Samochód w leasingu: wykup i zbycie w podatku dochodowym

Przeczytaj także: Wykup z leasingu samochodu i jego sprzedaż po 6 miesiącach

Wykupiony samochód z leasingu z reguły przedsiębiorcy przeznaczają na potrzeby prowadzonej firmy. Takie postępowanie pozwala im na zaliczenie w ciężar kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z wykupem, jak i późniejszego zaliczania do tych kosztów wydatków związanych ze eksploatacją pojazdu.

Niezwykle istotne jest przy tym to, czy wykupiony pojazd zostanie uznany za środek trwały czy też nie. Przy określaniu, jaki składnik majątku jest środkiem trwałym ważne jest to, czy stanowi on własność (względnie współwłasność) podatnika, jest zdatny i kompletny do użytku i będzie używany dłużej niż rok. Istotna jest tutaj także jego wartość początkowa.

Przypomnijmy, skorzystanie z możliwości wykupu samochodu po zakończeniu leasingu jest traktowane jako jego nabycie w drodze kupna. Tym samym wartość początkową ustala się tutaj wg ceny nabycia (a więc ceny należnej zbywcy powiększonej o inne wydatki poniesione do dnia przekazania składnika majątku do używania). Z reguły w przypadku samochodów osobowych cena wykupu jest stosunkowo niska – niekiedy wynosi nawet kilkaset złotych.

Gdy wyliczona cena nabycia nie przekracza 3 500 zł, przedsiębiorca może:

• uznać samochód za środek trwały i dokonać jednorazowego odpisu amortyzacyjnego w miesiącu oddania samochodu do używania lub w miesiącu następnym tudzież amortyzować go na zasadach ogólnych, albo
• nie wprowadzać samochodu do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, a wydatki poniesione na jego nabycie odnieść bezpośrednio w ciężar kosztów uzyskania przychodu

Skorzystanie ze sposobu wskazanego w drugim podpunkcie stwarza jednak pewną niedogodność dla przedsiębiorcy. Zgodnie bowiem z art. 23 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, aby wydatki związane z używaniem samochodu osobowego nieuznanego za środek trwały zaliczać do kosztów uzyskania przychodu, konieczne będzie zaprowadzenie dla niego ewidencji przebiegu pojazdu oraz ograniczanie poniesionych wydatków odnoszonych w ciężar kosztów do wysokości wyliczonej kilometrówki.

Co się zaś tyczy późniejszego zbycia takiego pojazdu, przypomnijmy że to może nastąpić odpłatnie (np. wskutek sprzedaży) lub nieodpłatnie (np. darowizna). W przypadku zbycia nieodpłatnego u przedsiębiorcy nie powstaje przychód podatkowy.

Sytuacja wygląda zgoła inaczej, gdy mamy do czynienia ze zbyciem odpłatnym. Wtedy to bowiem uzyskany z tego tytułu przychód powiększa przychody z działalności gospodarczej, które podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Zdaniem organów podatkowych jest tak także wówczas, gdy wykupiony z leasingu samochód nie został wprowadzony do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych, jednakże był wykorzystywany na potrzeby firmy.

Przy ustalaniu przychodu z tego tytułu warto pamiętać, aby cena sprzedaży (bez uzasadnionych przyczyn) nie odbiegała od wartości rynkowej. W przeciwnym bowiem razie organy podatkowe będą miały prawo do ustalenia wysokości tego przychodu.

Część przedsiębiorców decyduje się przy tym niekiedy na używanie w firmie wykupionego z leasingu samochodu przez pewien okres czasu, następnie przekazanie go na potrzeby osobiste oraz w późniejszym czasie jego sprzedaż.

O ile przekazanie na potrzeby osobiste nie rodzi skutków podatkowych na gruncie podatku dochodowego, tak jego późniejsza sprzedaż już tak. Zdaniem fiskusa bowiem sprzedaż samochodu w taki sposób i tak spowoduje powstanie przychodu z firmy, chyba że nastąpi ona po upływie sześciu lat, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wykupiony z leasingu samochód został wycofany z firmy i przeznaczony na cele osobiste (np. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 02.03.2012 r. nr IBPBI/1/415-1252/11/ESZ).