Bony towarowe a koszty firmy

Przeczytaj także: Prezenty dla (dzieci) pracowników a koszty firmy

Stosownie do art. 15 ust. 1 zd. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Podobnie, według art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Regulacja ta wskazuje, że do uznania określonego wydatku za koszt podatkowy, w znaczeniu nadanym przez ustawę, niezbędne jest łączne wystąpienie dwóch istotnych przesłanek. Pierwszą – pozytywną, jest poniesienie wydatków w celu osiągnięcia przychodów. Drugą – negatywną, jest brak ujęcia tych kosztów w katalogu kosztów niepotrącalnych - trzeba więc tu zwrócić uwagę na ograniczenia wynikające z art. 16 ust. 1 ustawy o CIT i art. 23 ust. 1 ustawy o PIT.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 23 ustawy o PIT i art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o CIT, nie uznaje się za koszty uzyskania przychodów kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych. Zmienione od 1 stycznia 2007 r. przepisy całkowicie wyłączają zatem z kosztów uzyskania przychodów wydatki na reprezentację. Natomiast wydatki na reklamę oraz inne formy promocji w całości można zaliczyć do kosztów podatkowych oczywiście pod warunkiem spełnienia przesłanek określonych w art. 23 ust. 1 ustawy o PIT lub art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Zakres pojęcia „kosztów reprezentacji” zawsze był nieostry. Pojęcie wydatków reprezentacyjnych zawsze rozumiane było niejednolicie. Przede wszystkim podkreślić należy, że celem kosztów reprezentacyjnych jest stworzenie pewnego wizerunku podatnika, stworzenie dobrego obrazu jego firmy, działalności itp., wykreowanie pozytywnych relacji z kontrahentami. Oceniając, czy dane koszty mają charakter reprezentacyjny, patrzeć należy właśnie przez pryzmat ich celu. Jeżeli wyłącznym lub dominującym celem ponoszonych kosztów jest właśnie wykreowanie takiego obrazu podatnika, to wówczas koszty mają charakter reprezentacyjny. Wydatki na zakup bonów towarowych uznawane są przez organy podatkowe za stanowiące koszty związane z reprezentacją (zob. np. pismo Pierwszego Urzędu Skarbowego w Poznaniu z 20 kwietnia 2005 r., sygn. PF-2/415/102/05).

Natomiast w orzecznictwie NSA obecnie koszty reprezentacji bywają różnie rozumiane i kwalifikowane. Np. w jednych orzeczeniach definiuje wydatki związane z reprezentacją jako tylko związane z występowaniem w imieniu i interesie podatnika lub prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa (np. wyroki NSA: z dnia 29 czerwca 2012 r., sygn. II FSK 2572/10 oraz z dnia 24 października 2012 r., sygn. II FSK 469/11). W innych orzeczeniach NSA twierdzi, że reprezentacja to ogólnie okazałość, wystawność w czyimś sposobie życia, związana ze stanowiskiem, pozycją społeczną. Reprezentacją będą wszelkie wydatki, które w sposób ponadstandardowy kreują pozytywny wizerunek firmy, w tym wobec innych podmiotów, z którymi współpracuje. Nie będzie reprezentacją wydatek poczyniony w restauracji na koszt posiłku, zwyczajowo przyjętego w obecnych realiach życia gospodarczego. Wydatki te jednak muszą być poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, nie mogą odbiegać od standardów przyjętych w dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości gospodarczej, a o zaliczeniu danego wydatku do kosztów uzyskania przychodów decydować będzie konkretny stan faktyczny sprawy (zob. np. wyrok NSA z dnia 25 maja 2012 r., sygn. II FSK 2200/10). Jednak w innych orzeczeniach NSA uznaje, że w pojęciu „koszty reprezentacji”, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, mieszczą się poniesione w związku z czynnościami reprezentacji, w szczególności w związku z kontaktami oficjalnymi i handlowymi z kontrahentami (obecnymi lub potencjalnymi), wydatki na usługi gastronomiczne (podobnie, jak na zakup żywności oraz napojów) bez względu na to, czy usługi (lub towary) cechuje wystawność lub okazałość, czy nie (np. wyrok NSA z dnia 27 kwietnia 2012 r., sygn. II FSK 1978/10, http://orzeczenia.nsa.gov.pl).