Odliczenia od przychodu 2012: koszty podatkowe

Przeczytaj także: PIT 2011: Jakie koszty uzyskania przychodu

Gdy bilety koszty, mogą być wyższe

Zryczałtowane pracownicze koszty uzyskania przychodu, określone w kwotowej wysokości, to nie jedyne, do jakich prawo mają pracownicy przy sporządzaniu zeznania rocznego. Otóż w art. 22 ust. 11 updof ustawodawca wskazał, że jeżeli roczne koszty uzyskania przychodów, o których mowa była wyżej, są niższe od wydatków na dojazd do zakładu lub zakładów pracy środkami transportu autobusowego, kolejowego, promowego lub komunikacji miejskiej, w rocznym rozliczeniu podatku koszty te mogą być przyjęte przez pracownika lub przez płatnika pracownika w wysokości wydatków faktycznie poniesionych, udokumentowanych wyłącznie imiennymi biletami okresowymi.

Co za tym idzie, ustawodawca pozwala na to, aby w zeznaniu uwzględnić koszty uzyskania przychodu w wysokości faktycznie poniesionej a nie zryczałtowanej. Prawa takiego nie mają jednak wszyscy pracownicy. Przytoczony przepis zawiera bowiem obwarowania, które w dodatku muszą być spełnione łącznie.

Tym samym przede wszystkim pracownik musi korzystać z określonego środku transportu: autobusu, pociągu, promu, komunikacji miejskiej. Nie można odliczyć np. wydatków za taksówkę, paliwo tankowane do własnego samochodu, którym pracownik dojeżdżał do pracy, czy też wydatków za przejazdy busami należącymi do prywatnych przewoźników.

Po drugie, pracownik musi legitymować się imiennym biletem okresowym, aby taki wydatek mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów ze stosunku pracy. Bilet okresowy nie może tutaj zostać zastąpiony biletem na okaziciela, biletem jednorazowym, czy też fakturą wystawioną przez przewoźnika. Co ważne, ustalenie kosztów uzyskania przychodów w faktycznej wysokości dokonuje się jedynie na podstawie posiadanych imiennych biletów okresowych. Tym samym jeżeli któryś z nich uległ zagubieniu, wynikająca z niego wartość nie będzie brana pod uwagę przy ustalaniu wysokości kosztów (nie można go zastąpić np. oświadczeniem podatnika).

Ponadto pracownicy, którzy zamierzają określić wysokość kosztów na podstawie posiadanych imiennych biletów okresowych muszą pamiętać, aby brać pod uwagę jedynie wydatki faktycznie poniesione, a więc bilety, za które należność w danym roku została uregulowana. Koszty w takiej wysokości uwzględnia się w zeznaniu podatkowym jedynie wówczas, gdy są one wyższe od kosztów zryczałtowanych.

Prawa autorskie to nawet 50% kosztów

Kolejne zasady stosowania wyższych kosztów uzyskania przychodów, aniżeli określone w zryczałtowanej kwotowej wysokości, reguluje art. 22 ust. 9 pkt 3 updof, który dotyczy praw autorskich. Zgodnie z nim z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami – przysługują koszty w wysokości 50 % uzyskanego przychodu. Koszty w takiej wysokości liczy się jednak od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód (czyli tzw. przychodu po ZUS-ach).

Nie można tutaj jednak zapominać, co także podkreślają organy podatkowe, że tak wysokie koszty uzyskania przychodów oblicza się jedynie od tej części przychodu, który jest związany z wykonywaniem przez pracownika utworu w rozumieniu ustawy o prawie autorskim tudzież korzystaniem przez niego z praw autorskich. Z reguły natomiast powyższym towarzyszy także inna praca. W takim przypadku konieczne jest rozbicie, która część przychodu dotyczy praw autorskich (od których będą liczone 50% koszty uzyskania przychodu), a która jego część dotyczy czynności pozostałych (do którego tak wysokich kosztów stosować nie będzie można).

Zmiana od 2013 r.

W 2013 r. ustawodawca znacznie ograniczył prawo do stosowania 50% kosztów uzyskania przychodu. Otóż zgodnie z nowo dodanym od 01 stycznia 2013 r. art. 22 ust. 9a updof tak ustalone koszty uzyskania przychodów nie będą mogły przekroczyć ½ kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej. Przypomnijmy, iż granica ta wynosi w 2013 r. 85 528 zł. Tym samym 50% koszty uzyskania przychodu zostaną ograniczone do wysokości 42 764 zł. Co ważne limit ten dotyczy łącznie wszystkich dochodów, do których wskazane koszty mają zastosowanie, bez względu na to, na podstawie jakiego tytułu uzyskano przychód (np. umowa o dzieło, pracę itp.).