Rezydencja podatkowa gdy praca i rodzina w Anglii

Przeczytaj także: Obowiązek podatkowy w Polsce a firma w Holandii

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

W 2005 roku wnioskodawca wyjechał do Wielkiej Brytanii z zamiarem stałego pobytu. Otworzył tam działalność gospodarczą, którą prowadzi do dnia dzisiejszego. Dochody z tego tytułu w całości są opodatkowane w Anglii. W kraju tym przebywa każdego roku powyżej 183 dni. Urodziło mu się tam dwoje dzieci, które wychowuje z ich matką. Prowadzą oni wspólne gospodarstwo domowe. W Wielkiej Brytanii wnioskodawca posiada także rachunki bankowe, zaś w Polsce jedynie rachunek walutowy do przekazu pieniędzy w celu inwestowania oszczędności w Polsce. W RP nabywa on głównie nieruchomości niezabudowane, które kupuje samodzielnie lub przez pełnomocników. Środki na ich zakup pochodzą z dochodów uzyskanych w Wielkiej Brytanii oraz pożyczek uzyskanych od obywatela tego kraju. W 2012 r. wnioskodawca nabył w RP nieruchomość, w której będzie czasowo mieszkał przez okres krótszy niż 183 dni w roku. Nieruchomość nabyto ze środków uzyskanych ze sprzedaży innej nieruchomości w roku 2010. Dochody ze sprzedaży tej nieruchomości (która została nabyta w roku 2009) zostają opodatkowane wg polskich przepisów w RP.
Wnioskodawca nie zamierza wracać do Polski na stałe, przyjeżdża tutaj tylko okresowo głównie w celu odwiedzin. Posiada on jednak stałe zameldowanie w Polsce, mimo że jego stałym miejscem pracy i zamieszkania jest Anglia. Zadał pytanie, czy posiada w latach 2005-2011 w Polsce ograniczony obowiązek podatkowy? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14 poz. 176 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym do dnia 31.12.2006 r., osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Kliknij, aby powiekszyć

fot. samott - Fotolia.com

Londyn

W przypadku, gdy ściślejsze powiązania osobiste i gospodarcze (rodzina, źródła utrzymywania, miejsce przebywania) łączą podatnika z Wielką Brytanią aniżeli Polską, w Polsce podlega on ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

Natomiast zgodnie z art. 3 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów z pracy wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie stosunku służbowego lub stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia, oraz od innych dochodów osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).
Przepis art. 4a tej ustawy stanowi, iż wymieniony wyżej przepis stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczypospolita Polska.

Stosownie do art. 4 ust. 1 umowy z dnia 16 grudnia 1976 r. między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Północnej Irlandii w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatków od dochodów i zysków majątkowych (Dz. U. z 1978 r. Nr 7, poz. 20), określenie „osoby mającej miejsce zamieszkania w Umawiającym się państwie” oznacza – z uwzględnieniem ustępów 2 i 3 tego artykułu – każdą osobę, która według prawa tego Państwa podlega tam obowiązkowi podatkowemu, z uwagi na jej miejsce zamieszkania, jej miejsce pobytu, siedzibę zarządu albo inne podobne znamiona. Określenie to nie obejmuje przy tym osoby fizycznej, która podlega opodatkowaniu w tym Umawiającym się Państwie tylko dlatego, że osiąga ona dochód ze źródeł w nim położonych.

Definicja „miejsca zamieszkania” odnosi się bezpośrednio do określenia „miejsca zamieszkania” przyjętego w ustawodawstwach wewnętrznych państw będących Stronami umowy i uwzględnia różne formy więzi osobistej z państwem, które we własnym ustawodawstwie ustala podstawę do nieograniczonego obowiązku podatkowego.

W przepisach polskiego prawa podatkowego obowiązującego do dnia 31.12.2006 r. pojęcie „miejsca zamieszkania” nie zostało zdefiniowane. Jak stanowi art. 25 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. Warunek przebywania w danym miejscu ma charakter obiektywny i nie ma problemów dowodowych w wykazaniu, że dana osoba przebywa lub nie w danej miejscowości. Zamiar stałego pobytu w danej miejscowości ma natomiast charakter subiektywny, ponieważ odnosi się do woli osoby. Należy jednak zauważyć, iż istnieją kryteria obiektywizujące zamiar stałego pobytu. Uznaje się na przykład, że podatnik wykazuje zamiar stałego pobytu w danej miejscowości, jeżeli miejscowość ta stanowi dla niego centrum jego życiowej działalności, ocenianej w aspekcie jego powiązań osobistych i gospodarczych.
Rozpatrując obowiązek podatkowy po 2006 roku należy wziąć pod uwagę przepisy podatkowe obowiązujące od 01.01.2007 r.

Zgodnie z regulacją zawartą w art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym od 01.01.2007 r., obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy) podlegają w Polsce osoby fizyczne jeśli mają miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Natomiast art. 3 ust. 2a cytowanej ustawy stanowi, że osoby fizyczne nie posiadające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Zgodnie z art. 3 ust. 1a ww. ustawy za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:
1. posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

W świetle art. 4a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, powołane przepisy stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobiegania podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Stosownie do art. 4 ust. 1 Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i zysków majątkowych (Dz. U z 2006 r. Nr 250, poz. 1840), podpisanej w Londynie dnia 20.07.2006 r., która weszła w życie w dniu 27.12.2006 r., określenie „osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie" oznacza każdą osobę, która według prawa tego Państwa podlega tam opodatkowaniu, z uwagi na jej miejsce zamieszkania, miejsce stałego pobytu, siedzibę zarządu, miejsce utworzenia albo inne kryterium o podobnym charakterze, i obejmuje również to Państwo oraz jakąkolwiek jego jednostkę terytorialną lub organ lokalny. Jednakże, określenie to nie obejmuje osoby, która podlega opodatkowaniu w tym Państwie tylko dlatego, że osiąga ona dochód lub zyski majątkowe ze źródeł w nim położonych.