Ordynacja podatkowa: koszty postępowania na podatniku?

Przeczytaj także: Zasady i tryb składania zażalenia od postanowienia w sprawie podatkowej

Koszty, których uregulowanie spoczywa na podatniku, występującym w toczącym się postępowaniu jako strona, zostały wyszczególnione w art. 267 § 1 Ordynacji podatkowej.

---

Stronę obciążają koszty:

• które zostały poniesione w jej interesie albo na jej żądanie, a nie wynikają z ustawowego obowiązku organów prowadzących postępowanie;
• stawiennictwa uczestników postępowania na rozprawę, która nie odbyła się w wyniku nieusprawiedliwionego niestawiennictwa strony, która złożyła wniosek o przeprowadzenie rozprawy;
• sporządzania określonych w Ordynacji Podatkowej odpisów lub kopii;
• powstałe z jej winy;
• inne, przewidziane w odrębnych przepisach.

---

W interesie i na rzecz podatnika
Za koszty poniesione w interesie podatnika, które nie wynikają wprost z ustawowego obowiązku organu podatkowego przyjęło się uznawać przede wszystkim honorarium pełnomocnika. Warto w tym miejscu podkreślić, że podatnikowi, wobec którego prowadzone jest postępowanie podatkowe, przysługuje prawo do ustanowienia adwokata, radcy prawnego bądź też doradcy podatkowego, w celu ochrony swoich interesów. Należy jednak pamiętać, że możliwość ta jest opcjonalna, nie zaś obligatoryjna. Również w przypadku sporządzania różnego rodzaju odpisów, jak i kopii z akt sprawy to podatnik ponosi z tego tytułu koszty.

…ale nie tylko…
Oprócz wydatków poniesionych w swoim interesie, podatnik będący stroną postępowania ponosi konsekwencje finansowe rozprawy, która się nie odbyła, na skutek nieusprawiedliwionego niestawiennictwa. Należy przez to rozumieć, wszelkie koszty poniesione przez uczestników postępowania (świadków, biegłych), w związku ze stawieniem się w organie podatkowym, prowadzącym postępowanie, takie jak chociażby koszty dojazdu.

Inne koszty z winy uczestników postępowania
Co więcej, w przypadku wstrzymywania lub utrudniania prowadzonego postępowania podatkowego, winowajca ponosi wszelkie konsekwencje finansowe, wynikające z tytułu np. nieusprawiedliwionego niestawienia się na wezwanie, odmowy składania zeznać, czy też opuszczenia bez zezwolenia miejsca przeprowadzanych czynności. Podatnik powinien przy tym pamiętać, że w przeciwieństwie do przedstawionych wcześniej sytuacji, w tym przypadku do odpowiedzialności finansowej może zostać pociągnięty każdy podatnik uczestniczący w postępowaniu.

Koszty organ określi w postanowieniu
Wysokość kosztów, które obciążają podatnika, jak również termin i sposób ich uregulowania, organ podatkowy wskazuje w postanowieniu. Podatnik powinien przy tym pamiętać, że gdy nie zgadza się z takim rozstrzygnięciem o kosztach przysługuje mu zażalenie. Istotnym wydaje się również, aby podkreślić, iż w uzasadnionych przypadkach podatnik może ubiegać się o rozłożenie zapłaty wskazanej w postanowieniu kwoty na raty. W tym celu koniecznym jest złożenie stosownego wniosku, na podstawie którego podatnik wykaże, iż przemawia za tym jego ważny interes lub też interes publiczny. Co więcej, w wyjątkowych sytuacjach można się również starać o umorzenie w całości lub w części kosztów postępowania podatkowego.


Elżbieta Węcławik, Iwona Cackowska