Zwrot podatku VAT: problemy praktyczne

Przeczytaj także: Deklaracja po terminie a zwrot podatku VAT

W czerwcu 2012 r. podatnik świadczący usługi budowlane dokonał zakupów, od których może odliczyć VAT w wysokości 40.000 zł. W miesiącu tym podatnik wykonywał roboty, które jednak zostaną zakończone dopiero pod koniec lipca i w tym też terminie zostaną zafakturowane. Płatność za wykonywane roboty dokonana zostanie - zgodnie z umową - w sierpniu 2012 r. Do tego czasu u podatnika nie powstanie obowiązek podatkowy. W deklaracji za czerwiec podatnik nie wykaże czynności opodatkowanych i kwot podatku należnego. Czy mimo to może żądać bezpośredniego zwrotu całego podatku naliczonego już w deklaracji za czerwiec?

Nie ma przeszkód, aby podatnik ubiegał się o zwrot bezpośredni, w przypadku gdy w danym okresie rozliczeniowym nie wykonał czynności opodatkowanych. Zwrot taki może jednak otrzymać w ciągu 180 dni, licząc od dnia złożenia deklaracji (art. 87 ust. 5a ustawy o VAT).

Istnieje możliwość otrzymania zwrotu w krótszym terminie, o ile podatnik wystąpi do urzędu skarbowego ze stosownym wnioskiem. Wówczas może otrzymać zwrot w ciągu 60 dni od dnia złożenia deklaracji. Musi jednak złożyć zabezpieczenie majątkowe w wysokości odpowiadającej kwocie wnioskowanego zwrotu podatku. Zabezpieczenie majątkowe, o którym mowa, może być złożone w formie:

1. gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej;
2. poręczenia banku;
3. weksla z poręczeniem wekslowym banku;
4. czeku potwierdzonego przez krajowy bank wystawcy czeku;
5. papierów wartościowych na okaziciela o określonym terminie wykupu wyemitowanych przez Skarb Państwa lub Narodowy Bank Polski, bankowych papierów wartościowych i listów zastawnych o określonym terminie wykupu, wyemitowanych we własnym imieniu i na własny rachunek przez podmiot mogący być gwarantem lub poręczycielem zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej.

Jeżeli więc wraz z deklaracją podatnik złoży wniosek o zwrot w ciągu 60 dni oraz zabezpieczenie majątkowe, otrzyma zwrot w terminie 60 dni od dnia złożenia deklaracji.

Natomiast w przypadku gdy wniosek wraz z zabezpieczeniem zostanie złożony na 13 dni przed upływem terminu zwrotu, lub później - zwrotu dokonuje się w terminie 14 dni od dnia złożenia tego zabezpieczenia.
Na potrzeby opodatkowanej działalności gospodarczej zakupiłem samochód ciężarowy. Zakup został sfinansowany kredytem bankowym. W deklaracji VAT-7 wystąpi nadwyżka podatku naliczonego nad należnym. Czy mogę wykazać tę nadwyżkę do zwrotu na rachunek bankowy? Czy mogę ubiegać się o zwrot w terminie przyspieszonym?

Podatnik sam decyduje o tym, czy nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym wykazać do zwrotu, czy do rozliczenia w następnym okresie rozliczeniowym, wypełniając w tym celu właściwą pozycję w deklaracji VAT.

Niezależnie od tego, jaką stawką opodatkował dokonywaną przez siebie sprzedaż oraz niezależnie od rodzaju zakupionych towarów i usług, podstawowym terminem, w którym podatnik otrzymuje zwrot nadwyżki podatku jest termin 60-dniowy. Urząd skarbowy na wniosek podatnika złożony wraz z deklaracją VAT, jest obowiązany zwrócić różnicę podatku w przyspieszonym terminie 25-dniowym, licząc od dnia złożenia rozliczenia wówczas, gdy kwoty podatku naliczonego, wykazane w deklaracji podatkowej, wynikają m.in. z:

• faktur dokumentujących kwoty należności, które zostały w całości zapłacone, z uwzględnieniem art. 22 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. nr 220, poz. 1447 ze zm.),
• dokumentów celnych, deklaracji importowej oraz decyzji celnych i zostały przez podatnika zapłacone.

Należy przy tym pamiętać, że w myśl art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej płatności powyżej równowartości 15.000 euro, przeliczonych na złote według średniego kursu walut obcych ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dokonano transakcji, w przypadku gdy stroną transakcji, z której ona wynika jest inny przedsiębiorca, reguluje się za pośrednictwem rachunku bankowego przedsiębiorcy.

Sfinansowanie zakupu samochodu ciężarowego, przy pomocy kredytu bankowego, wypełnia postawiony przez ustawodawcę warunek zapłaty należności, tym samym daje możliwość ubiegania się o zwrot w terminie przyspieszonym.

W dniu 18 czerwca 2012 r. złożyłem deklarację VAT-7 za maj 2012 r., w której wykazałem zwrot nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w wysokości 15.000 zł. Zwrot ten powinienem otrzymać w terminie 60 dni od dnia złożenia rozliczenia. W dniu 2 lipca złożyłem korektę deklaracji za maj, w której kwota zwrotu uległa zmniejszeniu. Od którego dnia liczyć należy termin zwrotu za maj?

W praktyce może zdarzyć się sytuacja, w której podatnik będzie zmuszony do złożenia deklaracji korygującej. Korygowanie deklaracji wymaga ponownego wypełnienia formularza, jak również załączenia stosownych wyjaśnień przyczyn złożenia korekty.

Pamiętać należy, że w przypadku gdy podatnik składa deklarację korygującą zanim otrzyma kwotę zwrotu wykazanego w pierwotnej deklaracji, termin ten liczony będzie od dnia złożenia korekty, niezależnie od tego, czy w jej wyniku zmniejszyła się czy zwiększyła kwota zwrotu. W sytuacji przedstawionej w pytaniu 60-dniowy termin zwrotu za maj 2012 r. liczony będzie zatem od dnia 2 lipca 2012 r.

W jakich przypadkach korzystniej jest wykazać nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym do przeniesienia na następny miesiąc, a w jakich zwrot bezpośredni?

Zgodnie z art. 87 ust. 1 ustawy o VAT, podatnik u którego w danym okresie rozliczeniowym wystąpiła nadwyżka podatku naliczonego nad należnym sam decyduje o tym, czy wykaże ją jako kwotę do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy (miesiąc bądź kwartał), czy też zażąda zwrotu nadwyżki z urzędu skarbowego na wskazany rachunek bankowy. Od podatnika zależy zatem, w jaki sposób rozliczy on powstałą w danym okresie rozliczeniowym nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym.

Jeżeli podatnik sporządza deklarację VAT, w której wykazuje nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym i - zgodnie z obowiązującymi przepisami - zwrot przysługuje mu w terminie 60 dni od dnia złożenia rozliczenia, powinien zastanowić się nad tym, jak będą wyglądały jego rozliczenia w kolejnym miesiącu (czy nawet miesiącach). Jeżeli bowiem w rozliczeniu za kolejny miesiąc będzie miał stosunkowo niewielki podatek naliczony, a wykaże znaczną kwotę podatku należnego od wykonanych czynności opodatkowanych, musi liczyć się z koniecznością zapłaty wysokiej kwoty zobowiązania podatkowego, podczas gdy nie otrzyma jeszcze zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym za poprzedni miesiąc.

W takim przypadku korzystniejsze byłoby wykazanie nadwyżki podatku naliczonego do przeniesienia niż zwrot bezpośredni.

W deklaracji VAT-7 za maj 2012 r. wykazałem nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym jako kwotę do zwrotu w terminie 25 dni od dnia złożenia deklaracji. Okazało się jednak, że zalegam z płatnością podatku dochodowego. Czy urząd sam zaliczy zwrot na poczet zaległości, czy muszę złożyć wniosek w tej sprawie? Czy pozostałą część nadwyżki mogę otrzymać na rachunek bankowy?

W myśl art. 76 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749), nadpłaty wraz z ich oprocentowaniem podlegają zaliczeniu z urzędu na poczet zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę oraz bieżących zobowiązań podatkowych, a w razie ich braku podlegają zwrotowi z urzędu, chyba że podatnik złoży wniosek o zaliczenie nadpłaty w całości lub w części na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych. Nadpłaty, których wysokość nie przekracza wysokości kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym, podlegają z urzędu zaliczeniu na poczet zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę oraz bieżących zobowiązań podatkowych, a w razie ich braku - na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych, chyba że podatnik wystąpi o ich zwrot.

Zatem nawet w przypadku decyzji podatnika o bezpośrednim zwrocie kwoty nadwyżki podatku naliczonego nad należnym za dany okres rozliczeniowy, organ podatkowy przede wszystkim przeanalizuje zaległe i bieżące zobowiązania podatnika. Z urzędu zostaną one "pokryte" z kwoty deklarowanego zwrotu.

Oznacza to, że w sytuacji przedstawionej w pytaniu urząd skarbowy "pokryje" z urzędu zaległość w podatku dochodowym wraz z odsetkami za zwłokę, bez konieczności kierowania do urzędu skarbowego wniosku w tej sprawie. Pozostałą część nadwyżki podatku naliczonego nad należnym urząd musi podatnikowi zwrócić w deklarowanym przez niego terminie.

Otrzymałem postanowienie o przedłużeniu terminu zwrotu, ale nie określono w nim, do kiedy czynności sprawdzające będą prowadzone. Czy są jakieś ograniczenia czasowe dokonywania takich czynności?

Przepisy nie określają wprost ram czasowych dla dokonywania czynności sprawdzających, jednak kierując się ogólną zasadą szybkości działania organów, należy uznać, iż podatnik nie powinien bezzasadnie oczekiwać na zakończenie tych czynności i powinien też znać przynajmniej orientacyjny termin, w którym zostaną zakończone. W postanowieniu o przedłużeniu terminu zwrotu z reguły organ podatkowy określa termin, w którym czynności te zostaną dokonane, chyba że z różnych względów terminu tego nie można nawet w przybliżeniu określić.

Chcę złożyć deklarację VAT za czerwiec 2012 r. z wykazanym zwrotem w terminie 25 dni. Mam dwie faktury z czerwca, za które zapłaciłam dopiero w lipcu. Czy faktury te mogę również ująć w deklaracji VAT za czerwiec?

Podatnik może ubiegać się o zwrot w ciągu 25 dni od dnia złożenia deklaracji, o ile spełni warunki określone w art. 87 ust. 6 ustawy o VAT. Zwrot w tak krótkim terminie możliwy jest pod warunkiem, że kwoty podatku naliczonego, wykazane w deklaracji podatkowej, wynikają z:

1. faktur dokumentujących należności, które zostały w całości zapłacone, z uwzględnieniem art. 22 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. nr 220, poz. 1447 ze zm.),
2. dokumentów celnych, deklaracji importowej oraz decyzji, o których mowa w art. 33 ust. 2 i 3 oraz art. 34, i zostały przez podatnika zapłacone,
3. importu towarów rozliczanego zgodnie z art. 33a, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, świadczenia usług, dla których podatnikiem jest ich usługobiorca, lub dostaw towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, jeżeli w deklaracji podatkowej została wykazana kwota podatku należnego od tych transakcji.

Zatem warunkiem ubiegania się o zwrot nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w terminie przyspieszonym jest opłacenie wszystkich faktur dokumentujących zakupy, wykazane w deklaracji. Żaden natomiast z przepisów ustawy nie wymaga w przypadku ubiegania się o zwrot VAT, aby faktura została opłacona w miesiącu jej otrzymania, czy też w miesiącu, za który składana jest deklaracja. Ustawodawca wymaga jedynie, aby wszystkie wykazywane w deklaracji faktury były opłacone. Jeżeli więc podatnik opłacił w lipcu należność z faktury otrzymanej w czerwcu, to po jej opłaceniu, bez przeszkód może ująć te faktury w deklaracji za czerwiec występując z wnioskiem o zwrot w terminie przyspieszonym. Warunkiem jest aby do dnia złożenia deklaracji faktury te były opłacone.

Otrzymałem postanowienie o przedłużeniu terminu zwrotu. Jeżeli zwrot okaże się zasadny, to czy otrzymam go wraz z odsetkami?

Art. 87 ust. 7 ustawy o VAT stanowi, że niezwróconą w ustawowym terminie kwotę zwrotu traktuje się jako nadpłatę podatku podlegającą oprocentowaniu w rozumieniu przepisów Ordynacji podatkowej. Zatem organ podatkowy ponosi odpowiedzialność za nieterminowe dokonanie zwrotu na rachunek bankowy podatnika.

Jeżeli termin zwrotu został przedłużony na podstawie art. 87 ust. 2 ustawy o VAT, a przeprowadzone postępowanie wykaże, że zwrot, który podatnik zadeklarował był zasadny, organ podatkowy musi wypłacić podatnikowi należną kwotę wraz z odsetkami w wysokości odpowiadającej opłacie prolongacyjnej stosowanej w przypadku odroczenia terminu płatności podatku lub rozłożenia na raty.


Wydawnictwo Podatkowe GOFIN – wydawca czasopism, Gazety Podatkowej i serwisów internetowych dostarczających specjalistycznej wiedzy z zakresu podatków, rachunkowości, ubezpieczeń i prawa pracy.