W 2013 r. faktura od podatnika zwolnionego z podatku VAT?

Przeczytaj także: Oszustwa podatkowe nie pozbawiają prawa do korygowania VAT

Od 01 stycznia 2013 r. istotnej nowelizacji uległo rozporządzenie Ministra Finansów regulujące m.in. kwestie wystawiania faktur. Obecnie wystarczającą nazwą tych dokumentów jest „faktura” – nie trzeba używać zwrotu „faktura VAT”, chociaż i ten nadal jest akceptowany.

Ustawodawca na nowo zredagował także zakres informacji, jaki na fakturze winien się znaleźć, określił w niektórych przypadkach nowy termin ich wystawiania czy też nowe informacje, jakie na fakturach dokumentujących niektóre transakcje winny się znaleźć.

Zmienił on także krąg podmiotów uprawnionych do wystawiania tych dokumentów. Otóż zachowana została zasada ogólna, zgodnie z którą faktury wystawiają podatnicy VAT czynni, a więc podatnicy, którzy rozliczają ten podatek. Z początkiem bieżącego roku jednakże do ich wystawiania zostali także uprawnieni podatnicy korzystający ze zwolnienia (mówi o tym nowy §4 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie m.in. wystawiania faktur). Co ważne, nie jest tutaj istotne, czy podmiot taki korzysta ze zwolnienia przedmiotowego (a więc z uwagi na rodzaj wykonywanych czynności), czy zwolnienia podmiotowego (z uwagi na obroty).

Aby jednak podatnik taki fakturę mógł wystawić, musi być zarejestrowany jako podatnik VAT zwolniony. Przypomnijmy, że kwestię rejestracji na potrzeby podatku VAT reguluje art. 96 ustawy o VAT. I tak podmioty będące podatnikami w myśl ustawy są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności opodatkowanej tym podatkiem złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne. Z kolei podatnicy zwolnieni z tego podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy (te przepisy regulują zwolnienie podmiotowe) lub wykonujący czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 i art. 82 ust. 3 (zwolnienia przedmiotowe), mogą złożyć zgłoszenie rejestracyjne.

Tym samym w stosunku do podatników zwolnionych rejestracja nie jest obowiązkowa a dobrowolna. W ich przypadku naczelnik urzędu skarbowego rejestruje podatnika jako „podatnika VAT zwolnionego”.

Zgłoszenia rejestracyjnego dokonuje się na formularzu VAT-R (wypełniają go zarówno podatnicy czynni jak i zwolnieni, którzy chcą się zarejestrować).

Ponieważ rozporządzenie w sprawie wystawiania faktur wskazuje wprost, iż faktury mogą wystawiać zarejestrowani podatnicy zwolnieni, rejestracja ta jest konieczna, aby taki podatnik faktury od tego roku mógł wystawiać. Brak rejestracji jest równoznaczny z brakiem prawa do wystawiania faktur. Warto przy tym pamiętać, że prawo do wystawiania tych dokumentów mają także podatnicy, którzy wcześniej byli zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, a którzy powrócili do zwolnienia podmiotowego tudzież zgłosili, że będą wykonywali jedynie czynności zwolnione od podatku. Zgodnie z art. 96 ust. 10 ustawy o VAT pozostają oni bowiem w rejestrze jako podatnicy VAT zwolnieni.

Jeżeli zarejestrowany podatnik zwolniony postanowi wystawiać faktury, musi pamiętać, że zgodnie z §5 ust. 2 pkt 6 rozporządzenia w sprawie wystawiania faktur, na dokumentach tych musi znaleźć się wskazanie:
a) przepisu ustawy albo aktu wydanego na podstawie ustawy, na podstawie którego podatnik stosuje zwolnienie od podatku,
b) przepisu dyrektywy, który zwalnia od podatku taką dostawę towarów lub takie świadczenie usług, lub
c) innej podstawy prawnej wskazującej na to, że dostawa towarów lub świadczenie usług korzysta ze zwolnienia.