Bonifikata na paragonie (nie) fiskalnym a podatek PIT

Przeczytaj także: (Nie)udokumentowane bonifikaty a przychód firmy

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Spółka jawna prowadzi aptekę (podatek dochodowy rozlicza na zasadach ogólnych, prowadzone są księgi rachunkowe). Na niektóre artykuły, przyznawane wyłącznie na recepty, udziela bonifikat. Każda sprzedaż jest dokumentowana paragonem fiskalnym, a na żądanie klienta dodatkowo wystawiana jest faktura VAT. W treści paragonu ceny leków wraz z podatkiem od towarów i usług oraz podsumowaniem ujawniane są w pierwszej kolejności, bez uwzględnienia bonifikaty, która jest podana w dalszej części wraz z kwotą do końcowej zapłaty, pomniejszonej o przedmiotową bonifikatę (bonifikata jest udzielana do danego paragonu, a nie konkretnego leku na nim uwidocznionego). Paragony są drukowane przy użyciu drukarki fiskalnej współpracującej z programem księgowym. Dzięki raportom (w tym bardzo szczegółowym) możliwe jest wyodrębnienie wartości bonifikat w sposób niebudzący wątpliwości za dowolny okres rozliczeniowy. Zadano pytanie, czy na potrzeby podatku dochodowego przychód należy określać po uwzględnieniu bonifikat, czy bez nich? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), za przychód z działalności gospodarczej, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. Gina Sanders - Fotolia.com

Paragon

Kwoty udzielonych bonifikat nieuwidocznione na paragonie fiskalnym nie stanowią dowodów księgowych, będących podstawą ujęcia tych wartości w księdze rachunkowej i nie pomniejszają przychodu w podatku dochodowym.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiują pojęcia „bonifikata”, w związku z powyższym pojęcie to należy interpretować stosując przede wszystkim wykładnię językową. Wskazuje ona, iż „bonifikata” to zniżka, ustępstwo od ustalonej ceny towaru na rzecz nabywcy (Słownik języka polskiego PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, rok wydania 2005, str. 62).

W świetle powyższych regulacji, przychodem z tytułu prowadzenia aptek są kwoty należne z tytułu sprzedaży leków po wyłączeniu wartości udzielonych bonifikat. Wartość udzielonych bonifikat pomniejsza więc przychód z prowadzonej działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 24 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, u podatników, którzy zgodnie z obowiązującymi ich zasadami rachunkowości sporządzają sprawozdanie finansowe, za dochód z działalności gospodarczej uważa się dochód wykazany na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg, zmniejszony o dochody wolne od podatku i zwiększony o wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów, zaliczone uprzednio w ciężar kosztów uzyskania przychodów.

Zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz dokumentowania znajdujących się w nich zapisów określa ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t. j. Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 ze zm.). W myśl art. 4 ust. 2 tej ustawy, zdarzenia, w tym operacje gospodarcze, ujmuje się w księgach rachunkowych i wykazuje w sprawozdaniu finansowym zgodnie z ich treścią ekonomiczną.

Przepis art. 20 ust. 1 tej ustawy stanowi zaś, że do ksiąg rachunkowych okresu sprawozdawczego należy wprowadzić, w postaci zapisu, każde zdarzenie, które nastąpiło w tym okresie sprawozdawczym.

Stosownie do przepisu art. 20 ust. 2 ww. ustawy, podstawą zapisów w księgach rachunkowych są dowody księgowe stwierdzające dokonanie operacji gospodarczej, zwane dalej "dowodami źródłowymi":
1. zewnętrzne obce - otrzymane od kontrahentów,
2. zewnętrzne własne - przekazywane w oryginale kontrahentom,
3. wewnętrzne - dotyczące operacji wewnątrz jednostki.

Podstawą zapisów, w myśl art. 22 ust. 3 wskazanej ustawy, mogą być również sporządzone przez jednostkę dowody księgowe:
1. zbiorcze - służące do dokonania łącznych zapisów zbioru dowodów źródłowych, które muszą być w dowodzie zbiorczym pojedynczo wymienione;
2. korygujące poprzednie zapisy;
3. zastępcze - wystawione do czasu otrzymania zewnętrznego obcego dowodu źródłowego;
4. rozliczeniowe - ujmujące już dokonane zapisy według nowych kryteriów klasyfikacyjnych.

Ponadto, w przypadku uzasadnionego braku możliwości uzyskania zewnętrznych obcych dowodów źródłowych, kierownik jednostki może zezwolić na udokumentowanie operacji gospodarczej za pomocą księgowych dowodów zastępczych, sporządzonych przez osoby dokonujące tych operacji. Nie może to jednak dotyczyć operacji gospodarczych, których przedmiotem są zakupy opodatkowane podatkiem od towarów i usług oraz skup metali nieżelaznych od ludności (art. 20 ust. 4 tej ustawy).

Dowód księgowy – zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy o rachunkowości – powinien zawierać co najmniej:
1. określenie rodzaju dowodu i jego numeru identyfikacyjnego,
2. określenie stron (nazwy, adresy) dokonujących operacji gospodarczej,
3. opis operacji oraz jej wartość, jeżeli to możliwe, określoną także w jednostkach naturalnych,
4. datę dokonania operacji, a gdy dowód został sporządzony pod inną datą - także datę sporządzenia dowodu,
5. podpis wystawcy dowodu oraz osoby, której wydano lub od której przyjęto składniki aktywów,
6. stwierdzenie sprawdzenia i zakwalifikowania dowodu do ujęcia w księgach rachunkowych przez wskazanie miesiąca oraz sposobu ujęcia dowodu w księgach rachunkowych (dekretacja), podpis osoby odpowiedzialnej za te wskazania.