały określone w art. 12 ustawy o ryczałcie ewidencjonowanym. Niemniej w pierwszej kolejności należy sprawdzić, czy nieodpłatne użytkowanie lokalu generuje przychód po stronie takiego użytkownika.

Art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wśród przychodów zaliczanych do przychodów z działalności gospodarczej wymienia wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczonych zgodnie z art. 11 ust. 2-2b ustawy. Co za tym idzie, jeżeli przedsiębiorca otrzymał w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą nieodpłatne świadczenie w postaci np. możliwości korzystania z lokalu należącego do innej osoby, wartość takiego świadczenia winien doliczyć do przychodów z działalności gospodarczej. W takim przypadku przychód ten należy określić w wysokości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu takiego lokalu.

Powyższy przychód stanowi tym samym także przychód z działalności opodatkowanej ryczałtem. Jaką jednak stawką ryczałtu takie nieodpłatne użytkowanie opodatkować? Otóż art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. e) ustawy o ryczałcie ewidencjonowanym mówi, że do przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 2 i 5-10 (a więc też do tych określonych w pkt 8) ustawy o podatku dochodowym, zastosowanie ma 3% stawka ryczałtu.

Bez podatku gdy lokal od rodziny
Od powyższej zasady występuje jednak pewien wyjątek. Otóż art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mówi, że wolna od tego podatku jest wartość świadczeń otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn. Co ważne, zgodnie z art. 10 ustawy o ryczałcie ewidencjonowanym zwolnienie to stosuje się także do podatników opłacających ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Zgodnie z przepisami ustawy o podatku od spadków i darowizny, do I grupy podatkowej zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów, zaś do II grupy podatkowej zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych (o czym mówi art. 14 tejże ustawy).

Jeżeli zatem lokal przedsiębiorcy udostępniła któraś z powyższych osób, nie będzie on z tego tytułu musiał płacić ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.